متاسفانه اعتیاد به تلفن همراه و سیگار مواردی بسیار شبیه بهم هستند که از نظر روانشناسی فرد را به خود وابسته می کنند.
از دهه های قبل، زمانی که اولین نسل های دستگاه های سل فون یا همان گوشی های تلفن همراه تولید شدند، در کنار توجه به آینده ی پُر فروغ این دستگاه ها و نقش گسترده آن در ایجاد ارتباطات، یک نگرانی نیز وجود داشت: امواجی که آن ها را نمی بینیم چه ضرری می توانند برای ما ایجاد کنند؟ این موضوع سال ها به شیوه های مختلف مطرح شده و نظریات مختلفی در این زمینه به چالش کشیده شده است. اکنون دیگر موبایل ها جزء لاینفک زندگی ما شده‌اند. در سال 2005 بیش از 2 میلیارد گوشی تلفن همراه در جهان در حال استفاده بوده است و بدیهی است که اکنون، بحث در مورد ضرر های احتمالی این دستگاه ها بیش از پیش به گوش برسد.
موبایل‌ها خطرناک تر از سیگار؟
در سال 2008 ، مقاله‌ای از دکتر وینی کورانا، جراح مغز و اعصاب استرالیایی چاپ شد که در آن دکتر کورانا با بررسی داده‌های علمی به این نتیجه رسیده بود که اثر گوشی های تلفن همراه بر سلامت انسان ها می تواند از تاثیرات سیگار و آزبست (1) نیز بیشتر باشد! در آن زمان اکثر سازمان های بین‌المللی و به ویژه سازمان بهداشت جهانی به موضع گیری در برابر این مقاله پرداختند. آن ها معتقد بودند تحلیل این مقاله عادلانه نبوده و اطلاعات به نحوی گزینش شده‌اند که به نتیجه مورد نظر نویسنده مقاله منجر شود.
شاید صحبت های منتقدان این مقاله صحیح بوده باشد اما این روز ها سازمان های بهداشتی زیادی در جستجوی ارتباط بین امواج تلفن همراه و بیماری های مختلف به ویژه تومور های مغزی هستند. در جدیدترین اقدام، دانشمندان فرانسوی از مردم این کشور خواسته‌اند تا حتی الامکان تماس با تلفن های همراه را کم کنند و این درخواست واکنش های مختلفی را در سطح جهان در پی داشته است.
از زمان نسل صفر
امروزه بدن ما به طور معمول در تماس با انواع امواج قرار دارد. از موج های برنامه های رادویی گرفته تا ماهواره و البته بلوتوس هم که این روزها بازار داغی دارد. این گونه تکنولوژی روز به روز گسترده تر می شود و تکنولوژی های جدیدتری مانند وایمکس نیز به تدریج همه‌گیر می شود.
طبیعتا با توجه به شیوه استفاده از موبایل ها، نگرانی در این باره بیشتر است زیرا در اکثر موارد، گوشی های تلفن همراه در هنگام تماس در کنار سر نگه داشته می شوند و امواج گوشی همراه به طور مستقیم در تماس با مغز قرار می گیرند.
درباره تاثیر امواج رادیویی بر بدن، چندین اثر مورد بحث قرار گرفته است:
اثر جذب امواج:
به طور طبیعی مقداری از امواج رادیویی توسط بافت های زنده جذب می شود. برای هر دستگاه تلفن همراه با توجه به منطقه‌ای که این تلفن همراه در آن ساخته می شود، مقدار انرژی جذب شده توسط بافت های بدن متفاوت است. برای مثال، در اروپا این عدد 2 وات و در آمریکا 3/6 وات است. شرکت های معتبر سازنده گوشی همراه ملزم به رعایت استاندارد های لازم در این زمینه هستند.
اثر گرمایی:
به طور طبیعی امواج رادیویی می توانند باعث افزایش دما در بافت های مجاور شوند. البته با توجه به این که این افزایش دما در حد چند دهم درجه است و به طور طبیعی بافت های سطحی تحت تاثیر نور آفتاب بیش از این مقدار گرم می شود، این اثر چندان اهمیتی ندارد.
اثر روی ژن ها:
در سال 2004 تحقیقی روی دسته‌ای از حشرات نشان داد که میزان تولید مثل این حشرات پس از تماس با امواج گوشی همراه به صورت طولانی مدت، به واسطه ی تخریب مولکول های ژنتیکی کاهش می یابد. با این وجود، بررسی های سازمان های معتبر، داده های این اطلاعات را ناکافی و غیر مطمئن دانست.
اثر سرطان زایی:
در این زمینه اختلاف نظر بسیار زیاد است. برای مثال، در سال 2004 یک تحقیق 10 ساله در دانمارک منتشر شد که هیچ گونه اثر سرطان زایی در استفاده کنندگان از گوشی همراه را نشان نمی داد. در مقابل تحقیق هایی نیز منتشر شده‌اند که بیان کرده‌اند که استفاده کنندگان گوشی همراه ممکن است در همان سمتی از سر که گوشی همراه به آن نزدیک تر است دچار تومور های مغزی شوند. با این وجود این داده ها هیچ گاه مورد قبول قرار نگرفتند.
