کاتا لغتی ژاپنی و به مفهوم دسته ای دقیق از حرکات منظم به شیوه ای دقیق است که قادر است هم به صورت فردی، هم به صورت دو نفری انجام شود. اصطلاح فرم هم همین مفهوم را دارد، ولی به طور کلی برای سایر هنرهای رزمی هم به کار می رود. کاتا تنها به هنر های رزمی گفته نمی شود
سبک های سنتی ژاپنی زیادی کاتا را به کار می برند. تاتر ژاپنی و آموزشگاه های مراسم چای () به دلیل استفاده از کاتا شناخته شده اند.
کاتا در هنر های رزمی برای افزایش سطح مهارت های فردی و یادگیری تکنیک ها و سبک رسمی است. کاتا معمولا در هنر های رزمی اکیناوایی و سنتی ژاپنی به کار می رود. از جمله:
- آیکیدو
- یایدو (Iaido)
- جودو
- کنجوسو (Kenjusu)
- کندو (Kendo)
- کاراته
برخی هنر های رزمی مانند تای چی چوان و تکواندو همان انواع تمرین ها و تکنیک ها را دارند، اما به ترتیب از کلمات ژاپنی و کره ای ” taolu ” و ” hyeong” برای نامیدن آنها استفاده می کنند.
پس کاتا چیست؟
به مجموعه حرکات کاملی که به طور دقیق انجام می شود و نمایش تکنیک ها و حرکات واقعی مربوط به سبک ویژه ای از هنرهای رزمی، کاتا می گویند. برای نمایش توازن و ظرافت حرکات از طریق کاتا، باید تمام تکنیک ها به درستی و با دقت طرح ریزی شود.
سرعت کاتا باید ثابت باشد، مگر اینکه تغییر سرعت، جزء حرکات مشخص شده باشد. وقتی کاتا به درستی انجام شود، نمایش خیره کننده ای از تکنیک های زیباست که نشان دهنده ی توانایی فرد در انجام آن تکنیک هاست. هدف کاتا یا فرم ها به نمایش گذاشتن مجموعه ای از حرکات به منظور تمرین آن تکنیک ها و همچنین ایجاد حالت معنوی در فرد رزمی کار است.
رزمی کار باید با ساده ترین و اساسی ترین فرم ها شروع کند و سپس به مرور زمان به فرم های پیچیده تر پیش برود تا وقتی که همه ی فرم های آن هنر را یاد بگیرد. فرم ها و تکنیک های (مبارزه) یک هنر رزمی بسیار به هم مرتبطند.
هدف اصلی، به کار بردن آن تکنیک ها در حرکات و تمرین صحیح آنها، حفظ تعادل، طرز قرار گیری صحیح بدن و انجام تکنیک هاست. تا زمانی که رزمی کار در انجام تکنیک ها ماهر شود، این تکنیک ها اغلب در تمرینات دو نفره تمرین می شوند.
هنگام تمرین کاتا یا فرم ها تصور کنید یک یا چند مهاجم به صورت واقعی روبروی تان ایستاده اند و فرض کنید با آنها مقابله می کنید. این تصورات برای واقعی کردن تمرینات، اساسی می باشد.