اکثر خانم های باردار از درد کمر و بخصوص سیاتیک رنج می برند و با آن درگیرند می خواهیم به این مقوله بیشتر بپردازیم و علت و راههای درمان آن را بیابیم
لذت درک حرکات جنین چیزی نیست که ساده بتوان از آن گذشت اما وقتی درد امانت را ببرد، دیگر متوجه حرکت های جنین ات نمی شوی! درد سیاتیک از دردهای نفس گیری است که برخی خانم ها در طول بارداری دچار آن می شوند و دلیل آن فشاری است که بارداری به کمر وارد می کند. در بسیاری از خانم ها درد با کمی استراحت یا راه رفتن و گرم کردن عضلات پشت پا برطرف می شود اما گاهی حتی استامینوفن هم اثر ندارد. در این شرایط معمولا مادر باردار به دنبال مسکن قوی تری می گردد تا دردش را ساکت کند اما نباید فراموش کرد که ترکیب های دارویی از جفت می گذرند و می توانند باعث نقص جنینی شوند. با دکتر حمید بهتاش، فوق تخصص جراحی ستون فقرات و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، در این باره گفت و گو کرده ایم.
چرا برخی از خانم ها در بارداری درد سیاتیک دارند؟
اگر فردی به دیسک کمر مبتلا باشد، دیسک روی عصب هایی که به سیاتیک منتهی می شود، فشار می آورد و باعث التهاب و بروز دردی خواهد شد که از کمر شروع می شود و تا نوک انگشت پا ادامه دار است. این درد در پشت ران و ساق پایین می آید و فرد حس می کند پایش کوتاه شده و رگی از پشت پا کشیده می شود. خانم های بارداری که درد سیاتیک دارند 2 دسته اند؛ برخی سابقه این درد را قبل از بارداری داشته اند ولی برخی سابقه درد نداشته اند و درد در بارداری شان شروع شده است. در مورد دوم بهتر است خانم به متخصص ستون فقرات مراجعه کند تا تشخیص قطعی گذاشته شود. در مورد اول نیز بهتر است خانم قبل از بارداری با پزشک خود مشورت کند و در طول دوران بارداری زیر نظر باشد.
خانم هایی که به دیسک کمر مبتلا هستند و قصد بارداری دارند، برای پیشگیری از بروز دردهای سیاتیکی چه کار کنند؟
6 تا 9 ماه قبل از بارداری باید به فیزیوتراپ مراجعه کنند و ورزش های مناسب که به تقویت و هماهنگی عضلات کمر، شکم و ستون فقرات کمک می کند، انجام دهند. به این ترتیب صدمه به کمر کمتر خواهد شد و فرد بارداری و زایمان راحت تری خواهد داشت. خانم بارداری که دیسک کمر دارد، باید استراحت بیشتری داشته باشد و در طول بارداری فشار زیادی به خود وارد نکند اما این به معنی استراحت مطلق نیست. پیاده روی مرتب بسیار موثر است و راه رفتن و کار خانه ورزش محسوب نمی شود. پیاده روی باید در فضای باز و به منظور ورزش حداقل نیم ساعت و در حدی که نم عرق روی پیشانی بنشیند، باشد. ماساژها و دستکاری افراد غیروارد که می گویند رگ می گیریم یا با ماساژ عصب سیاتیک یا دیسک را جا می اندازیم، خطرناک است.
چرا با استراحت مطلق مخالفید؟
تایید این موضوع یا رد آن به این بستگی دارد که چه کسی تجویزش کرده باشد. اگر استراحت مطلق برای تسکین درد سیاتیک و دیسک کمر باشد، کاملاً رد شده است اما اگر متخصص زنان برای وضعیت بارداری و جنین چنین تجویز کرده، نمی توان در مورد آن نظر داد.
اگر با وجود این تمهیدات خانمی دچار درد شد چه کند؟
انجام رادیوگرافی برای تشخیص دیسک کمر در بارداری ممنوع است و ام آر آی در 3 ماهه اول گر چه گفته می شود ضرری ندارد اما بهتر است انجام نشود. در 8 هفته اول بارداری بهترین کار، مصرف نکردن مسکن های خوراکی است. کاهش فعالیت، افزایش استراحت، رانندگی کمتر یا تغییر وضعیت بدنی هنگام بروز درد به کاهش درد کمک می کند. از ژل های مسکن موضعی مثل دیکلوفناک هم می توان استفاده کرد. اگر خانم بارداری به استامینوفن جواب ندهد، می تواند زیر نظر متخصص از داروهای ضد التهابی مثل بروفن و دیکلوفناک هم استفاده کند اما نه در 8 هفته اول. بعد از آن هم بهتر است در حالی که در بیمارستان بستری است، این داروها را مصرف کند.
