كسانی كه با كامپیوتر سروكار دارند به‌طور متوسط روزی 6ساعت پشت كامپیوتر می‌نشینند. در این حالت گردن حدود 40درجه خم می‌شود حتی گاهی اوقات آنقدر خمیده می‌شود كه چانه به سینه می‌چسبد! سر انسان چندین كیلوگرم وزن دارد و این عضلات گردن است كه آن را بالا نگه می‌دارد بنابراین با گذراندن ساعت‌های طولانی پشت كامپیوتر عضلات گردن اسپاسم می‌كند و خسته می‌شود.
روزی نیست كه مطب پزشكان ارتوپدی و فیزیوتراپی ها خالی از بیماران جوانی باشد كه از درد و ناراحتی‌های دست، شانه و گردن شكایت می‌كنند. با كمی پرس و جو و تحقیق متوجه خواهید شد كه بیشتر این بیماران با كامپیوتر سروكار دارند و مجبورند ساعت‌های طولانی پشت كامپیوتر بنشینند.
البته این دردها مراحل اولیه شكایت بیماران است. گاهی اوقات این مشكلات آنقدر پیشرفت می‌كند كه باعث تغییرات فیزیكی و آناتومیكی اندام‌های بدن می‌شود. پس خستگی را بهانه نكنید و در هر حالتی كه هستید شیوه نشستن خود را اصلاح كنید. یادتان نرود بدن شما یكی از مهم‌ترین سرمایه‌های زندگی‌تان است؛ آن را فدای شغل و كامپیوتر خود نكنید!
همین الان جلوی آینه بروید!
افراد هنگام نشستن در پشت كامپیوتر معمولا آرنج چپ خود را روی میز می‌گذارند و به آن تكیه می‌دهند و با دست راست‌شان كار می‌كنند. در چنین حالتی شانه چپ به طرف بالا رفته و شانه راست به طرف پایین می‌آید. با پایین قرار گرفتن شانه راست تمام اعصاب شبكه گردنی و عروق در حالت كشش قرار می‌گیرد درست مثل اینكه فردی دست شما را برای ساعت‌ها بگیرد و بكشد! اگر این افراد لباس خود را در بیاورند و جلوی آینه بایستند می‌بینند كه یكی از شانه‌هایشان پایین‌تر از دیگری است! این حالت در پزشكیDropped Shoulder Syndrome نام دارد؛ یعنی مجموعه عوارض و بیماری‌هایی كه در اثر افتادن شانه به پایین ایجاد می‌شود. در این موارد ممكن است مفصل شانه و تاندون‌های اطراف آن از جمله تاندون عضلات دوسر بازویی ملتهب و دردناك شود.
بیماری تنیس‌بازان حرفه‌ای!
هنگام كار با موس كامپیوتر، مچ دست به‌صورت مداوم بالا و پایین می‌رود. تكرار این حركت در روزها و ماه‌های اول مشكلی ایجاد نمی‌كند اما به‌تدریج باعث می‌شود برجستگی استخوانی كناره آرنج ملتهب و دردناك شود. در واقع عضلاتی كه انگشت‌ها و مچ دست را بالا می‌برد به این برجستگی چسبیده‌اند.
این بیماری معمولا در تنیس‌بازان ایجاد می‌شود و در ادبیات پزشكی با نام آرنج تنیس‌بازان یا Tennis Elbowمطرح است. اما حالا خیلی از خانم‌ها و آقایان جوان هم در اثر كار مداوم با كامپیوتر دچار این بیماری می‌شوند.
شکستن قولنج خوب است یا بد؟
شنیدن صدا از مفاصل و تاندون‌ها در 80 درصد از موارد نشانه بیماری نیست. با این حال ممكن است یك فرد مسن آنقدر زانویش ساییده شده باشد كه فرسایش آن همراه با صدا باشد. این صدا با صدایی كه افراد جوان از سر خوردن تاندون‌ها روی یكدیگر احساس می‌كنند، متفاوت است.
شكستن قلنج نیز اگر با شدت انجام شود و تداوم پیدا كند، ممكن است تبدیل به یك تیك عصبی شود و فرد را دچار دردسر کند. در واقع تكرار این كار به تاندون‌ها و مفاصل فشار وارد می‌كند. اما اگر گاهی یک یا دو بار برای رفع خستگی، قلنج‌تان را می‌شكنید مشكلی ایجاد نخواهد شد به شرطی كه تبدیل به یك عادت روزمره نشود!
انگشتان‌تان خواب می‌رود؟
حركت یكنواخت و مداوم مچ باعث درد و التهاب پرده دور مفصل مچ و پرده اطراف تاندون‌ها می‌شود. این حالت در پزشكیOveruse Syndrome نام دارد؛ یعنی مجموعه دردها و بیماری‌هایی كه به‌علت استفاده بیش از حد از مچ ایجاد می‌شود. تا اینجا فرد دچار تغییرات مهم آناتومیكی و ساختاری نشده است اما ادامه و تكرار این حركات باعث ایجاد سندرم تونل كارپال یا Carpal Tunnel Syndrome می‌شود.
