متاسفانه با وجود اینکه ضرر و زیان قلیان از سیگار چندبرابر بیشتر است اما رایج و معمول ترین تفریح در تفرجگاهها و خانواده هاست و مردم زیاد به خطرات و مضرات آن اعتنا نمی کنند.
حتی در خانه هایمان رخنه کرده، اتاق فرزندان و در میهمانی های خانوادگی و قبحش آنقدر شکسته شده که فرزندان به خود اجازه می دهند قلیان ها را حتی جلوی خانواده به آتشی مخرب تجهیز کنند و آن را سر تا سر یک میهمانی بچرخانند!
بهانه ای برای با هم بودن است به قول خودشان خلاف سنگین و تفریح سالمشان، تفریحی که سلامت جسم و جان مصرف کننده را بیش از سایر مواد دخانی هدف قرار داده است.
این تصور باطل در حالی بین بیشتر مردم جاری است که تحقیقات نشان می دهد یک ساعت در معرض دود قلیان برابر با مصرف هشت نخ سیگار است شاید هم بیشتر.
برخلاف باور عمومی، مصرف قلیان و سیگار، مواد سمی مشابهی را ایجاد می کند و به دلیل استنشاق پک های طولانی تر که برای ایجاد دود هنگام مصرف قلیان لازم است به نظر می رسد تا 100 برابر دود بیشتری استنشاق می شود بنابراین فرد را در معرض مقادیر زیادی نیکوتین، مونواکسید کربن و هیدروکربن های پلی آروماتیک قرار می دهد که برای ریه ها سمی مهلک است.
سخنان معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان نیز به عنوان یک متخصص پزشکی اجتماعی و عضو هیات علمی دانشگاه حکایت از سرطان زا بودن دود قلیان دارد.
دکتر نوذر نخعی روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا، آلودگی میکروبی قلیان را موضوع مهمی عنوان کرد و افزود: مردم این موضوع را جدی نمی گیرند بلکه تصور می کنند اگر قسمت دهنی قلیان را عوض کنند از نظر میکروبی مشکلی ندارد اما براساس تحقیقاتی که اخیرا انجام شده است آب یا شیلنگ قلیان نیز موجب منتقل شدن بیماری هایی چون سل و هپاتیت B و C می شود.
وی گفت: تمام باکتری هایی که داخل دهان وجود دارد در زمان استفاده از طریق شیلنگ قلیان وارد آب می شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان افزود: تنباکو جزو مواد مخدر تلقی می شود و مواد مخدر، موادی هستند که در بدن وابستگی ایجاد می کنند اما مزاج ها متفاوت و ممکن است یک فرد زودتر یا فردی دیرتر به قلیان اعتیاد و وابستگی پیدا کند.
وی گفت: باور غلط در مردم این است چون دود تنباکو از آب عبور می کند هیچ خطری ندارد در حالی که با توجه به تحقیقات بین المللی که در این زمینه انجام شده است غلظت بسیاری از فلزات سنگین مانند آرسنیک و جیوه در دودی که از قلیان منتشر می شود بیشتر از دود سیگار است.
نخعی ضررهایی را که قلیان به بدن وارد می کند قابل توجه دانست و تصریح کرد: بروز برخی سرطان ها مانند سرطان ریه، حنجره و سرطان های حفره دهان، مثانه و روده بزرگ، 10 تا 15 برابر در جمعیتی که قلیان مصرف می کنند، بیشتر است.
وی گفت: بروز مشکلات ریوی از جمله انسداد مزمن ریوی و آسم از دیگر مضرات مصرف قلیان است و علاوه بر آن وابستگی جسمی برای افراد ایجاد می کند.
وی خاطرنشان کرد: همچنین قلیان موجب افزایش سکته های قلبی می شود.
متخصص پزشکی اجتماعی گفت: استفاده از قلیان برای مادران باردار و همچین مادرانی که در معرض دود قلیان قرار دارند ضررهای بسیاری دارد.
وی به ضررهای اجتماعی مصرف قلیان اشاره کرد و افزود: به قلیان نباید ساده نگاه کرد بلکه این وسیله بستر را برای روی آوردن به سایر خطا و فسادها باز می کند.
وی گفت: سبک انگاشتن قلیان و نگاه کردن به آن به عنوان یک تفریح، پنداشتی اشتباه است و تبعات منفی آن متاسفانه بیش از آن چیزی است که مردم فکر می کنند و روز به روز هم آشکارتر می شود.
نخعی افزود: مصرف قلیان مضرات بسیاری دارد که توسط دانشگاه علوم پزشکی کرمان مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن نیز در مجلات معتبر بین المللی چاپ و منتشر شده است.
وی گفت: پتانسل آلودگی میکروبی و عفونت زایی قلیان مقاله ای بود که از سوی دانشگاه علوم پزشکی کرمان تهیه شد و در مجلات بین المللی نیز به چاپ رسیده است.
وی اظهار کرد: قلیان می تواند بستری برای روی آوردن نوجوانان و جوانان به مواد مخدر باشد و برای این مساله سه دلیل وجود دارد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان افزود: استفاده از قلیان بستری را برای محفلی بار آمدن و محفلی کردن جوانان و فاصله گرفتن آنها از خانواده فراهم می کند.
