تکنولوژی های جدید و رواج بسیار زیاد استفاده از آنها در بین والدین منجر به استفاده اطفال و کودکان کم سن و سال نیز شده است که این امر بسیار مضر و زیان آور برای این قشر از جامعه است!
مطالعات اخیر نشان میدهد هر فرد بزرگسال به طور متوسط تلفن همراه خود را 150 بار در روز چک میکند و اپیدمی استفاده از این تکنولوژی به کودکان و نوجوانان نیز سرایت کرده است.
آمار نشان میدهد در انگلیس حدود 70 درصد از کودکان 11 تا 12 سال از تلفن همراه استفاده میکنند و این آمار در سنین 14 سالگی به 90 درصد افزایش پیدا میکند. 56 درصد از کودکان 10 تا 13 سال در انگلیس تلفن هوشمند دارند و حتی پیشبینی میشود 25 درصد کودکان 2 تا 5 سال نیز در این کشور از این تکنولوژی استفاده میکنند.
امروزه تلفنهای هوشمند و تبلتها جایگزین، کتابهای نقاشی، اسباب بازیها و سرگرمیهای ورزشی همچون بازی تنیس، بسکتبال و والیبال شده است. این رشد استفاده از تکنولوژیهای جدید در میان کودکان موجب نگرانی والدین، مسئولان مدارس و معلمان نسبت به بروز مشکلات احتمالی در رشد فیزیکی و روانی کودکان شده است. تحقیقات بسیاری طی سالها برای درک چگونگی یادگیری کودکان انجام شده که مهمترین آنها مربوط به «ژان پیاژه» است. او از جمله نخستین کسانی است که در زمینه رشد ذهنی کودکان مطالعاتی انجام داده است.
تئوری شناختی پیاژه توضیح میدهد که یادگیری کودکان یک فرایند ذهنی است که مفاهیم را بر اساس ویژگیهای زیستی و تجارب فرد از نو سازماندهی میکند. او همچنین از تحقیقات خود این موضوع را استنباط میکند که یادگیری تمام کودکان، رشد ذهنی و عملکردی آنها به یک شیوه است و الگوی مشابهی دارد.
بر این اساس کودکان، جهان اطراف خود را میفهمند و میسازند و بر اساس آنچه میدانند و کشف میکنند ایدههای جدید را درک میکنند. اولین راه کسب اطلاعات برای کودکان روابط رو در رو است و زمانیکه والدین با کودک روابط تعاملی مناسبی نداشته باشند، کودک به سراغ تلفنهای هوشمند و دیگر تکنولوژیها از این دست میرود.
کودکان زبانهای مختلف را یاد میگیرند و احساس خود و دیگران را درک میکنند. آنها به نحوه تعامل و مطالعات دقت میکنند و حتی احساسات را در ظاهر ما تشخیص میدهند و اگر این مراحل را نگذارنند، بُعد برجستهای از رشد آنها از دست میرود.
سرگرم شدن کودک با تلفن همراه و دیگر وسایل الکترونیکی، او را از اکتشافات جدید و یادگیریهایش دور میسازد. از سوی دیگر کارشناسان معتقدند فرکانسهای رادیویی ناشی از تلفنهای هوشمند بر رشد ذهنی افراد تاثیر میگذارند.
کارشناسان دانشگاه کالیفرنیا آزمایشی را برای شناخت تاثیر استفاده از اینترنت بر تغییر ذهن افراد انجام دادهاند. در این مطالعه دو گروه بررسی شدهاند. یکی گروهی با تجارب اندک کاربرد تکنولوژی و گروه دیگر که تجربه کاربرد زیاد این ابزار را داشتند.
عکسهایی که از مغز این افراد گرفته شد نشان داد هر دو گروه عملکرد ذهنی یکسانی داشتند اما کسانی که بیشتر از ابزار الکترونیک استفاده کرده بودند ذهنشان مهارتهای یادگیریهای سنتی شامل تمرکز، خواندن و نوشتن را در آنها محدود میکرد.
همچنین اینترنت و تلفنهای هوشمند بر مهارتهای اجتماعی و رشد احساس فرد تاثیر میگذارند. زمانی که کودکی برای ارتباط برقرار کردن با دیگران به وسایل الکترونیکی وابسته باشد، مهارتهای فردیاش تضعیف میشود. اینترنت و تلفنهای هوشمند امروزه تبدیل به همدم کودکان ما شدهاند و به ناچار یادگیری و روابط آنها از همین طریق انجام میگیرد. کارشناسان برای کاهش کاربرد این وسایل در کودکان راهکارهای زیر را به والدین توصیه میکنند:
1. کودکان زیر 2 سال نباید از وسایل الکترونیکی استفاده کنند.
2. با کودکتان تعامل رو در رو داشته باشید و با آنها بازی کنید.
3. مطمئن شوید که استفاده از تلفن هوشمند مانع از روابط اجتماعی فرزندتان نشود.
4. استفاده از وسایل الکترونیکی مثل تلفن همراه، تلویزیون، کامپیوتر و … را به یک تا دو ساعت در روز محدود کنید.
5. استفاده از تلفن همراه را به مواقع ضروری، اختصاص بدهید.
6. نحوه صحیح استفاده از این وسائل را به فرزندتان بیاموزید.
7. آنها را تشویق به برقراری روابط اجتماعی با خانواده و غذا خوردن با خود کنید.
8. اپلیکیشنهای کاربردی مثل یادگیری لغات، ریاضی، ادبیات و علوم روی تلفن همراهشان نصب کنید.
9. به آنها بیاموزید که در هنگام استراحت شبانه از تلفن همراه استفاده کنند.
کارشناسان به والدین پیشنهاد میکنند که اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهند و در خصوص عوارض استفاده از این تکنولوژیها آگاه باشند. علاوه بر این کارشناسان همواره تعادل در استفاده از این وسایل را پیشنهاد میکنند