این بیماری معمولا در خانم‌های میانسال رخ می‌دهد اما امروزه خانم‌ها و آقایان جوان زیادی به آن مبتلا می‌شوند. تكرار ضربه‌های كوچك انگشتان و مچ روی موس باعث التهاب عصب مدین می‌شود. این عصب به همراه تاندون‌ها از كانالی در كف دست عبور می‌كند. اگر این مجرا در اثر التهاب تنگ و باریك شود، انگشتان فرد دچار خواب‌رفتگی و مورمور و گزگز می‌شوند كه به چنین حالتی سندرم تونل كارپال می‌گویند.
برای پیشگیری از ایجاد این مشكلات، وسواسی باشید!
اول از همه باید نحوه نشستن خود را اصلاح كنید. زمانی كه خمیده به جلو می‌نشینید عضلات گردن تحت فشار قرار می‌گیرد و پشت‌تان قوز پیدا می‌كند.صندلی شما باید ارگونومی و انعطاف‌پذیری خوبی داشته باشد، دسته‌دار بوده و پشتش عمود باشد تا بتوانید گهگاهی حركت كرده و عضلات‌تان را از حالت اسپاسم خارج كنید.
دوم اینكه نباید به طور طولانی‌مدت پشت كامپیوتر بشینید. توصیه می‌شود هر یك ساعت از جای خود بلند شوید تا گردن و اعصاب چشم‌ها استراحت كنند. زمانی كه می‌خواهید چیزی را بخوانید مجبور می‌شوید سر را بی‌حركت نگه دارید تا چشم تمركز بیشتری پیدا كند. هرقدر سر حركت كمتری داشته باشد، عضلات گردن باید با قدرت بیشتری آن را نگه دارد بنابراین تداوم این حركت باعث آسیب عضله می‌شود. پس بهتر است هر نیم ساعت تا یك ساعت یك‌بار از پشت دستگاه بلند شوید، كمی نرمش كنید، بدن‌تان را مخالف جهتی كه تا‌كنون خم بوده حركت دهید و دستان‌تان را به بالا و عقب بكشید. این ساده‌ترین راه برای پیشگیری از وقوع حادثه است.
انتخاب با شماست
ماساژ با آب گرم می‌تواند درد و خستگی عضلات، تاندون‌ها و مفاصل را كاهش دهد. برای این كار میتوانید روزی 3 تا 4 بار ناحیه مورد نظر را با آب گرم ماساژ دهید. انسان‌ها معمولا به گرما عادت دارند درحالی‌كه سرما نیز خاصیت‌های درمانی دارد. مثلا می‌توان برای كاهش درد كناره خارجی آرنج یا شانه از كیسه یخ استفاده كرد. برخی افراد با گرما و برخی دیگر با سرما سازگاری بیشتری دارند به هر حال هردوی این روش‌ها می‌توانند التهاب و خستگی را كاهش دهند.
اما چرا گاهی اوقات می‌شنویم برخی افراد بر اثر سرمای زمستان دردهایشان بیشتر می‌شود؟ در پاسخ باید گفت این موضوع بیشتر برای كسانی مطرح است كه دارای بیماری‌های مفصلی مانند آرتریت روماتوئید هستند نه افراد سالمی كه بر اثر استفاده مداوم از كامپیوتر دچار درد و ناراحتی شده‌اند.
استفاده از ژل‌های کاهش دهنده درد مانند ژل پیروكسیكام نیز می‌تواند در كاهش دردها موثر باشد. برای این كار می‌توان با استفاده از ژل، ناحیه مورد نظر را روزی 3 بار ماساژ داد و بعد از گرما یا سرما استفاده كرد تا منافذ پوست باز شوند و ژل جذب شود. این اقدامات در حد كمك‌های اولیه است اما اگر قرار است قرص و دارو مصرف شود حتما باید تحت نظر پزشك و فیزیوتراپ با دقت بیشتری این كار را انجام دهید.
اگر استراحت نكنید باید گچ بگیرید!
پزشكان ارتوپد در مواجهه با این مشكلات ابتدا سعی می‌كنند برای درمان بیمار از روش‌های غیرتهاجمی استفاده كنند. برای مثال فیزیوتراپی کردن ، استراحت كردن، استفاده از گرما، سرما، ژل‌های كاهنده درد، مصرف قرص، دارو جزو روش‌های غیرتهاجمی محسوب می‌شوند.
درصورتی كه بیمار از این روش‌ها نتیجه‌ای نگیرد، پزشك در مرحله بعد ممكن است از روش‌های تهاجمی مانند تزریق كورتون استفاده كند. در مرحله آخر نیز جراحی قرار دارد كه كاملا تهاجمی محسوب می‌شود. قطعا پزشك سعی می‌كند ابتدا بیمار را با یك روش ساده‌تر درمان كند.
گاهی اوقات پزشكان دست مبتلایان به بیماری آرنج تنیس‌بازان را برای 3 هفته گچ می‌گیرند. این كار درصورتی انجام می‌شود كه بیمار نتواند حرف پزشك را قبول كند كه مدتی از دستش استفاده نكند. هدف از این گچگیری استراحت دادن به دست و آرنج است. البته این كار باید حتما توسط پزشك انجام شود.
منبع-کلینیک فیزیوتراپی راستی
