عوامل مردانه نیز در ناتوانی آنان و عدم موفقیتشان دربارداری زوجین تاثیرگذارند می خواهیم در این مطلب به بررسی این عوامل بپردازیم.
ناباروري اختلالي است كه صرفا مختص زنان نيست بلكه مردان نيز به نسبت مساوي مي‌توانند در بروز آن موثر باشند.
داشتن فرزند اولين و مهم‌ترين احساس يك زندگي مشترك است، اين احساس زيبا، دغدغه‌هايي نيز با خود به همراه داشته و اين پرسش كه؛ آيا ما براي بچه‌دار شدن مشكلي نداريم بخشي از درگيري‌هاي ذهني نوعروسان و تازه دامادها است اما نكته شايان توجه در اين بين وجود يك باور نادرست و غلط از گذشته‌هاي دور است كه ناباروري را بيشتر به زنان مربوط مي‌داند و مردان را در اين خصوص مبرا مي‌كند، اما امروزه براساس يافته‌هاي علمي مي‌دانيم كه نقش پدر و مادر در بچه‌دار شدن به يك اندازه است بنابراين در اين خصوص لازم است تادر صورت بروز مشكل نازائي در زندگي مشترك، هر دو طرف يعني زن و مرد مورد بررسي‌هاي پزشكي و سلامت باروري قرار گيرند تا علت اصلي نازائي مشخص شود. شايان ذكر است با پيشرفت علم پزشكي امروزه نازائي يك بيماري لاعلاج نبوده و بر اساس اظهارات متخصصان در اين زمينه قالب ناباروري‌ها درمان پزشكي دارد. اما قدر مسلم اين است كه زوج‌هاي جوان در صورت مواجه شدن با اين مسئله برخورد منطقي با آن داشته و با مراجعه به هنگام به مراكز درماني مرتبط و اخذ مشاوره لازم و انجام آزمايش‌هاي تشخيصي نسبت به درمان خود اقدام كنند.
همانگونه كه ذكر شد ناباروري اختلالي است كه صرفا مختص زنان نيست بلكه مردان نيز به نسبت مساوي مي‌توانند در بروز آن موثر باشند. خاطر نشان مي‌سازد براي ارزيابي توان باروري در مردان روش‌هاي تشخيصي متعددي وجود دارد كه يكي از آنها آزمايش اسپرموگرام است كه آقايان مي‌توانند پس از طرح موضوع با پزشك معتمد خود و به مراجعه آزمايشگاه نسبت به انجام آن اقدام تا از سلامت باروري خود مطمئن شوند. در اين مقاله به برخي از علل ناباروري مردان مي‌پردازيم.
اختلالات مربوط به اسپرم
به طور طبيعي، در بيضه مرد اسپرم توليد مي‌شود و به هنگام انزال از وي خارج مي‌شود. اگر در موارد زير اختلالي باشد، شانس لقاح كم شده و مرد نابارور محسوب مي‌شود.
تعداد كم اسپرم
عدم بلوغ اسپرم
شكل غيرطبيعي اسپرم
عدم توانايي حركت مناسب اسپرم
عواملي كه بر تعداد، شكل، بلوغ و حركت اسپرم تأثير منفي دارند عبارتند از:
بيماري‌هاي عفوني: بيماري‌هاي عفوني با شرايط التهابي نظير بيماري اوريون سبب عفونت مجاري تناسلي يا التهاب و از بين رفتن بيضه‌ها در مرد مي‌شوند. حدود 25 درصد مرداني كه بعد از بلوغ دچار اوريون مي‌شوند نابارور مي‌شوند.
اختلالات هورموني
اختلالات هورموني سبب حدود 5-2 درصد مشكلات ناباروري در مردان مي‌شود. توليد نامناسب هورمون‌هاي FSH و LH بر توليد هورمون مردانگي يا تستوسترون و توليد اسپرم تأثير دارند.
مشكلات مربوط به دستگاه ايمني بدن
در بدن بعضي مردان عليه اسپرم خودشان ماده‌اي به نام آنتي‌بادي توليد مي‌شود كه سبب كاهش حركت اسپرم يا به هم چسبيدن آنها مي‌شود.
2) ناهنجاري‌هاي مربوط به ساختمان بدن
بعضي عوامل نظير بسته بودن لوله‌هاي خروج اسپرم (دفران، اپيديديم) سبب ناباروري در مردان مي‌شود. بسته شدن لوله‌هاي خروج اسپرم مي‌تواند به علل مادرزادي، نقص ژنتيكي، عفونت‌ها يا التهاب‌هاي دستگاه ادراري – تناسلي باشد. البته جاي جراحي‌هاي قبلي نيز مي‌تواند اين لوله‌ها را ببندند. از جمله عوامل ديگر ناباروري در مردان واريكوسل است. در اين حالت رگ‌هاي درون كيسه بيضه متسع مي‌شود و كيفيت اسپرم كاهش مي‌يابد.
3) عوامل ديگر
عوامل ديگري نظير ناتواني جنسي و يا انزال زودرس نيز مي‌تواند عامل ناباروري در مردان باشد.
علل ناباروری ژنتیکی
علل ناباروری اعم از مشکلات هورمونی و چاقی تا غیر طبیعی بودن سلول‌های جنسی (تخمک و اسپرم) همگی می‌تواند به نوعی تحت تاثیر عوامل ژنتیکی باشد. برای مثال استعداد چاقی، ابتلا به عفونت و حتی لزوم انجام یک جراحی که به ناباروری می‌انجامد همگی هر چند کوچک می‌توانند به عوامل ژنتیکی مربوط باشند. امروزه مطالعات بر روی ژن‌های خاص در انسان و مدل‌های آزمایشگاهی تا حدودی تاثیر عوامل ژنتیکی بر ناباروری را آشکار ساخته‌اند. بعضی از عوامل ژنتیکی بر ناباروری مردان تاثیر می‌گذارند، در حالی که بعضی عوامل دیگر بر روی هر دو جنس و یا فقط بر روی زنان تاثیر گذارند. برای مثال جابجایی‌های کروموزومی می‌تواند بر روی مردان و زنان تاثیر بگذارد اما سندروم کلاین فلتر که در آن ترکیب کروموزوم‌های جنسی به صورت XXY در می‌آید تنها مختص مردان است و سندروم ترنر که در آن بیمار فقط دارای کروموزوم جنسی X است تنها مختص زنان است.
عوامل ناشناخته
گاه ممكن است پس از يك معاينه دقيق پزشكي، زن و شوهر كاملا سالم تشخيص داده شوند ولي به علل ناشناخته بارور نشوند. اگرچه معمولا بعد از دو سال تعداد زيادي از اين زوج‌ها بچه‌دار مي‌شوند، اما تعدادي از آنها حتي بعد از گذشت سه سال بدون استفاده از روش‌هاي پيشگيري بچه‌دار نمي‌شوند، در اين صورت بايد تحت درمان قرار بگيرند.
ماهنامه کودک سالم
