ماهی‌درمانی یكی از روش های معمولی در معاجه بیماریهای مربوط به پوست است كه برای نخستین بار در كشور تركیه توسط معالجه کنندگان طب سنتی این كشور برای معالجه برخی از امراض پوستی مانند پسوریازیس مورد استفاده قرار گرفت.
در این شیوه درمانی، ماهی‌های درمانگر به بیمار كمك می‌كنند در مدت مشخصی كه به‌طور معمول 30 روز است بر بیماری خود غلبه كند یا شدت بیماری را كنترل كرده و آن را مهار كند. این شیوه درمانی اگر چه هنوز آن طور كه باید و شاید در جهان شناخته شده نیست اما در بسیاری از كشورهای آسیایی مانند ژاپن، چین، تایلند، تركیه و حتی بعضي كشورهای اروپایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و كلینیك‌های ویژه‌ای برای ماهی‌های درمانگر تاسیس شده كه مردم با مراجعه به این كلینیك‌ها می‌توانند از ماهی‌های درمانگر برای بهبود و تسكین دردها و بیماری‌شان كمك بگیرند
پاكسازي بافت‌هاي مرده با دكتر فيش
امروزه در بسياري از سالن‌هاي اسپا در كشورهاي آسياي شرقي از ماهي گاراروفا براي پاكسازي پوست، درمان خشونت و خشكي پوست و همين‌طور از بين رفتن كك و مك استفاده مي‌كنند. این شیوه كه در بسیاری از مراكز درمانی مالزی، ژاپن، كره و تایلند مرسوم است به اعتقاد برخي درمانگران شيوه‌هاي طبيعي درمان شيوه‌اي منحصر به فرد براي درمان برخي بيماري‌هاي پوستي نظير پسوريازيس، زبري پوست و بعضي التهاب‌هاي سطحي در پوست است. در اين شيوه بلافاصله پس از آنكه عضوي از بيمار مانند دست يا پاي او درون آب قرار مي‌گيرد ماهي‌هاي گاراروفا سراغ عضو مي‌آيند و به‌سمت بافت‌ها و پوست‌هاي مرده سطح پوست مي‌روند. اين ماهي‌ها كه از پوست‌هاي مرده تغذيه مي‌كنند در مدت زماني كمتر از 3 ماه مي‌تواند به پاكسازي پوست و از بين بردن خشونت‌هاي پوستي به ويژه در ناحيه آرنج و پاشنه پا به افراد كمك كنند. درمانگران شيوه‌هاي طبيعي توصيه مي‌كنند كه اثرگذاري اين ماهي‌ها در شرايطي اتفاق مي‌افتد كه فرد در هفته 3 جلسه 20 دقيقه‌اي از اين ماهي‌ها براي درمان استفاده كند.
تكنیك‌های درمانی ماهی گاراروفا
بیمار پس از ورود به مركز درمانی و معاینه و بررسی توسط پزشكان و متخصصان برای استفاده از حوضچه‌ها آماده می‌شود. در حقیقت این بسته به تشخیص متخصص و نوع نیاز مراجعه‌كننده دارد كه از حوضچه‌های كوچك یا بزرگ برای درمان بیماری‌اش استفاده كند. به‌عنوان مثال اگر فرد تنها برای از بین بردن خشونت پوست پا به این مركز مراجعه كرده است، می‌تواند از حوضچه‌های كوچك استفاده كند. به این ترتیب كه لبه حوضچه می‌نشیند و ماهی‌های كوچك گرد پای او حلقه می‌زنند و از سلول‌ها و بافت‌های مرده پوست تغذیه می‌كنند اما در شیوه دیگر، بیمار به‌طور كامل درون حوضچه‌های بزرگ قرار می‌گیرد و تمام بافت‌های سلولی مرده‌اش توسط ماهی‌های درمانگر خورده می‌شود. در این روش، بیمار قبل از استفاده از حوضچه‌های ماهی لازم است بدن خود را شست‌وشو دهد و با كمك مواد ضدغفونی‌كننده‌ای كه در اختیارش قرار می‌گیرد به‌طور كامل خود را بشوید.
