این ناهنجاری در جنین قبل از زایمان هم و توسط دستگاه سونوگرافی قابل مشاهد است که طی آن کودک دچار یک سری بدشکلی و تورم جمجمه سر می شود.
پهن و نامتقارن شدن سر نوزاد يک پديده شايع در هنگام زايمان است. اگر زايمان به روش سزارين باشد، معمولا اين تغيير شکل اتفاق نمي افتد. از آن جا که استخوان جمجمه ي سر از 8 تکه تشکيل شده، براي عبور سر نوزاد از مجراي کانال زايماني لبه هاي اين استخوان ها روي هم قرار مي گيرد تا سر نوزاد کوچک تر شود و از کانال زايماني عبور کند و پس از عبور از کانال نيز مجددا اين استخوان ها روي هم قرار مي گيرند.
اما گاهي تا قرار گرفتن استخوان ها روي همديگر، چند روزي طول مي کشد و اين، امري نيست که ماه ها و هفته ها طول بکشد. اين تغيير شکل استخواني ظرف چند روز طبيعي مي شود. گاهي در اثر انقباضات رحمي در موقع زايمان يا در شرايطي که سر جنين داخل رحم روي استخوان لگن مادر فشار بياورد، ممکن است اين حالت به خون ريزي زير لايه استخوان سر نوزاد منجر شود. اين خون ريزي بعد از چند هفته و به ندرت بعد از چند ماه جذب مي شود و اگر در مواردي جذب نشود، کلسيم در آن رسوب مي کند و حالت استخواني به خود مي گيرد و از حالت نرمي خارج مي شود. حتي اين حالت استخواني هم ظرف چند ماه طبيعي مي شود.
بروز تورم در سر نوزاد
گاهي در اثر فشارهاي داخل رحمي ممکن است قسمتي از سر بچه ورم کند که اگر چه خون ريزي رخ نمي دهد ولي ورم در قسمتي از سر موجب برجستگي مي شود. اين حالت در محدوده جغرافيايي يکي از استخوان ها ايجاد مي شود. خون ريزي در يک تکه از استخوان ها ايجاد مي شود اما اين ورم هم بعد از تولد، معمولا ظرف 2 هفته جذب مي شود و سر، شکل طبيعي پيدا مي کند. تغيير ديگر، مربوط به شکل سر است. شکل سر به عوامل مختلفي از جمله توارث ارتباط دارد. سر پدر و مادر هر شکلي داشته باشد، ممکن است سر نوزاد هم مانند آن ها شکل پيدا کند و اين جنبه ارثي مساله است و ناهنجاري محسوب نمي شود. اما مواردي هم وجود دارد که ممکن است مشکل و ناهنجاري باشد. براي مثال، اگر در بچه ها استخوان ها با هم جوش خورده باشد، در اين صورت، مانع رشد مغز کودک مي شود. هر چه مغز بچه بزرگ تر مي شود، استخوان هاي جمجمه هم بايد بازتر شوند. در صورتي که استخوان ها به طور غير طبيعي و در زمان نامناسب به هم بپيوندند، رشد مغز ميسر نخواهد بود و شکل سر غيرعادي مي شود و بايد تحت درمان و جراحي قرار گيرد. استخوان ها با جراحي از هم جدا مي شود تا مغز بتواند رشد کند و در اثر رشد، سر کودک تغييرات نامناسبي پيدا نکند.
هيدروسفالي يا تجمع آب در سر نوزاد
نوع ديگر ناهنجاري، تجمع آب در سر نوزاد است که به آن هيدروسفالي گفته مي شود. در واقع، مايعي که دور مغز است به طور طبيعي توليد و سپس از مجراي ديگر جذب مي شود. اگر قسمتي از مسير توليد و يا محل جذب بسته شود، مايع در آن تجمع پيدا مي کند و سر بچه روز به روز بزرگ تر مي شود. اگر زود متوجه اين حالت شويم، با قرار دادن لوله، اين مشکل برطرف شده و انسداد رفع مي شود. بنابراين سر کودک هم حالت طبيعي پيدا خواهد کرد اما اگر متوجه نشويم، آب اضافي اجازه رشد به مغز نداده و کودک دچار مشکلات ديگري مي شود. گاهي به ندرت سر دچار کيست مي شود و اين موجب تغيير ظاهري جمجمه مي شود.
بهترين وضعيت براي خواب نوزاد
بهتر است کودک را عادت دهيد به جهات مختلف خوابانده شود چون استخوان هاي جمجمه نرم است، به خصوص اگر نوزاد نارس باشد. اگر هميشه يک طرف بخوابد، بعد از مدتي عضلات او به همان حالت عادت کرده و حالت شل يا سفت پيدا مي کنند. فشار روي يک نقطه ي سر کمي استخوان را صاف تر مي کند. خواباندن نوزاد به جهات مختلف خوب است اما اگر والدين فکر کنند خواباندن به يک جهت سبب برطرف شدن شکل نامناسب سر مي شود و مي توانند به سر بچه شکل دهند، اين طور نيست و بايد بدانند که اين يک عقيده غلط است.
تبیان
