زگیل های پوستی در اثر عفونتهای ویروس پاپیلومای انی انی بوجود می آید که بیش از 70 زیرگروه دارند . این زگیل ها از رطریق تم اس مستقیم قابل انتقال است اگر این زگیل ها خراشیده شوند ذرات ویروسی ممکن است به منطقه دیگری از پوست سرایت کند
زگیل ضایعه ناراحتكننده و آزاردهندهای است که مثل تبخال اگر یک بار به آن مبتلا شوید هر چند وقت یکبار ممکن است عود کند. به غیر از دست و پا و صورت و… بعضی زگیلها در ناحیه تناسلی ایجاد میشوند. در سالهای اخیر ارتباط تنگاتنگی بین زگیل ناحیه تناسلی و سرطان دهانه رحم در خانمها و سرطان ناحیه تناسلی و مقعد در آقایان ديده شده است. این بیماری شایعترین عفونت ویروسی مقاربتی در دنیا به حساب میآید. آمار ابتلا به آن در ایران مشخص نیست اما در سال 2000 در آمریکا حدود 2/6 میلیون نفر از افراد 15 تا 44 سال مبتلا به عفونت HPV ناحیه تناسلی شناخته شدند و به نظر میرسد بیشاز 20 میلیون آمریکایی به این بیماری مبتلا باشند.
زگیلهای دست و پا سرطانزا نیستند
شایع ترین انواع زگیل، آنهایی هستند که در نواحي جز دستگاه تناسلی ایجاد میشوند؛ از جمله پوست دست، صورت، پا، مخاط و… . عمده این زگیلها توسط نوعی از ویروس HPV ایجاد میشوند که با سرطان ارتباطی ندارند. خیلی از آنها را اگر دستکاری نکنیم و خارش ندهیم خود به خود از بین میروند. اما دستکاری زگیل معمولا باعث انتشار آن میشود. یکی از مهمترین راههای انتقال اکثر انواع زگیل تماس نزدیک فردی است. علاوه براین آسیبهایی که به صورت خفیف در محل زگیل وارد میشود نیز باعث انتقال بیماری خواهد شد.
زگیلهایی غیرتناسلی معمولا خود به خود و بعد از 9 ماه بهبود پیدا میکنند. اما اگر فرد از وجود آنها ناراحت است یا اگر در یک ناحیه حساس مثل صورت ایجاد شدهاند میتواند با مراجعه به پزشک آنها را برطرف سازد. یک راه استفاده از محلول موضعی پودوفیلین است. این محلول باید به تناوب و یک روز در میان استفاده شود نه هر روز. خیلی باید دقت شود محلول با پوست سالم تماس پیدا نکند زیرا عارضه ایجاد میکند. بنابراین باید ابتدا پوست سالم اطراف زگیل را با لاک ناخن یا پماد اکسید دوزنگ پوشاند و بعد از محلول استفاده کرد. به غیر از داروهای موضعی مثل پودوفیلین و پودوفیلوکس برای از بین بردن زگیل میتوان از کرم ایمیکویمود Imiquimod نیز استفاده كرد. قیمت این کرم خیلی گران است و چندتا از پمادهای کوچکش بالای 100 هزار تومان قیمت دارد. اما روش بسیار خوبی به حساب ميآيد و در ناحیه تناسلی بسیار موثر است. علاوه براینها میتوان از داروی تری کلراستیک اسید استفاده كرد. روشی که الان خیلی استفاده میشود کرایوتراپی است که در آن از نیتروژن مایع برای منجمد کردن ضایعات زگیل استفاده میشود. این روش معمولا توسط متخصصان پوست انجام میشود. متخصصین زنان نیز معمولا با روشهای جراحی این زگیل ها را برمیدارند. اخیرا استفاده از لیزر نیز باب شده است. در بسیاری از موارد از داروهای ضدویروس مثل اینترفرون نیز استفاده شده است.
شيوه انتقال زگیل
آن چیزی که از نظر بهداشت عمومی اهمیت بیشتری دارد بروز زگیل در ناحیه تناسلی و مقعد است که در آقایان ممکن است در ناحیه آلت و در خانمها بيرون واژن و دیگر نقاط دستگاه تناسلی ایجاد شود. وقتی یکی از دوهمسر مبتلا به این بیماری میشود با احتمال دو سوم، طرف مقابلش را گرفتار میکند. برای مثال اگر یک آقایی روی ناحیه تناسلی زگیل داشته باشد و بدون وسیله پیشگیری با همسرش تماس داشته باشد بیش از70 درصد ممکن است باعث انتقال بیماری به او شود. از آنجایی که جوانان ما به اندازه کافی درمورد استفاده از وسایل حفاظتی اطلاعات ندارند متاسفانه خیلی راحت به این بیماری مبتلا میشوند.