مراكز نظارتي در اين‌باره چه مي‌گويند
بعضي از مراكز نظارتی بهداشتی در جهان توصيه‌نامه‌اي دارند كه در آن به اين نكته اشاره شده كه استفاده از ماهی‌های درمانگر یا همان ماهی‌های گاراروفا باید در شرایط ایمنی و بهداشتی خاصی صورت بگیرد. به این معنا كه این ماهی‌های درمانگر در صورتی كه در شرایط نامناسب نگهداری شوند، ممكن است خودشان عاملی برای انتقال بعضي بیماریهای پوستی یا بیماریهای عفونی باشند زيرا این ماهی‌ها با جویدن بافت‌های مرده سلولهای سطحی پوست اعضای بدن به درمان آنها كمك می‌كنند و استفاده از این ماهی‌ها برای افرادی كه سیستم ایمنی ضعیفی دارند مناسب نیست و ممكن است مشكل‌زا باشد. افراد باید در انتخاب مراكزی كه خدمات درمانی ماهی درمانگر را ارائه می‌دهند بسیار دقت كنند تا بتوانند از ابتلا به بیماریهای عفونی پیشگیری كنند.
مهم‌ترين ويژگي اين ماهي‌ها در پاكسازي پوست، جمع‌آوري سلول‌هاي مرده، از بين بردن بافت‌هاي مرده و فرسوده پوست است. اين ماهي‌ها بيشترين تاثير را در بهبود سلامت پوست و درمان بعضي اختلال‌هاي پوستي دارند و درمان برخی‌از بیماریهای سخت و مزمن مانند سرطان ادعایی بیش نیست
به جاي درد قلقلك سراغ‌تان مي‌آيد
شاید برای بسیاری از مردم دشوار باشد كه لبه یك حوضچه بنشینند و با خيال راحت پاهاي‌شان را درون يك حوضچه پر از ماهي‌هاي گاراروفا بگذارند يا دل را به دريا بزنند و در استخري كه مملو از اين ماهي‌هاي درمانگر است قرار بگيرند تا ماهي‌ها به پوست‌شان به عنوان يك منبع بزرگ تغذيه نگاه كنند و همگي باهم به سوي پوست حركت كنند. بيشتر مردم تصور مي‌كنند كه اين شيوه، يك شيوه دردناك است. در حالي كه ماهي گاراروفا بعد از نزديك شدن به بيمار به آرامي به نوازش پوست مي‌پردازد و در اين حالت اولين احساسي كه سراغ اغلب افرادي كه اين شيوه را تجربه‌كرده‌اند، آمده احساس قلقلك بوده است. آنها اين موقعيت را اين گونه توصيف مي‌كنند كه وقتي ماهي‌ها مشغول خوردن پوست و بافت مرده بدن مي‌شوند در 10 دقيقه اول احساس قلقلك به آدم دست مي‌دهد و نشاطي بي‌پايان سرتاپاي فرد را فرا مي‌گيرد و بعد از مدتي با تمركز ماهي‌ها براي خوردن غذا اين حس قلقلك به شكل ديگري تبديل مي‌شود و فرد احساس مي‌كند كه روي سطحي قرار گرفته كه مانند گوشي تلفن همراه كه روي ويبره باشد، حس ويبره بهشان دست مي‌دهد كه اين حس نيز در نوع خودش جذاب و هيجان‌انگيز است. اگر چه ممكن است پذیرش ماهی‌های بزرگ گاراروفا كه اطراف بدن انسان حلقه می‌زنند كمی مشكل باشد و بیمار در روزهای اول احساس آرامش نكند ولي به مرور به حضور ماهی‌ها عادت می‌كند و افراد می‌توانند برای شروع درمان با ماهي‌هاي گاراروفاي كوچك آغاز كند. ضمن آنكه در این شیوه درمانی، ماهی‌ها اصلا علاقه‌ای به بافت‌های سالم بدن ندارند و تنها سراغ سلولهای مرده می‌روند. با جدا كردن این سلول‌ها از سطح پوست بدن بیمار تنها سوزشی اندك و بسیار خفیف در بعضي نقاط ممكن است احساس كند.