اثر حساسیتی:
موارد متعددی از علایم غیر اختصاصی در اثر استفاده از گوشی همراه گزارش شده است. عده ی زیادی معتقدند که در اثر استفاده از گوشی های همراه، دچار سرگیجه ، سردرد و علایم مشابه شده اند. بررسی های متعدد، نشان داده است که بروز چنین علایمی ارتباطی به استفاده از تلفن های همراه ندارد.
فرانسوی ها واکنش نشان می دهند
به نظر می رسد فرانسوی ها بیش از سایر ملل دنیا نگران تاثیر تلفن های همراه هستند. در ماه فوریه 2009 ، یک دادگاه محلی یک شرکت مخابراتی فرانسه را به خاطر شکایت یکی از مشتریانش محکوم کرد. این مشتری معتقد بود که به خاطر استفاده از موبایل های این شرکت دچار سرطان مغز شده است. به نظر می رسد این مساله ذهن فرانسوی ها را درگیر کرده است. در تازه ترین حرکت، دیدبان سلامت فرانسه از مردم این کشور خواست تا میزان استفاده از موبایل ها را به حداقل برسانند.
مارتین ژوسپرو، مدیر مرکز سلامت و امنیت فرانسه، با اعلام این خبر می گوید: ” دیگر زمان دست روی دست گذاشتن گذشته است. بهتر است قبل از این که احتمالات، چهره خود را به صورت بیماری به ما نشان دهند، دست به کار شویم. ” مرکزی که مارتین ژوسپرو آن را مدیریت می کند بیش از هزار تحقیق مختلف را بررسی کرده است. این تحقیق ها مربوط به انواع دستگاه ها چون گوشی های موبایل، دستگاه های مایکروویو، فرستنده های بی سیم و حتی گوشی های بدون سیم خانگی است. این دستگاه ها در محدوده 9 کیلو هرتز تا 300 گیگاهرتز فعالیت می کنند.
اکثر این تحقیق ها هیچ نکته خاصی را نشان نداده اند. با این وجود بعضی از این تحقیق ها، نشانه هایی از اختلالات جسمی مانند کاهش جریان خون به مغز و یا کاهش فعالیت اسپرم ها در مردان را نشان داده است.
مارتین شوسپرو با اشاره به اینکه احتیاط شرط عقل است، تاکید می کند که در بسیاری از نقاط جهان، هنوز حتی 10 سال هم از همه‌گیر شدن استفاده از گوشی همراه نگذشته است و به همین دلیل، برای بی خطر دانستن موبایل ها هنوز خیلی زود است.
مرکز سلامت فرانسه موسوم به آفست، در این زمینه معتقد است که اثبات نشدن ضرر های این گونه وسایل به این معنی نیست که هیچ اقدامی نباید صورت گیرد. با این وجود این مرکز در اطلاعیه ی خود اعلام کرده است که هنوز برای اثبات این مضرات نیاز به تحقیقات بیشتری هست.
استفاده کنندگان از تلفن همراه نیز می توانند از شرکت های تولید کننده ی تلفن همراه درخواست کنند، میزان جذب امواج گوشی های خود را به آن ها اعلام کنند. به این ترتیب مشتری ها می توانند گوشی هایی را خریداری کنند که میزان جذب امواج آن ها توسط بافت های بدن کمتر باشد.
در مورد شرکت های مخابراتی نیز آژانس پیشنهاد داده است تا سه شرکت معروف مخابراتی فرانسه از آنتن های مشترک برای سرویس دهی به مشتریان استفاده کنند این مساله باعث خواهد شد تا میزان پرتو‌های دستگاه های مخابراتی در محیط کمتر شود.
بر اساس آخرین تحقیقات انجام شده در اروپا، شواهدی مبنی بر سرطان زایی گوشی های تلفن همراه یافت نشد، با این وجود کمیته اعلام کننده نتایج، نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه را ضروری دانسته است.
پی نوشت:
(1) آزبست به انگلیسی: Asbestos نام گروهی از ترکیبات معدنی منیزیم و سیلیسیوم است که اغلب در طبیعت به صورت الیاف معدنی و سنگ یافت می شود. این مواد به خاطر مقاومت زیادی که در برابر گرما و آتش دارند به عنوان مواد نسوز به کار می روند. الیاف آزبست می تواند به ذرات بسیار ریز و غیرقابل رویتی تبدیل شود. این ذرات نامرئی که قطر آنها کمتر از 0/5 میکرون است، در هنگام تنفس به اعماق ریه نفوذ می کنند و برای همیشه در آن جا می مانند.
