زیاد شدن انرژی تعادل، تمركز، يادگيري، نیرو، كم شدن استرس و تنش، خواب آرام و… فقط مثالی از ده ها تبلیغی است كه در باره دستبند مغناطیسی يا همان پاور بالانس در سايت هاي اينترنتي گفته شده است. در این میان مشاهده تصوير چند بازیگر و فوتباليست ايراني و خارجی در حالي كه اين دستبند را به مچ شان بسته اند هم سبب شده تا خريدار حتي يك لحظه هم در خريد اين دستبند تامل نكند و به شركت فروشنده سفارش تهيه دستبند با رنگ دلخواهش را هم بدهد. اما مهمترين دلیلی كه سبب شده تا شركت توزيع كننده حسابي جولان بدهد، بحث حفظ تعادل در هر زمانی است. ببينيم متخصصان در رشته های گوناگون در مورد اين ادعاها چه مي گويند.
دكتر محمدعلي اكبريان/ متخصص مغز و اعصاب
ادعا: اين مچ بند در حفظ تعادل بدن موثر است.
نظر كارشناس: به هيچ وجه اين دستبند مورد تاييد ما نيست و هيچ نقشي در ايجاد تعادل ندارد. يكسري شركت ها با ساخت اين وسايل و به كار بردن ترفندهايي، اين حس را در افراد ايجاد مي كنند كه با به كارگيري ابزارهايي كه از جمله اين دستبند مي توانند تعادل شان را در هر وضعيتي حفظ كنند. شخصاً اين موضوع را از طريق منابع و مقالات علمي و سايت هاي معتبر اينترنتي بررسي كردم و متوجه شدم كه ادعاهايي كه اين شركت سازنده در مورد دستبند مطرح مي كند، اصلاً مبنا و پايه علمي ندارد و فقط تلقين و يك حقه تجاري براي فروش بيشتر است. يك دهه پيش هم شركت هايي با تبليغ دستبندهاي مسي، آهنيف نقره اي و حتي انگشترهاي مغناطيسي و گفتن اين ادعا كه با استفاده از اين ابزار عصبانيت تان را كنترل مي كنيد، مدتي مردم را سرگرم كردند، اما در عمل هيچ اتفاقي نيفتاد. بدن نيازي به استفاده از اين ابزار ندارد، چرا كه در مخچه و گوش چنين سيستمي تعبيه شده است و هر دوي اين اعضا با همكاري يكديگر تعادل بدن را حفظ مي كنند. به جاي استفاده از دستبند تعادل، با انجام يكسري حركات مشخص مثل لي لي كردن با يك پا، مي توان حس تعادل را تقويت كرد.
دكتر غلامرضا رئيسي/ متخصص طب فيزيكي و توانبخشي
ادعا: دستبند تعادل نقش مهمي در رفع درد و ناتواني هاي حركتي دارد.
نظر كارشناس: چنين ادعايي به لحاظ علمي اثبات نشده است و در مقالات علمي هيچ اشاره اي به موثر بودن اين دستبند نشده است. در مورد رفع دردها و ناتواني هاي حركتي، روش هاي علمي و اثبات نشده اي وجود دارد؛ به طور مثال در مورد رفع درد، دستگاه هاي خاص مغناطيسي بسيار پيشرفته اي وجود دارد كه شبيه دستگاه ام.آر.آي است و به صورت پالسي عمل مي كنند و روي درد تاثير مي گذارند. در حالي كه مغناطيس هاي ثابت مثل همين دستبند، هرگز نمي تواند چنين تاثيري بگذارد. در خصوص ناتواني هاي حركتي هم باز هم ابزارهاي پيشرفته اي وجود دارند كه با استفاده از آنها سلول هاي مغزي تحريك مغناطيسي مي شوند.
دكتر خسرو جديدي/ چشم پزشك
ادعا: اين دستبند مثل چشم به شما در حفظ تعادل تان كمك مي كند.