وی گفت: قلیان موجب می شود ترس افراد از دود بریزد.
وی با ابراز نگرانی تاکید کرد: قلیان اثر دروازه ای دارد و موجب می شود که فرد به سایر مواد مخدر اعتیاد پیدا کند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: حدود 15 رستوران و مکان هایی که قلیان عرضه می شد در مقاله ای با عنوان پتانسیل آلودگی میکروبی و عفونت زایی قلیان مورد بررسی قرار گرفتند که در این بازرسی 285 نمونه از قسمت های دهانی، شیلنگ و آب داخل قلیان ها گرفته شد و از این تعداد نمونه ها 83 درصد آلودگی میکروبی داشتند.
وی گفت: مردم فکر می کنند با تعویض دهانی شیلنگ قلیان راه انتقال بیماری ها از بین می رود در حالی که شیلنگ قلیان و آب نیز یکی از منابع انتقال دهنده بیماری هاست.
وی اظهار کرد: قلیان موجب بروز بیماری هایی چون ذات الریه، اسهال، سل و هپاتیت B می شود و ممکن است این بیماری ها در طولانی مدت اثر خود را آشکار کنند.
نخعی گفت: آموزش های زیادی در راستای مضرات قلیان به جامعه ارایه شده و رسانه ها نیز در این مسیر عملکرد خوبی داشته اند.
وی درباره طرح حذف قلیان از اماکن عمومی گفت: در نظرسنجی های انجام شده بیشتر مردم از قلیان بیزار هستند و نمی توان جماعتی را که از این وسیله استفاده می کنند، نماینده دیگران دانست.
وی ادامه داد: معرفی سه پارک سلامت در کرمان بازخوردهای بسیار خوبی از سوی شهروندان داشت و استفاده کنندگان از این پارک ها اعلام کردند با آرامش از این محیط استفاده می کنند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: استفاده از سیگار و قلیان در سه پارک سلامت شهر کرمان ممنوع اعلام شده است.
اینکه بارها از سوی مسوولان دانشگاه علوم پزشکی مضرات استفاده از قلیان بر سلامت افراد به شیوه های مختلف اعلام شده بر کسی پوشیده نیست.
نصب بنرهایی در معابر عمومی که با یک کاریکاتور بدون شرح سعی دارد با زبان طنز موضوع استفاده از قلیان را مورد هدف قرار دهد یکی از اقدامات دانشگاه علوم پزشکی کرمان برای آگاه کردن افراد جامعه است.
منع استفاده از قلیان در سفره خانه های سنتی یکی دیگر از اقداماتی است که البته تا حدودی صدای صاحبان این مراکز را که به نوعی نان دودهای قلیان را می خوردند در آورده است.
فرماندار کرمان از اجرای طرح ممنوعیت ارایه قلیان در سفره خانه ها و سایر اماکن در کرمان خبر داد و گفت: این قانون با جدیت اجرا می شود.
محمدعلی توحیدی افزود: طبق قانون ارایه قلیان از سال 1385 در همه مکان ها ممنوع است و هیچ گونه صدور پروانه کسبی هم در این زمینه صادر نمی شود.
وی تاکید کرد: قانون، ارایه قلیان در سفره خانه ها، رستوران ها و سایر اماکن را برای سلامت شهروندان مضر دانسته و ادارات و نهادهای مرتبط نیز موظف به اجرای این قانون هستند.
وی گفت: قانون تمهیداتی را نیز برای تغییر شغل افرادی که در گذشته در بخش ارایه قلیان به مردم فعالیت و درآمد کسب می کرده اند در نظر گرفته است.
فرماندار کرمان افزود: اکیپ های نظارتی به منظور مقابله با عرضه قلیان در رستوران ها، سفره خانه ها و اماکن عمومی در حال گشت زنی و بازدید از این مراکز هستند.
وی گفت: اتحادیه های صنفی در راستای اجرای مقررات ماده 28 قانون نظام صنفی مکلف هستند واحدهای صنفی دارای پروانه کسب از جمله رستوران، تالارها، کافی شاپ ها و غیره که قلیان را عرضه می کنند شناسایی و با آنها برخورد کنند.
توحیدی با اشاره به اعتراض برخی صاحبان سفره خانه ها به جلوگیری از ارایه قلیان در این اماکن گفت: قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات مصوبه سال 1385 به مرحله اجرا در آمده است و همه باید تابع قانون باشیم.
وی گفت: 23 دی ماه سال گذشته نیز قائم مقام وزیر صنعت، معدن تجارت نامه ای را به روسای این سازمان ها در استان ها نوشته و یادآوری کرده باید با قدرت و قاطعیت با عرضه قلیان در رستوران ها و سایر اماکن برخورد شود.
فرماندار کرمان از خانواده ها خواست ضمن همکاری با ماموران در زمینه مبارزه با عرضه قلیان از فرزندان خود نیز مراقبت کنند.
اجرای قانون برای مبارزه با عرضه قلیان همانگونه که از عنوانش پیداست برای زمانی است که واقعه روی داده و چه بهتر است که با آسیب شناسی اجتماعی و فرهنگی و یافتن راهکارهای مناسب با بسیج همگانی شرایطی در جامعه فراهم شود که افراد با آگاهی و باور نسبت به مضرات قلیان و دخانیات به سمت آنها نروند.
ایرنا
