درمورد رینیت آلرژیک چه میزان اطلاع دارید و از روش های درمانی و پیشگیری از این حالت تا چه حد می دانید.
رينيت يا التهاب مجراي بيني، مشکلي است که ميتواند انواع علائم آزاردهنده را از جمله عطسه، خارش و گرفتگي بيني، آبريزش و ترشحات پشت بيني وحلق (احساس تخليه خلط از سينوس به پايين و پشت گلو) ايجاد کند. سهم مختصري از اين التهاب معمولا در اثر ابتلا دستگاه تنفسي به عفونتهاي ويروسي (به عنوان مثال، سرماخوردگي) ايجاد ميشود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه سپید، رينيت مزمن معمولا به علت آلرژي ايجاد ميشود، اما استفاده بيش از حد از داروهاي خاص، برخي از بيماريها و ساير عوامل غيرمشخص نيز ميتواند باعث ايجاد آن شوند. براي بسياري از مردم، رينيت يک بيماري مادامالعمر است که در طول زمان کم و زياد ميشود. خوشبختانه، معمولا علائم رينيت با ترکيبي از اقدامات زيستمحيطي، داروها و ايمن درماني قابل کنترل است.
چه کساني به رينيت آلرژيک مبتلا ميشوند؟
حدود 20 درصد از مردم در تمام سنين به رينيت آلرژيک، که تب يونجه نيز ناميده ميشود، مبتلا ميشوند. خطر ابتلا به رينيت در افراد مبتلا به آسم يا اگزما و در افرادي که سابقه خانوادگي آسم يا رينيت دارند، بسيار بالاتر است. علائم رينيت آلرژيک، اگر چه در بسياري از افراد براي اولينبار در دوران کودکي يا جواني بروز ميکند، ميتواند در هر سني ظاهر شود. بدترين شکل علائم غالبا در دوران کودکي يا در سنين 30 و40 سالگي ظاهر ميشود. طي دوران زندگي، شدت علائم تغيير ميکند و بسياري از مبتلايان ممکن است دورههاي بدون علامت را در زندگي خود تجربه کنند.
علل رينيت آلرژيک
رينيت آلرژيک به علت واکنش بيني به ذرات کوچک معلق در هوا به نام آلرژن ايجاد ميشود (موادي که موجب تحريک و ايجاد واکنش آلرژيک ميشوند). در برخي افراد، اين ذرات موجب واکنش در ريهها (آسم) و چشمها (ورم ملتحمه آلرژيک) نيز ميشود. واکنشهاي آلرژيک با فعال شدن دو نوع سلول التهابي، به نام ماستسلها و بازوفيلها ايجاد ميشوند. اين سلولها مواد التهابي، مانند هيستامين توليد ميکنند که باعث توليد و ترشح مايع در بافت بيني (احتقان)، خارش، عطسه و آبريزش بيني ميشود. در عرض چند ساعت، اين مواد ساير سلولهاي التهابي را فعال ميکنند که ميتوانند موجب تثبيت علائم شوند.
رينيت آلرژيک فصلي در مقابل رينيت آلرژيک دائمي: رينيت آلرژيک ميتواند فصلي (در فصلهاي خاصي از سال) و يا دائمي (در تمام مدت سال) بروز کند. رينيت آلرژيک فصلي در اثر تماس با گرده درختان، چمن، علفهاي هرز، و هاگ قارچها و کپکها ايجاد ميشود، اما عوامل حساسيتزايي که رينيت آلرژيک دائمي ايجاد ميکنند، غالبا گرد و غبار، کنهها، سوسکها، پشم حيوانات، قارچها يا کپکها هستند. رينيت آلرژيک دائمي سختتر درمان ميشود.
علائم رينيت آلرژيک
علائم رينيت آلرژيک از فردي به فرد ديگر متفاوت است. هرچند اصطلاح «رينيت» تنها به علائم ايجاد شده در بيني اشاره ميکند، بسياري از بيماران دچار مشکلاتي در چشم، گلو و گوش نيز ميشوند. علاوه بر آن، کيفيت خواب نيز مختل ميشود که خوب است آن را در گروه مشکلات ناشي از رينيت آلرژيک در نظر گرفت. مواقعي از سال که عامل حساسيتزا حضور دارد، ترشحات پشت بيني، احتقان و گرفتگي بيني و کيفيت پايين خواب علائم غالبي هستند که بيماران را درگير ميکنند.