نظر كارشناس: چشم يكي از بخش هايي است كه چه به صورت باز و چه به صورت بسته در حفظ تعادل بدن نقش مهمي دارد. در مورد اين دستبند هم خب ممكن است اثراتي هم داشته باشد، اما تاثيرش آنقدرها نيست كه به چشم بيايد. البته يكسري درمان هاي آلترناتيو (طب جايگزين) وجود دارد كه فرعي هستند و مي توانند كمك كننده باشند. ممكن است اين دستبند هم نوعي درمان جايگزين باشد به طوري كه وقتي روي مچ و روي نقاط حساس مثل اعصاب دست قرار مي گيرد، تحريك هاي صورت گرفته را به مغز منتقل مي كند و همين مسئله باعث مي شود تا فرد تعادل خودش را بهتر حفظ كند. اما در هر صورت تاثيرش را نبايد جدي گرفت. راه هاي مختلفي براي دانستن ميزان تعادل وجود دارد و يكي از راه ها اين است كه روي يك پا در حالي كه دستان تان از هر دو طرف كشيده شده است بايستيد. در صورتي كه سالم باشيد بايد بين ۵۰ تا ۶۰ ثانيه بدون اينكه تعادل تان بهم بخورد، اين حالت را حفظ كنيد.
دكتر خسرو صادق نيت/ دانشيار دانشگاه تهران و فلوشيب خواب
ادعا: با دستبند تعادل خواب راحتي را تجربه كنيد.
نظر كارشناس: از نظر علمي به هيچ وجه تاييد نشده است و اگر كسي در اين زمينه ادعايي دارد، بايد با ارائه مدارك علمي آن را ثابت كند. به اعتقاد من ادعاي داشتن يك خواب راحت فقط با استفاده از يك دستبند يك حقه و سوءاستفاده از اعتماد مردم است. براي داشتن خواب راحت چند مولفه مهم لازم است. اول اينكه شرايط فيزيكي مناسب خواب از نظر گرما، سرما، نور و سروصدا بايد مهيا باشد تا ترشح هورمون ها و ريتم بيولوژيكي بدن با مشكل مواجه نشود. بدوم، بدن افراد از ساعت ۱۱ به بعد خواب آلود مي شود و اگر اين ريتم بهم بخورد، طبيعي است كه روند صحيح خواب هم بهم مي خورد. سوم، فرد به اندازه كافي بايد بيدار مانده باشد. يعني اگر ساعت ۶ تا ۸ بعدازظهر بخوابد، احتمال اينكه شب راحت بخوابد كم است. اگر ۲ يا ۳ ساعت قبل از خواب شبانه فرد فعاليت فيزيكي داشته باشد، اين تحرك در داشتن يك خواب راحت به او كمك خواهد كرد. مصرف برخي داروها و مواد خوراكي مثل چاي يا قهوه هم خواب شبانه را با اختلال مواجه مي كند. با رعايت موارد گفته شده، مي توان خواب راحتي در طول شبانه روز داشت و نيازي به استفاده از دستبند نيست.
دكتر منوچهر قاروني/ متخصص قلب و عروق
ادعا: با اين مچ بند گردش خون خوبي خواهيد داشت.
نظر كارشناس: قبل از هر چيزي اين سوال مطرح مي شود كه در اين دستبند چه نوع مكانيسمي به كار رفته است كه باعث افزايش گردش خون مي شود؟ شركت توزيع كننده اگر پاسخ علمي دارد توضيح بدهد. براي افزايش گردش خون در بدن مولفه هاي مختلفي مثل غلظت خون كافي، هموگلوبين و قند مطلوب و همچنين نداشتن چربي خون دخالت دارند. بنابراين من اين ادعا را تاييد نمي كنم.
دكتر ابراهيم رزم پا/ متخصص گوش و حلق و بيني
ادعا: دستبند تعادل، حس تعادل را در گوش هاي شما تقويت مي كند.
