عفونت‌های قارچی موجود در بدن، در خیلی موارد دست‌ها و پاها رامبتلا می‌کنند. انواع مختلف درماتوفیت‌ها ممکن است مسبب این قبیل عفونت‌ها باشند. تینه آ پدیس، تینا اونگوئیوم و تینه آ ,مانیوم رایج ترین عفونت‌های قارچی در بدن هستند…
تینه آ پدیس(پای ورزشکاران) شیوعی حدود ۷۰ درصد دارد و اغلب با تینه آ مانیوم (عفونت قارچی دست) و تینه آ اونگوئیوم (عفونت قارچی ناخن) همراه است. تینه آ پدیس، تینه آ مانیوم و تینه آ کروریس را می‌توان به سهولت با داروهای ضدقارچ غیرنسخه‌ای درمان کرد اما تینه‌آ اونگوئیوم اغلب درمان‌های جدی‌تری نیاز دارد.
تینه آ پدیس
اپیدرموفیتون فلوکوزوم، تریکوفیتون منتاگروفیت‌ها و تریکوفیتون روبروم شایع‌ترین عاملان تینه‌آ پدیس هستند. هرچند تماس مستقیم با افراد و حیوانات آلوده علت اصلی انتقال عفونت است، علل متعدد دیگری نیز در رشد تینه آ پدیس دخیل هستند. زندگی در مناطق با آب و هوای گرم و مرطوب، استفاده از کفش‌های تنگ و بسته، تعریق زیاد، استفاده از استخر و دوش عمومی، بهداشت ناکافی پا، بیماری‌های زمینه‌ای یا مصرف داروهایی که باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شوند از این جمله‌اند. تینه آ پدیس اغلب لایه‌های سطحی پوست را درگیر و بین انگشتان رشد می‌کند. هرچند ممکن است سایر مناطق پا را نیز مبتلا کند. در تمام انواع عفونت‌های قارچی- نظیر تینه آ اونگوئیوم- در صورت درمان نشدن خطر گسترش عفونت افزایش می‌یابد. علاوه بر معاینه پا، تست پتاسیم هیدروکساید و بررسی میکروسکوپی لازم است.
استراتژی‌های درمانی تینه‌آ پدیس
اهداف درمانی تینه آ پدیس عبارتند از بهبود علایم، کنترل عفونت و پیشگیری از عفونت‌های قارچی بعدی. داروهای ضدقارچ موضعی که به عنوان درمان خط اول عفونت‌های قارچی پوست پا مورد استفاده قرار می‌گیرند، اغلب روزانه ۱ تا ۲ مرتبه برای مدت ۱ تا ۴ هفته روی پوست مالیده می‌شوند. در موارد عفونت شدیدتر یا در صورت شکست درمانی با داروهای موضعی، درمان‌های خوراکی توصیه می‌شوند.
درمان‌های موضعی عفونت قارچی دست و پا: تربینافین به صورت ژل، کرم یا محلول ۱درصد موجود است. از جمله عوارض احتمالی مصرف این دارو سوزش و تحریک موضعی است. بوتنافین به صورت کرم ۱ درصد، کلوتریمازول به صورت کرم یا محلول یک درصد، میکونازول به صورت کرم، پماد، پودر، اسپری و ژل ۲ درصد؛ تولنافتات به صورت کرم، پودر، محلول و اسپری ۱ درصد، سرتاکونازول به صورت کرم ۲ درصد، اکونازول به صورت کرم ۱ درصد، کتوکونازول به شکل کرم ۲ درصد، نافتیفاین به صورت کرم و ژل ۱ درصد و کرم ۲ درصد، سیکلوپیروکس به صورت ژل، کرم و سوسپانسیون موجود هستند.
