بهتر است از سنین کوچک برخی رفتارهای اجتماعی و مودبانه را به کودک بیاموزیم تا زمانی که در اجتماع حاضر شد بتواند به طرز صحیح با دیگران برخورد داشته باشد!
کودکان با فهم ذاتی و مادرزادی در مورد رفتار احترام آمیز متولد نمی شوند، بلکه به آموزش نیاز دارند. در دنیای امروز که پر از برنامه های تلویزیونی، فیلم ها و سریال هایی است که در آنها از کلمات نامناسب استفاده می شود و خشونت و بی احترامی در آنها رواج دارد، بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد که والدین در خصوص آموزش رفتار محترمانه، فعالانه عمل کنند.
در مورد احترام قانون وضع کنیدقوانین خانگی شما باید رفتار همراه با احترام را در بر بگیرد. علاوه بر صحبت کردن در مورد اهمیت استفاده از کلمات مودبانه، در مورد معنی و مفهوم احترام به حریم شخصی و ویژگی منحصر به فرد افراد با کودک حرف بزنید. قوانینی وضع کنید که رفتارهای احترام آمیز مانند «در زدن پیش از ورود» یا «اجازه گرفتن قبل از برداشتن چیزی» را تشویق می کنند.
از کودک توقع رفتار احترام آمیز داشته باشید
معمولا کودکان همان رفتاری را از خود نشان می دهند که شما به عنوان والدین از آنها انتظار دارید. از کودک توقع داشته باشید همیشه با احترام رفتار کند. برای گوشزد کردن رفتارهای غیرمحترمانه همیشه آماده باشید. این امکان هر زمانی وجود دارد که کودکان به شکل نامحترمانه رفتار کنند اما شما نباید رفتارهای بی ادبانه کودک را به عنوان رفتارهای طبیعی بپذیرید.
به رفتارهای غیرمحترمانه اشاره کنید
کودکان به شکل ذاتی قادر نیستند معنی رفتار غیرمحترمانه را نمی دانند و لازم است در این مورد آموزش ببینند. در صورت مشاهده رفتارهای غیرمودبانه، از صدای آرام اما محکم و جدی استفاده کنید و به کودک گوشزد کنید که رفتارش غیرمحترمانه است. با تکرار تذکرها، کودک شما تشخیص نشانه های کلامی و غیرکلامی بی احترامی را یاد خواهد گرفت.
نقش خودتان را به عنوان والدین حفظ کنید
به کودک اجازه ندهید در مکالمات بزرگترها وارد شود و یا تصمیمات شما را به عنوان والدین مورد نقد قرار دهد. اگر کودک در مورد تصمیمات شما سوال می کند و یا از شما در مورد موضوع مکالمه ای که با فرد بزرگسال دیگری داشته اید، سوال می کند، با لحن جدی و محکم به او یادآوری کنید که این مسئله به بزرگسالان مربوط می شود و لازم نیست در مورد آن نگران باشد. به کودک اجازه ندهید به شما دستور بدهد و یا در مسائل بزرگترها دخالت کند چون با این کار باعث تقویت رفتار غیرمحترمانه خواهید شد.
رفتارهای مودبانه و محترمانه کودک را تشویق کنید
برای مشخص کردن رفتارهای محترمانه، آنها را مورد تشویق قرار دهید. مثلا می توانید بگویید: «از اینکه صبر کردی تا غذای همه تمام شود و بعد میز را ترک کردی، خیلی خوشم آمد.» یا «کار خوبی کردی که برای صحبت کردن منتظر ماندی تا نوبت تو شود.» به کودک نشان بدهید که برای رفتارهای محترمانه ارزش قائل هستید و در مورد اینکه احترام گذاشتن به مردم کمک می کند تا حس خوبی داشته باشند، با کودک حرف بزنید.
در صورت لزوم از تنبیه استفاده کنید
اگر از پیش رفتارهای غیرمحترمانه را مشخص کرده اید اما کودک به رفتارهای بی ادبانه ادامه می دهد، عواقب منفی در نظر بگیرید. برای کودکان کوچکتر، استفاده از روش «time out » می تواند موثر واقع شود و در مورد کودکان بزرگتر و نوجوانان، گرفتن یکی از امتیازات کودک می تواند موثرترین روش برای مشخص کردن رفتار غیرمحترمانه باشد. اگر کودک ادعا می کند که رفتارش غیرمودبانه نبوده است، بحث نکیند و حتی اگر قول داد که هیچ وقت رفتارش را تکرار نمی کند، تسلیم نشوید.
به دنبال فرصت های آموزشی باشید
قبل از اینکه در موقعیت جدیدی قرار بگیرید، با کودک در مورد رفتارهای محترمانه در محیط های مختلف صحبت کنید. برای مثال، برای کودک توضیح بدهید که دویدن در زمین بازی هیچ اشکالی ندارد اما نباید در فروشگاه دوید. به کودک رفتارهای محترمانه برای تلفن کردن یا حرف زدن با صندوق دار مغازه را آموزش دهید.
از هر فرصتی برای حرف زدن در مورد احترام استفاده کنید
برای نشان دادن مثال هایی از احترام و بی احترامی می توانید به رفتار دیگران اشاره کنید. مثلا بگویید: «دیدی چطور در را برای دیگران باز نگه داشت؟» علاوه بر این، فرصت های بی شماری وجود دارند که می توانید در کتاب های یا تلویزیون به رفتارهای غیرمحترمانه اشاره کنید. در مورد حسی که مردم از رفتار غیرمحترمانه دیگران با آنها پیدا می کنند، با کودک حرف بزنید.
الگوی احترام و رفتار مودبانه باشید
تلاش برای وادار کردن کودک به رفتار محترمانه، کمک زیادی نخواهد کرد بلکه لازم است کودکان الگویی برای مشاهده رفتار محترمانه داشته باشند. اگر می خواهید کودک رفتار مودبانه را یاد بگیرد، باید با کودک و افراد دیگری که با شما در ارتباط هستند، رفتار محترمانه داشته باشید. حتی زمانی که عصبانی هستید یا وقتی دیگران رفتار نامناسب و غیرمحترمانه ای دارند، با رفتارتان به کودک نشان دهید چگونه می تواند با مهربانی با دیگران برخورد کند.
اهل ایران