نظر كارشناس: اين ادعا پايه و مبناي علمي ندارد. من به همراه همسر و تعدادي از همكارانم دستبند تعادل را امتحان كرديم. اما اصلاً آن چيزي نبود كه ادعا مي كردند. اصل اين دستبندها متعلق به يك شركت آمريكايي است و پس از مدتي به كشورهاي ديگر هم راه پيدا كرد. با تبليغات وسيع و دامنه داري كه انجام شد، گروهي از محققان استراليايي در دسامبر ۲۰۱۰ تصميم گرفتند تا صحت و سقم ادعاها را با انجام آزمايش «دو سوي كور» روي دو گروه از افراد بررسي كنند. به يك گروه دستبند اصل و به گروه ديگر نوع مشابه اش را دادند. هيچ يك از اعضاي شركت كننده در اين آزمون از تقلبي يا اصل بودن دستبندهايي كه به دست شان بسته بودند خبر نداشتند. بعد از مدتي شايد بين شش ماه تا يك سال محققان به اين نتيجه رسيدند كه دستبندهاي تعادل حتي نوع اصل آن هيچ تاثيري روي افراد ندارند. شركت پخش كننده استراليايي محكوم شد و در متن بالا بلندي اعتراف كرد كه هيچ يك از تبليغات گفته شده در مورد دستبند، مبنا و پايه علمي ندارد و عوام فريبي كرده و از مردم عذرخواهي كرد. اما ماجرا به همين جا ختم نشد و شركت استراليايي علاوه بر پرداخت ۱۵۰ هزار يورو، به حذف تبليغات دستبند از روي سايت هاي اينترنتي هم محكوم شد. پس از محكوميت شركت استراليايي، اين بار نوبت دو كمپاني توزيع كننده دستبند تعادل در كشور ايتاليا در دسامبر ۲۰۱۲ بود كه مورد بازخواست قرار بگيرند. هر دو كمپاني به سرنوشت شركت استراليايي گرفتار شده و يكي به پرداخت ۵۰ و ديگري به پرداخت ۳۰۰ هزار يورو محكوم شدند. همين اتفاق براي يك شركت هلندي توزيع كننده دستبندها افتاد و تبليغات اين شركت هم از روي سايت ها حذف شد و دادگاه نيز به آنها اعلام كرد كه از اين به بعد حق تبليغ ندارند. اين شركت، ۳۵ يورو نيز به عنوان غرامت به تمام كساني كه اين دستبند را خريده بودند، پرداخت كرد. گذشته از اينها بدن به طور طبيعي از يك سيستم تعادل برخوردار است. گوش داخلي به همراه مخچه و سيستم مغزي، چشم ها، حس عمقي (شامل تاندون ها و مفاصل) و در نهايت گوش داخلي نقش مهمي در حفظ تعادل بدن دارند.
دكتر پرويز رزاقي/ روانشناس و مدرس دانشگاه آزاد تهران
ادعا: با بستن اين مچ بند خستگي و عدم تمركز را از خود دور كنيد.
نظر كارشناس: هيچ شركتي نمي تواند ادعا كند كه بستن يك دستبند به دور مچ باعث افزايش قوا، رفع استرس، خستگي، تمركز و به طور كلي تغييرات نوروفيزيولوژيكي در بدن مي شود. براي داشتن تمركز، رفع استرس، خستگي و باقي موارد مكانيسم هايي لازم است و اين شركت براساس چه مكانيسم هايي چنين ادعاهايي را مطرح مي كند؟ آيا از فلز خاصي در اين دستبند استفاده شده است؟ آيا مهندسان پزشكي تشخيص داده اند كه اين دستبند قادر است چنين تغييراتي را در بدن ايجاد كند؟ مثلاً در تمركز، بحث حذف محرك هاي مزاحم محيطي مطرح است، وسايل، افراد و موضوعاتي كه ذهن افراد را به خود معطوف مي كند، كساني كه پرش افكار دارند و نمي توانند فكرشان را روي چيزي متمركز كنند (مثل دانشجويي كه در پارك درس مي خواند) و فراموشي هاي كوتاه مدت، اينها نشانه هاي عدم تمركز است و استفاده از اين دستبند كمكي به ايجاد تمركز نمي كند. حل اين مشكل بسته به خصوصيات فردي متفاوت است و به تكنيك هاي مختلفي نياز دارد. من معتقدم چنين چيزي نه ۹۹ كه ۱۰۰ درصد دروغ و غلط است و شركت هم هيچ استدلال قانع كننده اي براي مفيد بودن اين دستبند ندارد. با اين اوصاف جنبه تجاري بودن اين وسيله كاملاً مشخص است و فقط به اين دليل چنين ادعاهايي را مطرح كرده است كه فروش بالايي داشته باشد، چرا كه هيچ وسيله اي نمي تواند به طور همزمان پنج كار را با هم انجام بدهد.
منبع-خبرفارسی
من خودم قبلا ده سال پيش ميگرن شديد داشتم و يك دستبند مغناطيسي گرفتم و استفاده كردم و از همون موقع تا الان ميگرن ندارم و خيلي راضيم از دستبند