«ديرم شده است، يک ساندويچ از سرکوچه ميخرم و در حال رانندگي در بزرگراه، از شرمندگي گرسنگيام در ميام» «بدو، بدو، فيلم شروع شد، چيپس و ماست را بيار، تو اين 90 دقيقه سرمان گرم باشد.» «امروز که مهماني است و ميز شام دوستداشتني، همين يک شب را بيخيال رژيم، هرچه خواستيم بخوريم هر شب که مهماني نميرويم». تا به حال فکر کردهايد بدترين مکانها و روشها براي غذا خوردن، چه مکانها و زمانهايي هستند؟
فکر ميکنم تا به حال به اين جنبه از غذا خوردن توجه نکرده باشيد ولي در زندگي پرسرعت روزانه ما، اين مکانها و زمانها بسيارند که زنگ خطري براي سلامت تغذيه شما هستند و اگر زياد در آن مکانها و زمانها قرار گيريد بايد منتظر يک اضافه وزن حسابي باشيد. بياييد با هم يکي يکي اين مکانها و زمانها را از غذا خوردن روزانهمان کم کنيم:
1) تاريکي: شب خسته از سرکار آمدهايد و در تاريکي آشپزخانه به سراغ غذا ميرويد و شروع به غذا خوردن ميکنيد. تاريکي به شما احساس راحتي ميبخشد که کمتر به ميزان غذايي که ميخوريد توجه ميکنيد چون تاريکي موجب ميشود کمتر در مقابل غذا خوردن واکنش نشان دهيد. يک دليل ديگرش هم اين است که فکر ميکنيم کسي ما را نميبيند. پس ميتوانيم بيش از ميزان عادي غذا بخوريم. بنابراين هنگام غذا خوردن چراغها را روشن کنيد تا ببينيد چه مدت غذا ميخوريد و چه مقدار غذا ميخوريد؟ يک مطالعه نشان ميدهد افرادي که به پرخوري تمايل دارند، بيش از هر مکاني به خوردن در فضاي نيمه تاريک علاقه دارند.
2) آشپزخانه: آشپزخانه بهترين مکان براي پختن و آماده کردن غذا است ولي براي غذا خوردن مکان مناسبي نيست. شما در آشپزخانه اين امکان را داريد که در يخچال را باز کنيد و خود را در ميان مجموعهاي از خوراکيهاي خوشمزه ببينيد و به راحتي وسوسه ميشويد به يکي يکي آنها ناخنک بزنيد. کنار اجاق گاز و قابلمه غذا هم مکان آشپزخانه را براي غذا خوردن نامناسب ميکند چون شما ميتوانيد هر اندازه که پرخوري به شما اجازه ميدهد از غذاهاي درون قابلمه بخوريد بدون توجه به اينکه هر روز درون بشقاب چقدر غذا ميخوريد. اين مکان به ويژه براي خانمهاي خانهدار مکان وحشتناکي براي غذا خوردن است چون در حين پختن غذا و نيز هنگامي که سفره را جمعآوري ميکنند تا اضافات غذا را به سطل زباله بريزند، براي صرفهجويي يا با گفتن: «حيف است» بسياري از مواد غذايي باقيمانده در ظروف فرزندان خود را ميخورند.
