با عرض سلام و خسته نباشيد خدمت خوانندگان خوب و ارجمند مجله پزشكي وزين دكتر سلام .
در مقاله اين هفته برانيم تا اطلاعاتي در مورد آلرژی (حساسیت) ، علل بروز و چگونگي كنترل ان بوسيله داروهايي كه نياز به نسخه پزشك ندارند بدست اوريم .
آمار بدست آمده نشان مي دهد تنها در ايالات متحده امريكا ٩.٣٪ درصد از افراد از درجات مختلفي از آلرژی رنج مي برند. هر ساله حدود ٧.٦ ميليون نفر براي كنترل علایم ناشی از بروز آلرژی به پزشك مراجعه مي كنند.
آلرژی چيست؟
آلرژی از واكنش غير طبيعي سيستم دفاعي بدن در رويارويي با مواد غير مضري كه در محيط اطراف با انها مواجه هستیم ناشی مي گردد.
افرادي كه دچار آلرژی هستند در مواجهه با موادي كه در محيط زيست ما وجود دارد مانند گرده گلها و گياهان ، موي حيوانات خانگي ، پر پرندگان دچارايجاد علايمي از قبيل ابريزش ، خارش وگرفتگي بيني مي گردند .
علايم الرژي مي تواند با تنفس ، خوردن –اشامیدن و يا تماس با پوست ايجاد گردد..پس از مواجهه با مواد الرژي زا علايم زير ممكن است ظهور نمايند:
– ابريزش و خارش چشم
-عطسه
-خارش و ابريزش بيني
-خارش پوست
-كهير
-التهاب و تورم سراسری
-تنگ شدن مجاری تنفسی
حساسيت غذايي:
حساسيت به يك نوع غذا خاص ممكن است سبب بروز دلپيچه، درد شكمي، استفراغ و بيرون روي شود.
حساسیت به گزیدگی توسط زنبور:
اين حساسيت مي تواند موجب التهاب ، درد و قرمز شدن پوست شود.در موارد شديد حتي گزيدگي مي تواند جان بيمار را به علت تنگ شدن مجاري تنفسي به خطر بياندازد.
حساسیت دارویی:
در اغلب موارد الرژي ها موجب تهديد جان افراد نشده و خفيف و متوسط هستند اما در برخي موارد الرژي إيجاد شده مي تواند شديد و تهديد كننده زندگي شود.
در اين گونه الرژيهاي شديد كل بدن كهير زده و خارش در سرتاسر بدن ظاهر مي گردد،تنفس كوتاه و سخت شده و درد در قفسه سينه ظاهر مي گردد،راه عبور هوا به علت تورم شديد بأريك مي شود، اين علايم همگي بسيار مهم و تهديد كننده زندگي فرد بوده و يك اورژانس پزشكي به شمار مي رود.
در حال حاضرهيچ دارويي براي درمان الرژي وجود ندارد و داروهاي موجود در بازار قادر به پیشگیری و كنترل علايم آزار دهنده حساسیت مي باشند .
داروهايي كه براي درمان الرژي بدون نياز به نسخه پزشك به فروش مي رسند شامل انتي هيستامينها و دكونژستانها مي باشند.
آنتی هیستامینها:
Clemastine,Diphenhydramine, Tripolidine,Brompheniramine,
انتی هیستامین ها به صورت قرص و شربت وجود داشته و تجويز مي شود. مثلا داروي Tripolidine معمولا در بزرگسالان هر٦-٤ ساعت يك قرص با دوز ٢.٥ ميلي گرم مصرف مي گردد. و شربت ان با دوز ١.٢٥ميلي گرم در ٥ ميل براي درمان الرژي در نوزادان و كودكان به كار مي رود .
عوارض جانبی:
عوارض جانبي إيجاد شده توسط انتي هيستامين ها عموما شامل احساس گيجي، خشكي دهان ، تاري ديد و يبوست مي باشد.
