خطر نارس بودن نوزادان دوقلو را در هنگام تولد تهدید می کند و مادرانی که دوقلو باردارند باید بیشتر به این قضیه توجه کنند و اهمیت دهند و با مراقبت های روتین بارداری از این امر پیشگیری کنند.
دو قلوزایی هم به صورت طبیعی اتفاق می افتد و هم در اثر درمان مشکل ناباروری. اگر زوجی تصمیم بگیرند بچه‌دار شوند، ولی بعد از مدتی بارداری رخ ندهد، در موسسات درمان ناباروری اقدام به کاشت تخمک بارور شده در رحم مادر می کنند که احتمال به ثمر رسیدن دو یا چند جنین (چندقلوزایی) در مادر زیاد است. به دلیل اینکه در بارداری چندقلوزایی، برای به دست آوردن مواد مغذی در رحم مادر بین جنین ها رقابت وجود دارد، لذا مشکلات آن هم بیشتر از بارداری یک قلویی است.
مشکلات شایع در نوزادان دو قلو شامل موارد زیر است:
1- وزن کم نوزاد هنگام تولد
یکی از شایع ترین مشکلاتی که نوزادان چندقلو باید با آن دست‌وپنجه نرم می کنند، کم وزن بودن هنگام تولد می باشد. وزن اغلب نوزادان دوقلو کمتر از 3 کیلوگرم می باشد.
دو قلوهای همسان (هر دوی آنها از تقسیم یک سلول تخم به وجود آمده اند) نسبت به دوقلوهای غیرهمسان (هر کدام از قل ها از یک سلول تخم مجزا به وجود آمده اند) بیشتر مستعد ابتلا به کم وزن بودن در هنگام تولد هستند. دوقلوهای کم وزن، پس از به دنیا آمدن تحت مراقبت های ویژه پزشکی قرار می گیرند و در بخش آی سی یو مخصوص نوزادان (NICU) نگهداری می شوند تا با ارائه خدمات مخصوص به آنها، شرایط مناسب را برای رشد هرچه سریع تر آنها فراهم کنند.
مشکلات نوزادان کم وزن عبارتند از:
– سطح پایین اکسیژن برای تنفس در هنگام تولد
– مشکلات عصبی مانند خونریزی داخل مغز
– مشکلات گوارشی مانند آنتروکولیت نکروزان (نوعی بیماری جدی معده است که در نوزادان نارس بسیار شایع می باشد)
– سندرم مرگ ناگهانی (SIDS)
– مشکل تغذیه نوزاد و افزایش وزن نوزاد
– بروز عفونت و عدم توانایی مقابله با آن در نوزادان کم وزن
نکته:
به مادرانی که دوقلو باردار هستند توصیه می شود، کم بودن وزن دو قلوهای خود را در بدو تولد جدی بگیرند، زیرا آمار نشان داده است که بروز اختلال اوتیسم در دوقلوهای متولد شده با وزن کم، حدود سه برابر نوزادان دیگر است.
2- تولد نوزاد نارس
نوزاد نارس به نوزادی گفته می شود که هنگام تولد به بلوغ کامل جنینی نرسیده باشد.
خطرات جدی که در کمین نوزاد نارس می باشد، عبارتند از:
– زردی: زردی پوست نشان دهنده این است که برخی از اندام های نوزاد به درستی کار نمی کنند .
– هیپوگلیسمی: قند خون نوزاد پایین تر از حد طبیعی است.
– هیپوترمی: دمای بدن نوزاد کمتر از حد طبیعی می باشد .
– مشکلات تنفسی: به دلیل آن که هنوز ریه های نوزاد به طور کامل شکل نگرفته است، نوزاد نمی تواند به راحتی اکسیژن هوا را وارد ریه های خود کند و به سختی نفس می کشد که این مشکل را respiratory distress syndrome می‌گویند. نوزادی که این مشکل را دارد، باید تحت درمان و مراقبت های ویژه در بیمارستان باشد.
3- ناهنجاری های مادرزادی
در دو قلوهای همسان بیشتر اجتمال دارد که نقص های ژنتیکی والدین به آنها منتقل شود، زیرا اگر نقص مادرزادی و ژنتیکی در ژن مادر یا پدر وجود داشته باشد، پس از تشکیل سلول تخم و تقسیم آن، این نقص ژنتیکی هم تقسیم شده و به هر دو سلول می رود و قلوهای همسان، هر دو دچار ناهنجاری خواهند شد، مثل بیماری قلبی مادرزادی و یا اختلال استرابیسم (انحراف یا لوچی چشم) اگرچه احتمال بروز ناهنجاری های مادرزادی در دوقلوهای ناهمسان هم وجود دارد، اما کمتر از دوقلوهای همسان است.
4- سندرم انتقال خون قل به قل در دو قلوزایی
هنگامی که دو قلوهای همسان، هر دو از یک جفت در رحم مادر استفاده کنند، گاهی دیده می شود که به دلایل نامعلومی، خونرسانی به یکی از قل ها کم شده و به قل دیگر مواد مغذی بیشتری می رسد، در حالی که جفت باید خون و مواد مغذی یکسانی را به هر دو جنین انتقال دهد. اگر این حالت درمان نشود ، آمار مرگ و میر دو قلوها بر اثر این سندروم بیش از 80 درصد می باشد.