3) در محل کار: محل کار شما کجاست؟ اداره، مدرسه، مطب، کارگاه، کارخانه… محل کار يکي از مکانهاي نامناسب براي غذا خوردن است چون در محل کار شما بيشتر به غذاهاي حاضري دسترسي داريد، شيريني، شکلات و تنقلات را به طور معمول ميتوانيد همراه خود به محل کارتان بياوريد. خوراکيهاي موجود در محل کار اغلب خوراکيهايي پرکالري و شيرين هستند حتي گاهي اوقات ممکن است در محل کارتان هر چند ساعت يک بار برايتان چاي و بيسکويت و يا کيک… بياورند که همه خوراکيهايي چاقکنندهاند. فراموش نکنيد که هرچه روي ميز کار شما از تنقلات گوناگون انباشتهتر باشد و يا با همکارانتان قرار داشته باشيد که ميان وعدههاي بيشتري رادر کنار يکديگر صرف کنيد، احتمال چاقي شما بيشتر است. از طرف ديگر، بيشتر اوقات در محل کار وسوسه ميشويد، غذاهاي حاضري را از بيرون سفارش دهيد چون نميتوانيد غذاهاي رژيم غذاييتان را در محل کار پيدا کنيد، چند لحظه فکر کنيد ببينيد در هفته گذشته و در محل کارتان چند بار غذاي حاضري مصرف کردهايد؟
4) باعجله: خيلي اوقات خواب ميمانيد و ترجيح ميدهيد با عجله صبحانه بخوريد و يا ظهر براي اينکه از محل کار اولتان به محل کار دومتان برسيد، بايد خيلي فوري و به اصطلاح جنگي! غذا بخوريد. در يک مطالعه از داوطلبان خواسته شد که يک بشقاب پر، ماکاروني به سرعت بخورند. اين افراد در مدت 9 دقيقه 646 کالري وارد بدن خود کردند. افرادي که قرار بود اين مقدار ماکاروني سر فرصت و به آرامي ميل کنند، در مدت 26 دقيقه 579 کالري مصرف کردند بنابراين آنها 20 دقيقه طولانيتر به غذا خوردن خود ادامه دادند ولي 67 کالري کمتر وارد بدنشان شد. فرمان سيري در مغز پس از مدت مشخصي از شروع غذا خوردن صادر ميشود بنابراين اگر در اين مدت سريع غذا بخوريد، کالري زيادي را پيش از سير شدن وارد بدنتان کردهايد.
5) در مقابل تلويزيون و مانيتور: وقتي تلويزيون نگاه ميکنيد و يا به صفحه مانيتور کامپيوترتان چشم دوختهايد، حواستان پي آن است و به هيچوجه توجه نميکنيد که چه ميخوريد و چقدر ميخوريد. به ويژه اينکه در مقابل تلويزيون خيليها به خوردن تنقلات و غذاهاي پرکالري و چاق کننده عادت دارند و يکي از علل اصلي ايجاد چاقي به ويژه براي کودکان و نوجوانان است. شما بايد در مکاني غذا بخوريد که حواستان از غذا خوردن پرت نشود. وقتي هنگام غذا خوردن کار ديگري ميکنيد، به هر حال به آن کار ميانديشيد و به غذايي که ميخوريد توجه نداريد.
6) در رستوران: ميگويند غذا خوردن در رستوران کيف پول شما را لاغر و دور کمرتان را چاق ميکند. نتايج يک مطالعه نشان ميدهد، رابطه مستقيمي ميان غذا خوردن مکرر در رستوران با ميزان چاقي مفرط، چربيهاي انباشته در بدن و افزايش شاخص توده بدني وجود دارد. خانمهايي که در هفته بين 6 تا 13 مرتبه در رستوران غذا ميخورند، هر روز بهطور متوسط 290 کالري اضافي مصرف ميکنند.
7) کم جويدن: چند بار هر لقمه غذايي خود را ميجويد؟ اين بار که يک لقمه غذايي را در دهانتان ميگذاريد، امتحان کنيد و بشماريد براي خيلي از ما اين تعداد حتي به 5 تا 6 مرتبه هم نميرسد در حالي که بايد حداقل 20 تا 25 مرتبه هر لقمه را بجويد. وقتي غذا را کم ميجويد، تکههاي بزرگتري از مواد غذايي وارد معده شما ميشوند و هضم آن دشوارتر خواهد بود. در حالي که اگر اين غذا را بيشتر بجويد به تکههاي کوچکتري تبديل شده و سطح تماس آنها با آنزيمهاي معده و روده افزايش مييابد و هضم آن آسانتر خواهد بود.
در حال رانندگي: وقتي رانندگي ميکنيد، حواستان پي تصادف نکردن با اتومبيلهاي ديگر است و باز هم به غذايي که ميخوريد توجه نداريد. از طرف ديگر، غذاهايي که پشت فرمان ميل ميکنيد، غذاهاي حاضري مانند انواع ساندويچ و همبرگر است که کالري زيادي دارند و چاقکنندهاند.
بهترين زمان و مکان براي غذا خوردن، کجاست؟
جايي است که حواس شما به طور کامل متوجه غذا خوردنتان باشد و حواستان به چيزي جز غذا خوردن نباشد. بهترين و سادهترين مکان و زمان چيدن يک سفره روي ميز غذاخوري يا روي زمين است که به آرامي آنجا بنشينيد و سر فرصت غذا بخوريد.