آناتومی قفسه سینه و دنده ها

در این بخش با آناتومی قفسه سینه و همچنین دنده ها آشنا می شویم. استخوان بندی قفسه سینه را بطور کامل شرح می دهیم تا بیشتر با آناتومی قفسه سینه یا تراکس آشنا شوید.

قفسه سینه (تراکس)

استخوان بندی قفسه سینه از جناغ , غضروفهای دنده ای , دنده ها و جسم یا تنه مهره های سینه ای تشکیل شده است . این قفسه به طور کلی به شکل مخروطی است که قسمت باریک و کم عرض آن در بالا و بخش عریض آن در پائین قرار دارد.

قفسه سینه از طرف جلو به عقب تخت است و ارگانهای داخلی خود را حفظ می کند . همچنین , شرایط لازم را برای حمایت استخوانهای کمربند شانه ای و اندامهای بالائی به وجود می آورد.

1- جناغ ( استخوان سینه ای )

استخوانی است تخت و باریک که تقریبا 15الی 20 سانتیمتر طول دارد و در خط میانی بخش جلوئی دیواره سینه ای قرار دارد . جناغ در دوره جنینی از تعدادی قطعات به هم جوش خورده تشکیل شده و از این روست که گاهی در اشخاص مختلف, شکلهای گوناگونی مانند نیمه فرو رفته , دو نیمه و یا بیش از حد برآمده مشاهده می شود . در جناغ طبیعی سه بخش تشخیص داده می شود :

1-1- دسته که به شکل مثلث است .

2-1- تنه که قسمت بزرگ میانی آن است .

3-1- زائده خنجری که کوچکترین قسمت آن بوده و در پائین قرار دارد .

دسته سه بریدگی دارد, یکی در وسط به نام چنگال جناغی و دو بریدگی در طرفین به نام سطح مفصلی چنبری که با انتهای داخلی استخوان ترقوه ( چنبر ) مفصل می شود . دسته همچنین با دنده های اول و دوم مفصل می شود . در حد فاصل دسته و تنه زاویه ای به وجود می آید که به آن زاویه لوئی می گویند . این زاویه از طرف جلو برآمده بوده و از روی پوست قابل لمس است .تنه جناغ با دنده های دوم تا هفتم مفصل می شود . به زائده خنجری هیچ دنده ای مفصل نمی شود اما بعضی از عضله های شکم به آن متصل هستند .جناغ دو سطح جلویی و پشتی , دو کنار طرفی , یک انتهای بالایی و یک انتهای پائینی دارد . سطح جلویی زیر پوست قرار دارد و محل چسبندگی عضله های گردن , سینه و شکم است .کناره های طرفی جناغ بریده بریده بوده و محل اتصال غضروفهای دنده ای می باشد . اولین بریدگی روی دسته قرار دارد و به دنده اول مربوط است . بریدگی دوم روی زاویه لوئی واقع شده است . هفتمین بریدگی در پائین ترین قسمت تنه واقع شده و پنج بریدگی دیگر در حد فاصل بریدگی دوم تا هفتم قرار دارند .زائده خنجر زائده ای است که نزد بعضی ها به صورت غضروف باقی می ماند و در بعضی ها بزرگتر و گاهی هم دو شاخه است و ضربات وارده روی آن خیلی دردناک می باشد .

مفاصل : جناغ در قسمتهای بالائی و طرفی با انتهای داخلی ترقوه مفصل می شود.

کناره های طرفی جناغ با غضروفهای دنده ای هفت دنده مفصل می شود .

دنده ها

دوازده جفت دنده در طرفین حفره قفسه سینه قرار دارند . طول دنده ها از دنده اول تا دنده هفتم بتدریج زیاد شده و از آن پس از طول آنها کاسته خواهد شد . دنده در قسمت پشت با مهره سینه ای مربوط به خود مفصل می شود .دنده های اول تا هفتم به طور مستقیم به وسیله غضروف مفصلی دنده ای از جنس هیالین است به جناغ متصل می شوند . چون این دنده ها هر یک توسط یک غضروف دنده ای مستقل به کنار جناغ متصل می شوند به آنها حقیقی گفته می شود .دنده های هشتم , نهم و دهم که غضروف دنده ای هر یک از آنها به غضروف دنده ای بالائی متصل می شود و مستقیما به جناغ مفصل نمی شود , دنده های کاذب خوانده می شود .غضروفهای دنده ای این سه دنده پس از اتصال به یکدیگر به غضروف دنده ای دنده هفتم وصل می شود .

دنده های یازدهم و دوازدهم که انتهای آنها آزاد بوده و به جناغ مفصل نمی شوند , دنده های آزاد یا مواج خوانده می شوند .

شکل محل اتصال دنده به مهره:

دنده ها و انواع آن :

یک دنده نمونه دارای قسمتهای زیر است :

سر , گردن , تکمه دنده ای و تنه دنده .

سر دارای دو رویه مفصلی است که هر کدام از آنها با رویه مفصلی تنه مهره های مربوط به خود مفصل می شود . در نتیجه سر هر دنده با دو تنه مهره ای مفصل می شود .

گردن بعد از سر و تکمه دنده ای پس از آن قرار گرفته است . بالای تکمه دنده ای زبر است و رباطهای دنده ای به آن می چسبد .قسمت پائین آن مفصلی است و با زائده عرضی مهره مفصل می شود . تنه به شکل یک قوس استخوانی است که از خارج به داخل تخت شده , دارای یک سطح خارجی , یک سطح داخلی , یک کنار بالائی و یک کنار پائینی است . در مجاورت کنار پاوینی تنه ناودان کم عمقی دیده می شود به نام ناودان دنده ای که از آن عروق و اعصاب بین دنده ای عبور می کنند . این ناودان در قسمت پشتی بخوبی دیده می شود .