بيني: ترشحات آبکي بيني، گرفتگي بيني، عطسه، خارش بيني، ترشح پشت حلق، از دست دادن حس چشايي، احساس فشار و يا درد در صورت،
چشم: خارش و قرمزي چشم، احساس جسم خارجي در چشمها، تورم وتيرگي پوست زير چشم،
گلو و گوش: گلو درد، خشونت صدا، احتقان يا گرفتگي گوشها، خارش گوش يا گلو،
خواب: تنفس دهاني، بيداري مکرر، احساس خستگي در طول روز و انجام دادن کار به سختي.
در طول سال، زمانهايي که عامل حساسيتزا حضور دارد، علائم غالب شامل، ترشحات پشت حلق، احتقان بيني و پايين آمدن کيفيت خواب هستند.
تشخيص رينيت آلرژيک
تشخيص رينيت آلرژيک، برپايه معاينه باليني و علائمي است که در بالا شرح داده شد. آزمونهاي پزشکي ميتوانند به تاييد تشخيص و شناسايي عوامل حساسيتزاي مختلف کمک کنند.
شناسايي عوامل حساسيتزا و ديگر عوامل: شناسايي عوامل حساسيتزا و محرکهاي ديگر که موجب تحريک رينيت آلرژيک ميشوند، غالبا با روشهاي زير امکانپذير است:.
يادآوري عواملي که بيمار قبل از شروع علائم با آن تماس داشته است،
توجه به زماني که علائم در آن شروع شده است،
شناسايي عوامل حساسيتزاي بالقوه در محيط خانه، محل کار و مدرسه بيمار.
آزمون پوست ممکن است براي افرادي که علائمشان به خوبي با دارو کنترل نميشود و عوامل حساسيتزاي ايجاد کننده بيماري در آنها مشخص نيست، مفيد باشد.
درمان رينيت آلرژيک
درمان رينيت آلرژيک شامل کاهش قرارگرفتن در معرض تماس با عوامل حساسيتزا و ساير عوامل ايجاد کننده، درمان دارويي و شستشوي بيني است. در بسياري از افراد، اين اقدامات به طور موثر علائم را کنترل ميکنند.
– کاهش قرار گرفتن در معرض عوامل ايجاد کننده: با انجام برخي از اقدامات ساده، ميتوان قرار گرفتن شخص را در معرض عوامل حساسيتزا و محرک که رينيت آلرژيک را تحريک ميکنند، کاهش داد.
– درمان دارويي: گروههاي دارويي مختلفي براي مقابله با التهاب ايجاد کننده علائم رينيت آلرژيک وجود دارند. مبناي انتخاب دارو غالبا برمبناي شدت علائم و وضعيت بيمار است.
– شستشوي بيني و اسپري سالين: شستشوي بيني با محلول آب نمک (سالين)، لاواژ بيني ناميده ميشود. سالين به صورت اسپريهاي بيني استاندارد در دسترس است، اما اين روش به اندازه شستشوي بيني که مقادير بيشتري آب در آن استفاده ميشود، موثر نيست.
شستشوي بيني به خصوص براي برقراري جريان مناسب و رو به پايين ترشحات پشت گلو، درمان عطسه، خشکي بيني و احتقان مفيد است. با اين روش درماني، عوامل حساسيتزا و محرک شسته و از بيني خارج ميشوند. شستشوي بيني با سالين پوشش داخلي بيني را تميز ميکند. براي نتيجهگيري بهتر از درمان با اسپريهاي حاوي دارو، قبل از بهکار بردن آنها ميتوان بيني را با سالين شستشو داد. همچنين ميتوان از سالين گرم، يک يا دو بار در روز، براي علائم شديدتر و براي شستشوي بيني بر حسب نياز استفاده کرد. شستشوي بيني اگر به طريق درست و با آب استريل شده انجام شود، خطري ندارد. اسپري سالين و لوازم شستشو در داروخانهها قابل خريد و دسترس است.