دقت در انتخاب خمیردندان و استفاده از آن متناسب با نوع دندان بسیار حائز اهمیت است چون خمیردندان مهمترین نقش در بهداشت و سلامت دندان دارد.
نمک به هیچ عنوان نباید جایگزین خمیردندان شود.
خمیردندان و مسواک به دلیل سادگی استفاده و مقرون به صرفه بودن، مهمترین و در مواردی تنها سلاح تمیزکردن و رعایت بهداشت دهان و دندان محسوب می‌شود.
ماده اصلی تشکیل دهنده خمیردندان‌ها ساینده‌ها هستند و شاید برخی به دلیل وجود مواد ساینده خمیردندان‌ها را مضر بدانند، اما در کنار ساینده‌ها مواد مکمل بسیاری در خمیردندان وجود دارد. درصورتی که ترکیبات و میزان مواد ساینده موجود در خمیردندان از سوی کارخانه‌ها به اندازه استفاده شود، هیچ ضرری برای دندان‌ها نخواهد داشت و فقط به مسواک کمک می‌کند تا میکروب‌ها و باقیمانده مواد غذایی سطح و بین دندان‌ها از بین برود.
وجود فلوراید برای دندان اهمیت دارد. فلوراید ماده‌ای ضدپوسیدگی است و باعث بازسازی و ترمیم سطح مینای دندان می‌شود. علاوه‌بر آن به واسطه فلوراید سطوحی که پوسیدگی در آن شروع شده یا مستعد پوسیدگی هستند دوباره ترمیم می‌شوند. مواد دیگری نیز در ساخت خمیردندان استفاده می‌شود که برخی از آنها بستگی به کارخانه سازنده دارد؛ برای مثال کارخانه‌ای برای تولید خمیردندان از کلسیم، فسفر یا ترکیب آن استفاده می‌کند که باعث می‌شود، کلسیم و فسفری که از سطح مینا برداشته شده جایگزین شود و همچنین موجب افزایش بزاق دهان و کاهش پوسیدگی دندان‌ها شود.
کارخانه‌های سازنده موظفند روی تیوب و جعبه خمیردندان مواد تشکیل‌دهنده، ترکیبات و غلظت آنها را ذکر کنند. از آنجایی که نظارت سازمان‌های بهداشتی روی خمیردندان‌ها قابل توجه است، تولیدکنندگان تلاش می‌کنند تمام مواردی که برای این فرآورده ذکر شده است، برآورده کنند. تمامی خمیردندان‌های معمولی با نشان تجاری معتبر ویژگی‌های یک خمیردندان مناسب را دارند. خمیردندان ازجمله کالاهایی است که مصرف کنندگان قادر به تشخیص و مقایسه مارک‌های مختلف آن نیستند.
تنها برحسب مورد است که مصرف‌کننده‌ها باید به نشان خمیردندان توجه کنند. برای مثال افرادی که از بیماری‌های لثه رنج می‌برند و مسواک‌زدن برایشان دردناک است باید از خمیردندان‌هایی که میزان حساسیت را کم می‌کند، استفاده کنند.
برای کودکان به دلیل این‌که خطر خوردن خمیردندان وجود دارد، بهتر است خمیردندان‌های مناسب برای کودکان استفاده شود؛ زیرا این خمیردندان‌ها درصد فلوراید کمتری دارد و در صورت بلعیدن خطری متوجه کودک نخواهد شد.
علاوه‌بر خمیردندان‌هایی که برای افراد سیگاری وجود دارد و جرم روی دندان‌های این افراد را از بین می‌برد خمیردندان‌هایی وجود دارد که جنبه دارویی دارند و حتما با تجویز پزشک مصرف می‌شوند زیرا غلظت فلوراید در این نوع خمیردندان‌ها ٥ برابر خمیردندان‌های معمولی است.
بهتر است، مصرف‌کنندگان نوع خمیردندان‌ها را نیز مانند سایر مواد آرایشی بهداشتی هر از چندگاهی تغییر دهند. محاسن استفاده از خمیردندان مناسب بیشتر از معایب آن است. متاسفانه ما ایرانی‌ها به خاطر فرهنگ‌مان عادت داریم پس از مسواک‌زدن، دهان را با مقدار زیادی آب شست‌وشو دهیم در صورتی که لازم نیست پس از استفاده از خمیردندان، دهان با میزان زیادی آب شست‌وشو داده شود و بهتر است تنها مواد اضافی از دهان خارج شوند چراکه خمیردندان حاوی مواد محافظ برای دهان و دندان و باقی ماندن آنها در دهان مفید است. به هیچ عنوان مواد دیگری مانند نمک نباید جایگزین خمیردندان شود زیرا، نمک فلوئور طبیعی و وضع طبیعی دهان را از بین می‌برد و به بافت‌های دهان آسیب می‌رساند. در بسیاری موارد استفاده از نخ دندان مکمل مسواک و خمیردندان است و حتما باید استفاده شود، به‌ویژه به افرادی که دندان‌های فشرده یا نامنظمی دارند، کمک می‌کند بهداشت دهان و دندان‌شان کامل شود.
در کودکان زیر ٦سال بهتر است نخ دندان با کنترل والدین انجام شود تا به لثه‌ها آسیب نرسد. باقی ماندن طولانی مدت مواد غذایی میان دندان‌ها موجب تولید اسید و پوسیدگی دندان‌ها می‌شود و شست‌وشوی طبیعی با بزاق دهان نیز نمی‌تواند، باقیمانده غذا میان دندان را از بین ببرد.