درمان‌های خوراکی عفونت‌های قارچی دست و پا: تربینافین به صورت قرص‌های ۱۵۰ میلی‌گرمی، ایتراکونازول به صورت کپسول ۱۰۰ میلی‌گرمی و قرص ۲۰۰ میلی‌گرمی، گریزئوفولوین به صورت کپسول و قرص ۱۵۰ میلی‌گرمی و قرص ۵۰۰ میلی‌گرمی موجودند. مطالعات نشان داده‌اند در صورت مصرف تربینافین موضعی و بوتنافین (آلیلامین‌ها) شانس درمان عفونت قارچی بالاست. این داروها قارچ‌کش هستند و هر کدام از آنها آنزیم مسبب ساخت غشای سلولی قارچ را مهار می‌کنند. در میان آزول‌ها، کلوتریمازول و میکونازول با بلوک تشکیل ارگوسترول، ساخت دیواره سلولی را مهار می‌کنند. این داروها بیشتر متوقف‌کننده رشد سلول قارچ هستند و در نتیجه اثر آنها از گروه آلیلامین‌ها کمتر است. البته شانس درمان با آزول‌ها با طولانی‌تر کردن مدت درمان افزایش می‌یابد. در واقع درمان با آزول برای مدت ۴ هفته معادل یک هفته درمان با آلیلامین است. پس از یک دوره درمانی موفق، شانس درمان با آزول‌های موضعی و آلیلامین‌ها به ترتیب به ۷۲ و ۸۰ درصد می‌رسد. درمان‌های موضعی نسخه‌ا‌ی شامل سرتاکونازول، اکونازول، کتوکونازول، نافتیفاین و سیکلوپیروکس هستند. همانطور که گفته شد درمان سیستمیک در موارد شدید یا در صورت عدم پاسخ به درمان‌های موضعی توصیه می‌شود. تربینافین، ایتراکونازول و فلوکونازول خوراکی بر تینه?آ پدیس موثر هستند هرچند فلوکونازول برای درمان عفونت‌های تینه آ مورد تایید FDA نیست. داروی خوراکی دیگری که برای درمان تینه‌آ پدیس تجویز می‌شود، گریزئوفولوین است. تربینافین موثرتر از گریزئوفولوین است و اثربخشی تربینافین و ایتراکونازول با یکدیگر قابل مقایسه است.
تینه آ اونگوئیوم
تینه آ اونگوئیوم که اغلب انیکومایکوزیس نامیده می‌شود، عفونت قارچی ناخن دست و پاست. تینه آ روبروم و تریکوفیتون اینتردیژیتال شایع‌ترین درماتوفیت‌های مقصر در تینه آ اونگوئیوم هستند. عاملان غیردرماتوفیتی عفونت قارچی ناخن شامل گونه‌های مختلف کاندیدا و انواع گونه‌های فوزاریوم و آکرمونیوم هستند. فاکتورهای مستعدکننده ابتلا به انیکومایکوزیس عبارتند از سن بالا، شنا در استخرهای عمومی، ضربه به ناخن، دیابت، مهارکننده‌های دستگاه ایمنی، زندگی با فرد مبتلا به انیکومایکوزیس و ابتلا به تینه آ پدیس.
استراتژی‌های درمانی تینه آ اونگوئیوم
پیش از شروع درمان ضدقارچ، شناسایی عامل عفونت لازم است. درمان‌های موضعی و سیستمیک برای انیکومایکوزیس موجودند هرچند مطالعات نشان داده‌اند درمان‌های سیستمیک موثرترند. کرم‌های ضدقارچ به میزان کافی به بسترناخن‌ها نفوذ نمی‌کنند و در نتیجه درمان مناسبی نیستند. ترکیب درمانی تربینافین خوراکی و سیکلوپیروکس موضعی نیز اثربخشی بیشتری نسبت به درمان تک دارویی نشان نداده است. متخصصان تجویز تربینافین خوراکی یا ایتراکونازول خوراکی برای مدت ۶ تا ۸ هفته را در درمان انیکومایکوزیس ناخن‌های انگشتان دست موثر می‌دانند. برای انیکومایکوزیس انگشتان پا مدت زمان درمان طولانی‌تری توصیه شده است. (۱۲ تا ۱۶هفته درمان با تربینافین یا یکبار در روز ایتراکونازول برای مدت ۱۲ هفته). در مبتلایان به انیکومایکوزیس، فلوکونازول ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم یکبار در هفته موثر است اما اثربخشی کمتری در مقایسه با تربینافین یا ایتراکونازول دارد.
منبع-پزشکان
