در یک تحقیق معلوم گردبد که کنترل قند خون افراد مبتلابه دیابت نوع 2 که صبحانه ای پرانرژی وشامی کم انرژی می خورند بهتر از اشخاصی است که صبحانه کم انرژی وشامی پرانرژی می خورند.
نتایج این تحقیق که درمجله ی Diabetologiaمنتشر شد، نشان می دهد تنظیم رژیم غذایی به صورت فوق می تواند به کنترل بهینه ی متابولیک و جلوگیری از عوارض دیابت کمک کند.
مطالعه ی قبلی این محققان نشان داد که خوردن صبحانه ای پرانرژی و شامی کم انرژی (رژیم غذایی B) سبب کاهش پیک قندخون پس از غذا (postprandial glycemia) در افراد چاق غیردیابتی درمقایسه با رژیم غذایی D( صبحانه کم انرژی و شام پر انرژی) می گردد.
در مطالعه تصادفی اخیر 18 فرد (8 مرد و 10 زن) مبتلا به دیابت نوع 2 شرکت داشتند. مدت زمان ابتلا این افراد به دیابت کمتر از ده سال بود و در محدوده ی سنی 30 تا 70 سال قرار داشتند. نمایه ی توده ی بدنی آنها (BMI)از 22 تا 35 kg/m2بود. این افراد تحت درمان با متفورمین و / یا رژیم غذایی قرار داشتند (8 نفر از بیماران تنها با رژیم غذایی قندخون خود را کنترل می کردند و ده نفر از طریق مصرف متفورمین و رژیم غذایی). بیماران بصورت تصادفی درگروه رژیم Bیا رژیم غذایی روزانه Dبه مدت یک هفته قرار گرفتند.
رژیم غذایی B شامل یک صبحانه با مقدار انرژی 2946 کیلوژول، نهار 2523 کیلوژول و شام 858 کیلو ژول بود درحالیکه رژیم غذایی Dشامل یک صبحانه ی 585 کیلوژول، نهار 2523کیلوژول وشام 2946 کیلوژولی بود.
وعده ی غذایی حجیم تر و پرانرژی تر شامل شیر، ماهی تن، یک قطعه گرانولا (حاوی میوه های خشک، کنجد، عسل و ….) ، تخم مرغ نیمرو، ماست و غلات بود. وعده ی غذایی کوچکتر حاوی یک برش از سینه ی بوقلمون ، یک برش پنیر موتزارلا، سالاد و قهوه بود.
در این دو رژیم صبحانه در ساعت 8 صبح، نهار ساعت یک بعدالظهر و شام ساعت 7 شب سرو می شد. بیماران به مدت 6 روز درمنزل این رژیم غذایی را رعایت کرده و در روز هفتم که روز نمونه برداری است هر گروه رژیم غذایی خود را درکلینیک صرف کردند و نمونه های خون از این افراد قبل از صبحانه و 15 ،30، 60، 90، 120، 150 و 180 دقیقه پس از صرف صبحانه گرفته شد. نمونه گیری در وقت نهار و شام به همان ترتیب صبحانه انجام شد. مقدار قندخون پس از غذا درهر یک از شرکت کنندگان اندازه گیری گردید. همچنین مقدار انسولین،C– پپتید و هورمون GLP1(یا incretinکه شاخص متابولیسم گلوکز است و باعث تحریک ترشح انسولین می شود) درهمه ی افراد اندازه گیری گردید.
دو هفته پس از روز نمونه گیری بیماران بصورت متقاطع رژیم غذایی گروه دیگر را تکرار کرده و تمام اندازه گیریها همانند مرحله ی اول صورت گرفت.
نتایج نشان می دهد که قند خون پس از غذا 20 درصد درگروه رژیم غذایی Bدر مقایسه با گروه رژیم غذایی Dکاهش یافته است. همچنین مقدار انسولین، C پپتید و GLP-1در گروه B20 درصد نسبت به گروه D افزایش نشان می دهد.
علیرغم یکسان بودن کالری غذای نهار در هر دو گروه مقدار قندخون پس از غذا درگروه Bنسبت به گروه D، 21 تا 25 درصد کاهش یافته بود و مقدار انسولین درمقایسه با گروه Dبه میزان 23 درصد افزایش یافت.
این مشاهدات نشان می دهد که یک تغییر در زمان بندی رژیم غذایی بر ریتم روزانه ی انسولین پس از غذا و incretinتأثیر گذاشته و همچنین کاهش قابل توجهی درمقدار قندخون پس از غذا را موجب می شود.
نویسندگان مقاله می گویند: برنامه ی زمان بندی غذایی ممکن است یک عامل بسیار مهم در بهبود تعادل قند خون و پیشگیری از عوارض دیابت نوع 2 باشد، این موضوع از نقش سیستم سیرکادین (ساعت بیولوژیک شبانه روزی بدن) در تنظیم متابولیسم حمایت می کند.
پرفسور Jakubowiczمی گوید: مکانیسم تحمل بهتر گلوکز بعد از صرف یک صبحانه ی پرانرژی نسبت به شامی با همین مقدار کالری ممکن است بخشی به دلیل تنظیم ساعت بیولوژیک باشد که باعث پاسخ بیشتر سلولهای بتا و ترشح انسولین در صبح و کاهش سرعت تجزیه ی انسولین بوسیله ی کبد و افزایش جذب گلوکز با واسطه ی انسولین درعضلات تا سطح مطلوب می گردد، بنظر می رسد این یک استراتژی موثر در کاهش پیک قند خون پس از غذا در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 باشد.
پرفسور Jakubowiczدرادامه می گوید: مصرف یک صبحانه پرانرژی با کاهش چشمگیر مقدار گلوکز پس از غذا در بیماران دیابتی درتمام طول روز همراه است، این تنظیم رژیم غذایی می تواند دارای یک مزیت درمانی برای دستیابی به کنترل مطلوب متابولیسم باشد همچنین دارای تأثیر بالقوه ای در پیشگیری از عوارض قلبی عروقی وسایر عوارض دیابت نوع 2 است.
منبع : diabetestma.org
