تمام اتفاقات روزمره در زندگی انسان بر روحیات وی تاثیرگذارند بخصوص اتفاقات دوران سیزده تا هیجده سالگی که دروان حساس و سرنوشت سازی برای هر کسی هستند.
در این مطلب به مرحله حساسی از زندگی می پردازیم که از حول و حوش 13 سالگی شروع می شود و تا 18 سالگی ادامه می یابد.
به کار بردن کلمه «حساس» به این دلیل است که در این مرحله، ذهن پسر یا دختر درگیر تمایلات جنسی و ایفای نقش مربوط به جنسیت خود است و برقراری تعادل مناسب در این زمینه به آموزش های درست و مداخله دقیق و حساب شده والدین نیاز دارد و ذره ای تعلل و پنهان کاری در آموزش ها چه بسا باعث انحراف همیشگی جوانان از مسیر درست زندگی شود و به بروز اختلال های جبران ناپذیری در سلامت جنسی آنها منجر شود.
برای استفاده از راهکارهای تربیتی سامان دادن به رفتارهای فرزندان شناخت علل تلاطم ذهنی در این سنین لازم است. این هفته بیشتر درباره نبایدهای این دوران صحبت می کنیم زیرا تمایلات جنسی و خیالپردازی ها در این سنین قوت می گیرد.
تمایلات و خیالپردازی های ذهنی بخشی از فرآیند بلوغ هستند. باید به فرزندان آموزش داد که اصلا لزومی ندارد به همه تمایلات و خیالپردازی هایشان جامه عمل بپوشانند و اگر با جنس مخالف آشنا می شوند، حتما باید این نکته را مد نظر داشته باشند که پاسخ دادن به تمایلات جنسی شان ممکن است تبعات خطرناکی برای آنها داشته باشد.
نوجوانان در حوالی 13 سالگی معمولا تغییرات جسمی ناشی از بلوغ را تجربه می کننداما بعد از این سن، تغییرات فیزیکی در دختر و پسر با ایفای نقش های مربوط به جنسیت شان همراه می شود؛ مثلا آرایش چهره، عملی زنانه است و برخی دختران نیز ممکن است اینطور فکر کنند که برای اثبات زن بودن خود باید آرایش کنند یا لباس های خاصی در جمع بپوشند.
برخی پسرها هم ممکن است برای اثبات مرد بودنشان خیلی زود رابطه زناشویی را آغاز کنند اما همیشه لازم است بدانیم که فرو رفتن آنها در این نقش ها ممکن است برای آنها آسیب رسان باشد.
[B] بیشتر آنها به تکامل عاطفی نرسیده اند[/B]
پسرها و دخترها باید بدانند شروع رابطه جنسی به رفتارهای عاطفی نیاز دارد (این دو لازم و ملزوم یکدیگر هستند) و اگرچه یک پسر یا دختر 14 یا 15 ساله از نظر جنسی بالغ شده ولی از نظر عاطفی هنوز آمادگی برقراری رابطه جنسی را ندارد اما در سن 18-17 سالگی کم کم بالغ تر می شوند و معاشقه، رفتارهای عاطفی و احساسی در وجودشان شکل می گیرد. آنها همچنین می توانند عواطف خود را کنترل کنند، قدرت شناسایی عواطف را از روابط جنسی دارند و پیامدهای رابطه های غلط و خارج از عرف را درک می کنند.
[B] بیشتر آنها از انگ می ترسند[/B]
در این سن به خصوص برخی پسرها از طرف دوستانشان تحت فشارندتا برای اثبات نقش جنسیتی شان رابطه جنسی داشته باشند و اگر این کار را نکنند، ممکن است انگ هایی به آنها زده شود. به همین دلیل برخی از آنها سعی می کننددر این سنین رابطه جنسی برقرار کنند. البته این امر بین پسران نوجوان مرسوم تر است و بیشتر دختران نوجوان تمایلی ندارند که به درخواست پسرها پاسخ دهند.
[B] بیشتر آنها با ارزش های خانوادگی آشنایی ندارند[/B]
والدین باید فرزندشان را با ارزش های مذهبی و خانوادگی آشنا کنند؛ مثلا به آنها بگویندکه رابطه جنسی در خانواده ما تا زمان ازدواج به تعویق می افتد و این برای ما یک ارزش محسوب می شود.
همچنین لازم است بر انتخاب درست و عاشقانه و درازمدت برای زندگی زناشویی آینده تاکید کنند. پسرها و دخترها باید بدانند که برای بیان صمیمیت یا عشق در دوستی های موقت و گذرا، لازم نیست حتما رابطه جنسی داشته باشند. تاکید روی این موضوع به خصوص برای دختران جامعه ماست. رابطه های خارج از ازدواج در کشورهای غربی حتی به میزان کمتر در کشور ما، منجر به بارداری ناخواسته دردختر جوان می شود که نتیجه آن تولد یک کودک ناخواسته، محرومیت از ادامه تحصیل و بسیاری از مشکلات دیگر است.
[B] بیشتر آنها از راه های پیشگیری از بارداری بی اطلاعند[/B]
گرچه در جامعه ما تاکید مسئولان بر افزایش جمعیت است ولی پسرها و دخترها باید راه های جلوگیری از بارداری را آموزش ببینند. به عنوان مثال، آنها باید بدانند که کاندومنقش دوگانه (پیشگیری از بارداری و پیشگیری از بیماری های منتقله از راه جنسی) دارد.
آنها باید بدانندکه ایدز یکی از مهمترین بیماری های منتقله از راه جنسی است. متاسفانه کمبود همین اطلاعات ساده و عدم آموزش درباره چگونگی ابتلا به ویروس اچ آی وی/ ایدز باعث افزایش آمار مبتلایان در کشور ما طی دهه اخیر شده است.
دادن اطلاعات صحیح فقط برای خانم ها لازم نیست و آقایان هم باید روش های جلوگیری از بارداری را بدانند.
[B] بیشتر آنها «نه» گفتن را بلد نیستند[/B]
فرزندانمان در این سن و سال باید بیاموزندکه چگونه «نه» بگویند و به موقع با «نه» گفتن، خود را از محیط های پرخطر بیرون بکشند. شاید بعضی از آنها تصور کنند که فرصت جدید ایجاد شده را باید غنیمت شمرد و از آن استفاده کرد، در حالی که قطعا فرصت های زناشویی و تفریحی بهتری در انتظار آنهاست که با خویشتنداری به دست می آید. شما به عنوان پدر یا مادر باید به آنها کمک کنید انتخاب هایشان را اولویت بندی و مشخص کنند چه چیز در زندگی برایشان مهمتر است
