با ورود به فصل گرما به خصوص در مناطق گرم و خشک ،موارد گرمازدگی بیشتر دیده می شوند می خواهیم راه ور وش رفع گرمازدگی را بررسی کنیم.
دمای بدن تقریباً همیشه روی 2/37 درجه سانتی گراد بوده و مركز تنظیم دما در مغز به وسیله روش های بالا، مانع از بالا یا پایین رفتن شدید حرارت بدن می شود.
هرگاه فرد در برابر گرما قرار گیرد، بدن به‌وسیله افزایش میزان تعریق و تنفس و همچنین فرستادن خون بیشتر به پوست، سعی می کند فرد را خنک کند.
آسیب های حاصل از گرما به تناسب شدت آن، به سه گروه تقسیم می شوند:
1- گرمازدگی خفیف 2- گرمازدگی متوسط 3- گرمازدگی شدید
گرمازدگی خفیف:
این حالت وقتی پیش می آید كه فرد به مدت طولانی، در معرض حرارت نسبتاً بالا قرار گیرد. نشانه‌های آن اغلب به صورت گرفتگی ماهیچه ها، خستگی مفرط و گاهی سرگیجه و غش بروز می کنند.
كمك های اولیه در گرمازدگی خفیف :
1 – مصدوم را به جای خنك منتقل سازید.
2- به آسیب دیده محلول ORS یا محلول آب و نمك و شكر(یک قاشق چای خوری نمك با 8 قاشق چای خوری شكر در یك لیتر آب) بدهید.
3- ماهیچه های گرفته و گرمازده را ماساژ دهید.
4- حوله نم دار روی پیشانی و عضلات مصدوم قرار دهد.
5- اگر نشانه ها بهبود نیافت یا وخیم تر شد، بیمار را به مركز درمانی منتقل كنید.
گرمازدگی متوسط:
این حالت به‌دلیل قرارگرفتن فرد در معرض گرمای زیاد و انجام فعالیت بدنی شدید در محیط مانند ملوانان، كشاورزان و آتش نشان ها پیش می آید. علائم آن به صورت سرگیجه و عدم هوشیاری است و به‌دنبال آن، پوست رنگ پریده می شود. دیگر نشانه‌ها به صورت تنفس سریع و سطحی، نبض ضعیف، ضعف و تعریق بدن است.
كمك های اولیه در گرمازدگی متوسط:
1- نخست مصدوم را به محل خنك و سردی منتقل كنید.
2- آسیب‌دیده را وادار کنید، دراز بکشد و پاهای او را بالا بیاورید.
3- به‌وسیله پارچه نمدار و بادبزن و یا هر وسیله دیگری مصدوم را خنك كنید.
4- به مصدوم ORS (محلول آب و نمك و شكر) بدهید، مشروط به اینكه هوشیار بوده و استفراغ نكند.
5- اگر لازم شد، به بیمار تنفس مصنوعی بدهید.
6- در صورت بهبود نیافتن، مصدوم را سریعاً به مركز درمانی منتقل سازید.
گرمازدگی شدید:
این حالت بسیار خطرناك است و بیشتر در روزهای گرم و مرطوب اتفاق می افتد. قیافه بیمار گرمازده، تب دار بوده، پوست گرم و خشك، تنفس سطحی و نبض ضعیف می شود. درجه دمای بدن مصدوم افزایش می یابد. عدم هوشیاری و احتمالاً اغما و تشنج نیز جزو دیگر نشانه‌هاست.
كمك های اولیه در گرمازدگی شدید :
1- همه لباس های مصدوم را درآورده و او را در حوله یا پارچه مرطوب قرار دهید. می توان آسیب‌دیده را داخل وان یا لگن آب سرد قرار داد. مواظب باشید مصدوم غرق نشود. همچنین می توان از قرار دادن كیسه های یخ در كشاله ران، زیر بغل، زانو، مچ دست و پا نیز استفاده كرد.
2- اگر بیمار دچار شوك است، شوك را درمان كنید.
گرمازدگی در مسافرت:
در هنگام مسافرت به دلیل آن كه افراد به مدت طولانی در معرض تابش نور خورشید و هوای گرم قرار دارند، بیشتر از دیگر مواقع دچار تعریق و تشنگی می شوند. در چنین شرایطی كودكان و سالمندان بیشتر از افراد جوان و میانسال نیاز به مراقبت دارند. بنابراین بهترین كار در هنگام مسافرت این است كه تشنگی كودكان و سالمندان را از طریق خوراكی (محلول آب و شكر و نمك) جبران كنیم.
البته بهترین روش آن است که علاوه بر نوشیدن آب ، در هنگام سفر چند عدد خیار و نمك در اختیار كودكان قرار دهیم تا از طریق آن تشنگی و كمبود آب و نمک بدن خود را جبران كنند. این اقدام باعث می شود تا پایان سفر هیچ عارضه ای برای كودكان و سالمندان پیدا نشود.
لازم به یادآوری است كسانی كه دچار بیمارهای عصبی و قلبی هستند نیز به هنگام مسافرت یا قرار گرفتن در محیط های گرم، از روش‌های بالا بهره ببرند، چون این افراد نیز مستعد بروز گرمازدگی هستند.
طبنا؛