دروغ‌هايي كه نبايد جدي بگيريد
گاهي تبليغاتي درباره سالن‌هاي اسپا و اثرات درماني ماهي‌هاي گاراروفا ارائه مي‌شود كه اغراق‌آميز و باورنكردني است. مثلا بعضي از اين تبليغات ذكر شده كه ماهي‌هاي گاراروفا مي‌توانند به درمان انواع سرطان، برخي از بيماري‌هاي مفصلي، ميگرن و تسكين برخي از سردردها كمك كند. در حالي كه مهم‌ترين ويژگي اين ماهي‌ها در پاكسازي پوست، جمع‌آوري سلول‌هاي مرده، از بين بردن بافت‌هاي مرده و فرسوده پوست است. اين ماهي‌ها بيشترين تاثير را در بهبود سلامت پوست و درمان بعضي اختلال‌هاي پوستي دارند. مثل درمان بعضي از خشكي‌ها، خشونت‌هاي پوستي و آسيب‌هاي پوستي اين شيوه موثر است. اما استفاده از اين شيوه به منظور درمان نيازمند نظارت و مشورت با متخصص طب سنتي و يك كارشناس آشنا با اين شيوه درماني است تا با راهنمايي و هدايت بيمار براي درمان بيماري فرد استفاده كند. ضمن آنكه استفاده از استخرها و حوضچه‌هايي كه بيماران از آن استفاده مي‌كنند شرايط نگهداري متفاوتي دارند و چگونگي ضدعفوني كردن آنها بايد با نهايت دقت و نظارت ويژه انجام شود تا استفاده از اين شيوه به منظور درمان به عاملي براي ابتلا به بيماري‌هاي ديگر تبديل نشود.
چیزهایی که باید از اسپا بخواهید
اگر تصميم داريد به هر دليلي مثل تجربه يك اتفاق تازه، پاكسازي پوست يا درمان بعضي از ناراحتي‌هاي پوستي‌تان به يكي از سالن‌هاي اسپا يا مراكزي كه خدمات ماهي درمانگر را ارائه مي‌دهند، سر بزنيد به اين نكات توجه كنيد:
- پيش از هر چيز از آنها مجوز وزارت بهداشت و مراكز معتبر را بخواهيد و از معتبر بودن آن مطمئن شويد.
- درباره كارشناس مسئول سالن و تجربه و دانش او در زمينه استفاده از ماهي گاراروفا بپرسيد.
- مطمئن شويد كه حوضچه‌ها و محل نگهداري ماهي‌ها هر بار بعد از استفاده ضدعفوني مي‌شوند.
- قبل از استفاده از حوضچه از تعويض آب آن و ضدعفوني شدن ماهي‌ها مطمئن شويد.
ضرورت پاكسازي ماهي‌ها و حوضچه
حتما ممكن است این سؤال برای شما مطرح شود كه حوضچه‌های ماهی‌های گاراروفا چگونه ضدعفونی می‌شوند و در صورتی كه فردی از این حوضچه‌ها استفاده كرد این حوضچه‌ها چگونه برای فردي دیگر با بیماری‌اي دیگر آماده می‌شود. كارشناسان این شیوه درمانی برای ضدعفونی كردن حوضچه‌ها مواد شست‌وشو‌دهنده خاصی دارند كه پس از بیرون رفتن بیمار به آب حوضچه اضافه می‌كنند. تغذيه ماهي‌ها را بررسي مي‌كنند، ضمن آنكه به ماهي‌ها داروها و مكمل‌هايي ارائه مي‌شود كه سلامت آنها را تضمين مي‌كند. اين شيوه در بسياري از سالن‌هاي اسپا در ايران نيز اتفاق مي‌افتـد امـا در كشورهاي آسياي شرقي مثل چين و تايلند روش ديگري نيز براي پاكسازي و ضدعفوني‌كردن حوضچه‌هاي سالن اسپا وجود دارد و آن استفاده از اشعه ماوراي بنفش براي از بين بردن ويروس‌ها، باكتري‌ها و ميكروب‌هاي درون آب است. ضمن اینكه، این كارشناسان از یك فیلتر قوی برای جداكردن و از بین بردن غذا و فضولات ماهی‌ها و تصفيه آب استفاده می‌كنند تا بتوانند در شرایط بهتری به ارائه خدمات درمانی به بیماران و مراجعان‌شان بپردازند.
