آلودگی صوتی انواع مختلف دارد بطوریکه اندازه های مختلف آن هرکدام اثرات مختلف را برجای می گذارند.
مهران حسینی نسب با اشاره به اینکه آلودگی صوتی صدایی است که انسان و دستگاه شنوایی تمایلی به شنیدن آن ندارد، گفت: این آلودگی یکی از اشکال آلودگی است که تاثیرات مخرب آن با متراکم شدن بافت شهری و تغییر سایر شرایط زندگی مورد توجه بسیار قرار گرفته است.
وی گفت: در حقیقت آلودگی صوتی برخلاف تصور همگان صدایی نیست که باعث پاره شدن گوش یا احساس دردناکی در آن ناحیه شود، بلکه ممکن است حتی صدای موسیقی در زمان یا مکان نامناسب نیز موجب آلودگی صوتی باشد.
حسینی نسب یادآور شد: لرزش نیز یکی دیگر از انواع آلودگی است که در صورتی که انتقال امواج از طریق هوا صورت نگیرد و رسانه آن اجسام جامد باشند، ایجاد میشود.
وی افزود: یکی از مهمترین مفاهیم در آلودگی صوتی آستانه شنوایی و آستانه بحرانی و آستانه دردناکی است. آستانه شنوایی که در انسان صفر دسی بل است با افزایش سن کمی بالا میرود.
این کارشناس شنوایی سنجی گفت: آستانه بحرانی، یعنی آستانهای که هرگاه بار صوتی محیط از آن فراتر رود، انسان را به تدریج دچار عوارضی ناشی از تاثیر آلودگی صوتی میکند که در منابع مختلف از 80 تا 85 دسی بل متفاوت است.
حسینی نسب با بیان اینکه آستانه دردناکی نیز آستانهای است که هرگاه بار صوتی محیط از آن فراتر رود موجبات درد و در مواردی آسیب جدی به دستگاه شنوایی را فراهم میآورد، گفت: این آستانه در منابعی بین 120 تا 140 دسی بل و بالاتر ذکر شده است که از نمونههای آن میتوان به سر و صدای چکش پرچکاری با شدت 130 دسی بل اشاره کرد.
وی گفت: میتوان منابع آلودگی صوتی را به سه بخش نقطهای، کروی یا گوی مانند، خطی سیلندری یا استوانهای و سطحی تقسیم کرد. منابع آلودگی نقطهای مانند دستگاه پرس، دستگاه دریل یا کارگاههای نجاری و تراشکاری، به تنهایی باعث آلودگی صوتی محیط زیست و افزایش بار صوتی محیط میشوند.
این کارشناس شنوایی سنجی با اشاره به اینکه منابع آلودگی خطی یک منبع به صورت خط است که تراز آلودگی صوتی را افزایش میدهد، گفت: از نمونههای این منبع میتوان به ترافیک پرحجم در یک بزرگراه یا خیابان اشاره کرد.
وی افزود: منابع آلودگی سطحی شامل چند منبع صوتی است که در سطح کم و بیش وسیع استقرار یافته باشند همانند آنچه در مجموعههای وسیع صنعتی و مناطق صنعتی بوجود میآید.
حسینی نسب گفت: واکنش دستگاه عصبی انسان به افزایش تراز صوتی محیط به اشکال مختلف بروز میکند؛ به عنوان مثال اگر فردی مرتب از میزان صدای بلند استفاده کند، سلولهای مویینه شنوایی او از بین میروند و به هیچ وجه هم این سلولها جایگزین نمیشوند.
وی تصریح کرد: کاهش حجم ضربان قلب، تغییر ریتم تنفس و نبض، افت مقاومت الکتریکی پوست، کاهش دمای پوست، اختلال در حرکت دودی معده، تولید شیره و بزاق، گشاد شدن مردمک چشم، افزایش فشار خون و تنگ شدن رگها از اشکال مختلف واکنش دستگاه عصبی انسان به افزایش تراز صوتی محیط است.
این کارشناس شنوایی سنجی خاطر نشان کرد: وسایط نقلیه، مشاغل و صنایع، دستگاهها و تجهیزات مولد و تقویت صوت از جمله انواع MP3ها از عوامل اصلی تولید آلودگی صوتی هستند.
حسینی نسب گفت: برای اینکه فرد مطمئن باشد سیستم صوتی به گوشاش ضربه نمیزند و با توجه به اینکه حساسیت گوشها به صدا با هم متفاوت است، به عنوان یک معیار کلی باید سعی شود هنگام شنیدن صدا از حداقل صدایی که میتوان آن را شنید، استفاده شود؛ یعنی نخستین حد صدای بالاتر از آستانه شنوایی، صدای کم از نظر ما میزان صدای مطلوب است.
وی با تاکید بر اینکه صدای متوسط باید بیشتر در محیطهای شلوغ مورد استفاده قرار گیرد، گفت: صدای بلند نیز فقط برای کمشنوایان توصیه میشود. سازمان جهانی بهداشت میگوید میانگین 40 دسیبل توصیه شده صدا در محیط معادل یک خانه آرام در یک محل مسکونی در شب است.
این کارشناس شنوایی سنجی در پایان خاطر نشان کرد: به عقیده کارشناسان، حد استاندارد استفاده از دستگاههای MP3 از نظر صوتی نباید از حدود 85 دسیبل بیشتر باشد. البته این دستگاهها میزان دسیبل را مشخص نمیکنند و بیشتر به صورت صدای کم، متوسط و زیاد عرضه میشوند.