دختران نوجوان خود را واکسینه کنید
حدود 106 نوع و زيرگروه ویروس HPV وجود دارد که هم روی نواحی تناسلی و هم غیرتناسلی میتوانند ایجاد زگیل کنند. کسی که روی دست و پا و اندام هایش زگیل دارد توصیه می شود از خاراندن آن و به خصوص دست زدن به دستگاه تناسلی جدا خودداری کند چون میتواند آن را به ناحیه تناسلی انتقال دهد، اما معمولا سروتیپ هایی که روی دست و پا ایجاد میشود بیشتر يك و 2 و3 و 4 و 7 و 10 هستند و ایجاد سرطان دهانه رحم نمیکنند و معمولا باعث زگیل ناحیه تناسلی نمیشوند. سروتیپ هایی که باعث زگیل تناسلی میشوند 6 و 11 و 16 و 18 هستند. به خصوص نوع 16 و 18 آن مشخص شده که ارتباط مستقیم با سرطان دهانه رحم دارند و در عرض چند سال فرد را مبتلا به سرطان میکنند. این سرطان اگر در مراحل نهایی تشخیص داده شود با مرگ و میر بسیار زیادی همراه است. به همین دلیل از حدود يك دهه قبل در کشورهاي پیشرفته دنیا واکسنی برای آن ساخته شده که توصیه میشود دخترها در 9 تا 11 سالگی آن را تزریق کنند. این واکسن 3 دوز است. دوز دوم آن يك ماه بعد از دوز اول و دوز سوم 6 ماه بعد زده میشود. با واکسینه کردن دخترها میتوانیم این اطمینان را بدهیم که اگر روی دستگاه تناسلیشان دچار HPV از نوع با خطر بالا شدند دیگر به این سرطان مبتلا نخواهند شد.
خانمها اگر مبتلا هستید هر سال پاپ اسمیر بدهید
در بسیاری از موارد پزشک میتواند این زگیلها را فقط با نگاه کردن تشخیص دهد. البته تشخیص آنها در ناحیه تناسلی کمی دشوارتر است اما اگر زگیل را با جراحی برداریم میتـوانیم با بررسیهای مولکولی ظرف 24 تا 48 ساعت ویروس را تشخیص دهیم و حتی میتوانیم تعیین کنیم که آیا این HPV مولد سرطان خواهد بود یا خیر. برای خانمهایی که کوچکترین نشانه از HPV در دستگاه تناسلیشان دارند توصیه میشود حتما به صورت سالانه تست پاپ اسمیر به روش Liquid Based Method انجام دهند که تا حدودی با پاپ اسمیر معمولی تفاوت دارد. خوشبختانه این روش الان در بيشتر شهرهای بزرگ ایران در دسترس است و پاتولوژیست خیلی راحت میتواند به ما بگوید که آیا کوچکترین نشانه از سرطان وجود دارد یا خیر. اگر سرطان در مراحل اولیه باشد متخصصان زنان میتوانند با کولپوسکوپی یا عمل جراحی ضایعه مشکوک را بردارند و اجازه ندهند سرطان عارضه ایجاد کند.
شاید تنها نباشد
یک نکته مهم، همزمانی عفونت HPV با بقیه عفونتهای مقاربتی است. اگر فردی در ناحیه تناسلی دچار HPV شده است حتما باید از لحاظ سایر بیماری های مقاربتی مثل سیفلیس، هرپس، ایدز، هپاتیت B و C، سوزاک، کلاميدیا و… نیز بررسی شود، زیرا فردی که نسبت به مقاربت بدون وسیله پیشگیری اقدام میکند ممکن است همزمان با HPV عفونتهای دیگر را هم بگیرد. کشف سریعتر این عفونتها میتواند حیاتی باشد.
چگونه از ابتلا به آن پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از این بیماری باید سن ازدواج را پایین بیاوریم و از بيبندو باري پرهيز كنيم. پدر و مادرها نیز باید دختربچههای 9 تا 11 سالهشان را با بردن نزد متخصصین عفونی و درخواست واکسن HPV به نام «گارداسیل» در برابر این بیماری واکسینه کنند. متاسفانه هزینه این واکسن چون با دلار تعیین میشود بالای يك میلیون تومان است و باید در سطح كلان کاری انجام شود که بتواند در دسترس همه قرار گیرد. الان خیلی از کشورها مثال انگلیس، آمریکا، کانادا و استرالیا تمام دخترهای مدرسهای را در بدو ورود به راهنمایی و انتهای دبستان در برابر این بیماری به صورت رایگان واکسینه میکنند زیرا میخواهند در چند سال آینده نسلی عاری از سرطان دهانه رحم داشته باشند. این واکسن حتما باید قبل از شروع فعالیت جنسی زده شود در غیر این صورت به هیچ عنوان فایدهای نخواهد داشت. عمدتا این واکسن برای خانمهای بالای 26 سال زده نمیشود. البته اخیرا سازمان جهانی بهداشت تزریق آن را برای آقایان نیز توصیه کرده است.