تداخلات دارويي انتي هيستامين ها:
-داروهايي مسكن حاوي مورفين ، بندوديازپامها مانند ديازپام و لورازپام وقتي با انتي هيستامين ها مصرف گردند موجب تشديد عوارض جانبي انتي هيستامين ها شده و موجب احساس گيجي و منگي، خواب الودگي و تاري ديد مفرط مي شوند
وبه همین دیلیل از مصرف همزمان انها باید پرهیز کرد.
-مصرف همزمان انتي هيستامين ها به همراه داروهاي ضد افسردگي تري سايليك ها مانند أمي تريپتلين، نورتريپتيلين ، كلوپرامين بايد حتما زير نظر پزشك باشد.
دكونژستانهاي خوراكي:
Pseudo ephedrine,Phenyephrine,
Phenylpropanolamine
اسپري بيني حاوي دكونژستانها:
Phenyephrine, Oxymetazoline, Naphazoline,Xylometazoline
دكونژستانها دسته اي از داروهاي ضد حساسيت هستند كه سعي مي كنند با منقبض كردن عروق خوني موجود در چشم و بيني باعث كأهش ورود خون و مايعات مخاطي شده و بدنبال ان تورم و التهاب در اين نواحي كأهش مي يابد در نتيجه تنفس براي فرد بيمار اسانتر مي گردد.
عوارض جانبی:
عوارض جانبي دكونژستانها ي خوراكي شامل سردرد ، تاري ديد، اسپاسم، توهم ،دفع إدرار به صورت دردناك،خواب الودگي ، سرگيجه و تشنج می باشد.
.در مورد اسپري هاي بيني حاوي دكونژستان بايد خاطر نشان كرد كه عوارض جانبي عمومي در اثر مصرف اين گروه از داروها گزارش نشده است اما در اثر مصرف مكرر اين اسپرها حالت خشكي و تورم در مخاط بيني بوجود مي أيد و موجب سخت تر شدن تنفس در افراد مي گردد . براي جلوگيري از بوجود آمدن اين مشكل مصرف اسپري ها بايد پس از ٤-٣ روز قطع شده و از استفاده مكرر از انها بدون مشورت با پزشك به شدت خودداري شود.
تداخلات دارویی:
مصرف اين دارو در افرادي كه مبتلا به فشار خون و بيماريهاي قلبي هستند بايد تحت نظر پزشك صورت گيرد . در برخي افراد كه داراي فشار خون بالا و یا بیماریهای قلبی مي باشند مصرف اين دارو باعث ایجاد اريتمي قلبي مي شود ، از ديگر موارد تشديد ضعف دستگاه عصبي مركزي مغز و نخاع مي باشد كه با مصرف همزمان برخي داروها با دكونژستانها بروز پيدا مي كند ، لذا بهتر است قبل از مصرف دكونژستانها با پزشك خود مشورت نماييد.
دكونژستانها به صورت قرص و شربت در بازار يافت مي شوند و مقدار مصرف ان در بزرگسالان معمولا ٣٠ ميلي گرم در ٥ ميل هر ( دو قاشق غذا خوري) در هر ٦-٤ ساعت به صورت شربت و يا یک عدد قرص در هر ٨-٦ ساعت مي باشد .
نكات مهم:
-مصرف دكونژستانها بهتراست به همراه غذا و يا با نوشیدن شير صورت بگيرد كه سبب تحريك دستگاه گوارش نشوند.
– به علت احتمال بروز خواب الودگي و گيجي در اين گروه از داروها لازم است پس از مصرف انها از رانندگي و كار با ماشين آلات صنعتي كه احتياج به دقت و تمركز دارند اكيدا خودداري شود.
– مصرف اين گروه از داروها در افراد مبتلا به بيماريهاي قلبي، فشارخون بالا، بيماران كليوي و افراد مبتلا به بزرگي پروستات لازم است حتما با مشورت پزشك صورت گيرد .
در پايان از همه شما خوبان و خوانندگان محترم تشكر مي كنم و براي يكايك شما عزيزان آرزوی سلامتي دارم.
با تشكر
سميرا كريم آبادی
این مطلب توسط خانم دکتر سمیرا کریم آبادی جهت انتشار در مجله پزشکی دکتر سلام تهیه شده است. استفاده از آن فقط با ذکر منبع مجاز می باشد.