برخی از افراد نسبت به بعضی غذاها یا حتی داروها حساسیت دارند. این حسایت غذایی به واکنش های بدن ارتباط دارد . حتی ممکن است ماده غذایی برای بدن زیان آور نباشد ولی برای برخی از افراد حساسیت می آورد. نخستین حساسیت بدون ضرر برای کودکان، شیر است که بسیاری از کودکان شیر می خورند ولی به همه آنها زیان نمی کند. امروز در این بخش درباره حساسیتهای شیر برای کودکان بحث می کنیم .شیرگاو دارای پروتئینی است که این پروتئین برای برخی ها حساسیت ایجاد میکند
حساسیت غذایی واکنش ایمنی بدن به مواد غذایی است که وارد بدن می‌شوند. یعنی سیستم ایمنی بدن اشتباه میکند و به یک ماده بی ضرر واکنش نشان می‌دهد.
در واقع در این زمان هنوز سدهای مخاطی ایمنولوژی در دستگاه گوارش کودک ایجاد نشده و بعضی کودکان نسبت به این پروتئین‌ها واکنش نشان می‌دهند.
معمولا کودکانی که سیستم ایمنی حساس‌تر و یا مشکل داری دارند به این نوع آلرژی مبتلا می‌شوند. مثلا این حساسیت در نوزادان نارس شیوع بیشتری دارد.
علائم:
A:بی‌قراری، خواب نامنظم، دل‌درد شدید، استفراغ مکرر، اسهالی که کنترل نمی‌شود و اگزمای پوستی از علائم این مشکل هستند.همین طور رنگ پریدگی و کمبود آهنی که به درمان جواب نمی‌دهد، خس‌خس سینه، وزن نگرفتن نوزاد و همچنین مشاهده رگه‌های خون در مدفوع از دیگر علائم حساسیت به پروتئین گاوی است.
B:در کودکان با سن بیشتر تنگی نفس بسیار مشکل ساز است و علائمی مثل خارش چشم ها و عطسه و آبریزش بینی در آنها زیاد تر است.
تشخیص :
در تیپ 1 آلرژی که بچه بلافاصله بعد از خوردن شیر گاو کهیر می‌زند یا خس خس سینه دارد، آزمایش خون یا تست‌های پوستی حتی در کودکان کوچک مثلا 3 ماهه هم جواب می‌دهد. اما کودکانی که تیپ 4 آلرژی دارند و با علائمی مانند نفق شکم، اسهال، وزن نگرفتن و استفراغ مکرر مراجعه می‌کنند، بهترین راه تست چالش است. یعنی ماده غذایی که ممکن است کودک علاوه بر پروتئین گاوی به آن حساس باشد 2 هفته از رژیم غذایی حذف کنیم. اگر علائم برطرف شد و بعد که دوباره آن ماده اضافه شد بچه علامت دار شد، معلوم می شود که به آن ماده هم حساسیت دارد.
نحوه ایجاد:
اگر هرکدام از والدین سابقه آلرژی داشته باشند، احتمال ابتلای بچه به هرنوع آلرژی 25 تا 50 درصد است که حساسیت به پروتئین گاوی هم یکی از انواع آلرژی است. سزارین نیز تا حدودی باعث آسم و آلرژی می شود. در زایمان طبیعی که زایمان از طریق کانال زایمان انجام می‌شود، نوزاد با میکروب‌های این کانال تماس پیدا میکند و سیستم ایمنی خیلی زود به سمت ایمنی سلولی پیش می‌رود، اما در سزارین بچه از یک محیط کاملا استریل وارد دنیا می‌شود، بنابراین تظاهرات آلرژیک شدید دارد. این مشکل در کودکان گذراست و تا 3 سالگی و یا حداکثر 5 سالگی برطرف می‌شود چون هم با افزایش سن آن سدهای ایمنولوژی شکل می‌گیرند و هم طبق پدیده تحمل (تلورانس) اگر فردی دائم با مقادیر کم ماده آلرژن در تماس باشد پس از مدتی واکنش بدن به آن ماده از میان می‌رود. از دیگر موارد ایجاد کننده حساسیت : -گرده گل و گیاه – گرد و غبار – آلاینده ها و ذرات معلق در هوا که بیشتر در فصول بهار و تابستان بیشتر است.
راه های جلوگیری:
A:تغذیه منحصرا با شیر مادر تا 6 ماهگی اولین توصیه به تمام مادران است. و البته رعایت رژیم غذایی مهم‌ترین نکته است. مادرانی که از شیر خود کودک را تغذیه می‌کنند باید تمام موادی که کودک به آن حساسیت دارد را از رژیم غذایی خود و کودکشان حذف کنند. مثلا مواردی داریم که مادر مراجعه میکند و می‌گوید مشکل بچه من حل نشده، بعد مشخص می‌شود که شیر و ماست نخورده اما مثلا از سس مایونز استفاده کرده.
B:مواد غذایی كه به صورت مصنوعی و فرآوری شده و با استفاده از افزودنی و نگهدارنده ها تهیه می شود، در كودكان به حداقل برسد. برخی میوه ها و صیفی جات مانند گوجه فرنگی، بادمجان، خربزه، انگور و كیوی و مواد غذایی چون ماهی، میگو و بادام زمینی با احتیاط فراوان به كودكان داده شود و پس از بروز آلرژی نیز بهتر است از دادن این خوراكی ها به كودك تا درمان زمینه ای آلرژی جلوگیری شود.
C:عموما کسانی که به شیر گاو حساسیت دارند، به کلیه محصولات گاوی مثل گوشت، دل و جگر نیز حساسیت دارند و هیچ کدام از آنها را نباید مصرف کنند.
D:بجای شیر گاو می‌توان از شیر گوسفند استفاده کرد.(مراقب تقلبی بودن و ناخالص بودن آن باشید.
E: در کودکان زیر 6 ماه نباید دارو داد ولی در بالای 6 ماه باید داروهای ضد آلرژی تجویز کرد
F:در شش ماه اول نوزادی از شیر مادر استفاده کند.بعد از شش ماه اول می‌توان از فرنی، سوپ ساده و… استفاده کرد.بعد از یک‌سالگی می‌توان به کودک روزانه حدود نیم لیتر شیر گاو داد، به این ترتیب که اوایل کمی آن را باید رقیق کرد، به طوری که در ابتدا نصف شیر، نصف آب جوشیده سرد شده باشد و بعد از یکی دو ماه که گذشت دو سوم شیر، یک سوم آب باشد و بعد از مدتی می‌توان به‌طور کامل از شیر استفاده کرد، اما به کودکانی که زمینه آلرژی دارند، نباید شیر گاو داد.شیرخشک‌ها از هر نوعی که باشند، دارای پروتئین شیر گاو هستند که ممکن است در کودک ایجاد آلرژی کند.
G:والدین در صورت دیدن نفخ و دل درد در کودکان باید از شیرهای بدون لاکتوز یا از آنزیم‌های لاکتاز که در داروخانه‌ها وجود دارند، استفاده کنند.
