این مطلب مروری است بر ضایعات عروقی معتادان تزریقی گیلان. تزریق داخل وریدی مواد مخدر یک معضل بهداشتی و اجتماعی می باشد. افزایش شیوع عوارض وخیم عروقی که نتیجه ورود مواد غيرقابل حل در سیستم عروقي و تروماهای ناشی از لوازم تزریق می باشد در بسیاری از کشورهای جهان گزارش شده است .
شيوع تزريق مواد مخدر
از سال 1375 لغايت 1385 از پنجاه بيماري که به علت ضايعات عروقي ناشي از تزريق مواد مخدر تحت درمان قرار گرفته اند ، 88% مرد و 14% زن بودند . اکثر بيماران در سنين جواني دچار پاتولوژي عفوني در عروق محل تزريق شده بودند به نحويکه 58% اين افراد در سنين بين 34-15 سالگي ، 18% در سنين 44-35 ، 12% در سنين 54-45 و فقط 12% در سنين بالا يعني 74-55 سالگي قرار داشتند .
اين مطالعه نشان مي دهد که متأسفانه ميل و علاقه به تزريق داخل عروقي نزد معتادين رو به افزايش است و اين روند در نوجوان و جوانان شايعتر مي باشد . لذا توجه دقيق به وضعيت بهداشتي و سلامت اين قشر از اهميت خاصي برخوردار است .
ضایعات عروقی ایجاد شده و علائم بالینی
80% افراد معتاد مبتلا به ضايعات عفوني کشاله ران Groin بودند . 12% در حفره کوبيتال و 8% در ساير نقاط بدن دچار عارضه شده بودند . قريب به 76% نيز داراي سابقه مصرف مواد مخدر به مدت بيش ار 10 سال بودند . آنوريسم کاذب عفوني در اثر تزريقات مواد مخدر در مورد 27 نفر تشکيل شده بود که 54% افراد را شامل مي شد و تقريباً شايع ترين نوع پاتولوژي بود .
در مورد زنان مبتلا به تزريق مواد مخدرDVT ( ترومبوز وريدهاي عمقي ) در يک نفر ، آنوريسم کاذب شرياني در 4 نفر ( 7/16% ) و فيستول شرياني وريدي در يک بيمار ملاحظه شد . همچنين در مردان آنوريسم کاذب شرياني در 3/52% ، ترومبوز وريدهاي عمقي DVT در 2/18% ، فاشيست نکروزانت در 7/6% ، ارتباط شريان وريد در 5/4% و آپسه هاي عروقي Septic) (Arteritis در يک مورد مشاهده شد .
روشهای درمان جراحی ضایعات عروقی:
ضايعات کشاله ران نزد معتادين بايد بشدت مورد توجه دقيق قرار گيرد زيرا تعداد زيادي از اين پاتولوژي ها مرتبط با عروق هستند و اغلب با آبسه کشاله ران و يا لنفادنيت ها اشتباه مي شوند . طي دستکاري جراحي در تعدادي از اين بيماران عواقب وخيمي ايجاد گرديد .
لذا اين مقاله به همکاران محترم توصيه مي تمايد در اولين برخورد با ضايعات کشاله ران افراد معتاد و يا ناحيه کوبيتال به فکر صدمات عروقي باشند و از هرگونه دستکاري آنها خودداري و هر چه سريعتر اين افراد را به مراکز جراحي عروقي معرفي نمايند . زيرا آنوريسم کاذب عفوني شايعترين ضايعه عروقي است و در اولين فرصت بايد تحت درمان جراحي عروق قرار گيرد . در صورت عدم درمان ، پارگي اين آنوريسم حتمي است که باعث شوک شديد همولوژيک و در نهايت مرگ بيمار خواهد شد.
دکتر محمدزاده (جراح عروق)