افرادی که در دنیای مجازی به دنبال ازدواج و تشکیل زندگی مشترک هستند سخت در اشتباهند و زندگی آنان پایداری نخواهد داشت .
زمانی که پای درد و دل جوانان در صف ازدواج مینشنیم کمبود اعتبارات ازدواج و نبود اشتغال را عامل تجرد خود میدانند که راه تشکیل خانواده را سد کرده است و یا زندگی زوجهای جوان را متلاشی میکند.
در هر 19 ثانیه پرونده یک ازدواج در ایران بسته می شود. اکبر محزون، مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرتی سازمان ثبت احوال، بهتازگی جمعبندی این سازمان از وضع طلاق و ازدواج در سال ٩٣ را اعلام کرد. محزون مانند رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور که چند روز پیش آماری درباره کاهش ازدواج و افزایش طلاق در سال ٩٢ را اعلام کرده بود، از افزایش آمار طلاق در سال ٩٣ خبر داد. به گفته او، در سال ٩٣ در هر ساعت ١٩ طلاق در ایران ثبت شده است و آمار طلاق رو به افزایش است. اما افزایش طلاق و تغییر شیوههای ازدواج مسئله سادهای نیست و از ابعاد گوناگون قابل بررسی است. در شرایط فعلی نگرشها حتی درباره افزایش آمار طلاق و شیوه بررسی آن متفاوت است.
دکتر سامرند سلیمی روانپزشک و عضو کمیته آموزش انجمن روانپزشکان ایران گفت: « طلاق به شکل نسبی و در مقایسه با جمعیت افزایش پیدا کرده است اما این افزایش بالاتر از میزانهای جهانی نیست. دکتر سلیمی معتقد است زنان در گذشته با هر شرایطی مجبور به تحمل زندگی بودند اما به دلیل تغییرات فرهنگی این نگرش دیگر وجود ندارد و آدمها از هم خداحافظی میکنند و این امر هم لزوما منفی نیست.»
از سویی دیگر زمانی که پای درد و دل جوانان در صف ازدواج مینشنیم کمبود اعتبارات ازدواج و نبود اشتغال را عامل تجرد خود میدانند که راه تشکیل خانواده را سد کرده است و یا زندگی زوجهای جوان را متلاشی میکند.
ازدواج پایدار در گرو اشتغال پایدار
دکتر محسن ایزدخواه، جامعهشناس و پژوهشگر حوزه کار و تامین اجتماعی، اقتصاد بیمار را مهمترین دلیل از همگسستگی خانوادهها میداند. وی نبود اشتغال پایدار را یکی از عوامل مهم افزایش طلاق و کاهش طلاق در ایران دانسته و به آفتاب میگوید: «به نظر بنده نبود اشتغال پایدار یکی از عوامل اصلی کاهش ازدواج است. وام سه تا 5 میلیونی شاید برای شروع زندگی ساده کافی باشد اما هرگز برای اداره زندگی شرافتمندانه و آبرومند کافی نیست. اگرچه زندگی طبقات پایین جامعه بیشتر به دلایل مالی به جدایی میرسد و طبقات مرفه به دلایلی چون سطح انتظارات و توقعات روز افزون به مرز جدایی میرسد. متاسفانه بیشتر این طلاقهای متعلق به زوجهای جوان است»
این جامعهشناس تغییرات فرهنگی جامعه را عامل دیگری میداند که جوانان را به ازدواج بیمیل کرده است: «به نظر میرسد با افزایش آگاهیهای اجتماعی برخی زنان فکر میکنند حقوق آنان با ازدواج تامین نمیشود. در غرب قانونی به نام مهریه وجود ندارد اما اموال زنان و مردان به طور مساوی ما بین دو طرف تقسیم میشود. من بر این باورم میتوان بهجای فرهنگ افزایش مهریه به تغییر برخی ساختارهای قانونی که با مسائل فقهی و دینی منافات نداشته باشد نیز فکر کرد تا دختران و پسران جوان برای ازدواج انگیزه باشند.»
آشنایی مجازی مجاز است اما …
در شرایط فعلی حتی شیوه آشنایی در کشورهای در حال توسعه به محل بحث و مناقشه تبدیل شده است. با تغییر زندگی سنتی به مدرن نوع آشناییها و ازدواجها تغییر کرده و به فضاهای مجازی کشیده شده است. سایتهای همسریابی در سایه تبلیغات گسترده و عده آشنایی و ازدواج مناسب را میدهند و برخی آمارهای غیررسمی و شنیدهها میگوید که این سایتها افزایش پیدا کردهاند. دکتر سامرند سلیمی روانپزشک و عضو کمیته آموزش انجمن روانپزشکان ایران به بررسی آشناییهای مجازی پرداخته و به خبرنگار آفتاب گفت: «مسئله آشناییهایی مجازی نیاز به بررسی و پژوهشهای ویژه دارد. اما اینکه شما فرد موردنظر خود را چگونه انتخاب میکنید در مقایسه با پروسههای بعدی اهمیت کمتری دارد. اینکه سایتی زمینه آشنایی افراد با یکدیگر را از طریق پروفایلهایی آشنا کند، ممکن است و اشکال خاصی ندارد اما این سایتها نمیتوانند ادعا کنند شما براساس یک پروفایل برای هم مناسب هستید یا خیر. معمولا افراد بعد از آشنایی باید حداقل شش و یا حداکثر 9 ماه بایکدیگر معاشرت کنند و سپس مرحله آشنایی خانوادهها و سنجش دو خانواده به میان میآید.»
سلیمی با بیان اینکه بعد از مرحله آشنایی فردی نوبت آشنایی خانوادگی است، گفت: «مشاوره قبل از ازدواج تنها برای کشورهایی کافی است که افراد به صورت فردگرایانه به ازدواج نگاه میکنند؛ ولی در کشورهای خاورمیانه مسئله تناسب خانوادهها با یکدیگر مهم است به همین دلیل است که نمیتوان گفت لزوما آشنا کردن افراد براساس معیارهای ظاهری موفقیت ازدواج را تامین میکند.» مجموعه این شرایط بیانگر آن است پدیده ازدواج در کشور در حال گذار از سنت به مدرنتیهای مانند ایران نیازمند برنامهریزی و پژوهشهای ویژهای است. اما شرایط نشان میدهد، همچنان ازدواج با نگاههای سطحی برخی مسئولان و اظهارنظرهای عوامانه بررسی و تحلیل میشود.
آفتاب