جوانی چگونه دوره ای است ؛اکثر جوانان ایرانی ما این دوره را به چه طریقی سپری می کند و سن جوانی و شور و هیجان این دوره تا چند سالگی است!
جوانی یک فرایند اجتماعی است که با وقایع هنجاری همچون ازدواج، فرزندآوری، اشتغال و… تعریف می‌شود. مسائل ومشکلاتی که جوانان امروز با آنها مواجهند بسیار متنوع ومتعدد هستند؛ از این رو هر گونه برخورد نادرست وعجولانه می‌تواند آثار ونتایج نا مطلوبی در بر داشته یا منجر به بروز مسائل جدیدی برای آنان شود.
انتشار کتاب «جوانی» ما را بر آن داشت تا با دکتر محمود شارع‌پور، جامعه شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران به گفت‌و‌گو بپردازیم.
آقای دکتر! از نگاه محققان، جوانی از چه سنی شروع می‌شود؟
جامعه شناسان در حوزه علوم اجتماعی در اغلب تحقیقات شان از ملاکی به نام سن استفاده می‌کنند که معمولاً در تعیین گروه‌های سنی جوانی در بازه سنی 15 تا 29 سال قرار می‌گیرد ولی در مطالعات اجتماعی در تعریف جوان بیشتر روی ازدواج و اشتغال تأکید می‌شود و معتقدند، با ازدواج و اشتغال فرد از مرحله جوانی عبور می‌کند و وارد مرحله بزرگسالی می‌شود.
فرهنگ جوانی تحت تأثیر چه عواملی است و مؤلفه‌های آن کدام ها هستند؟
بخشی از فرهنگ جوانی تحت تأثیر مؤلفه‌هایی از فرهنگ ملی و تحت تأثیر روند‌های بین‌المللی شکل می‌گیرد یکی از بستر‌های مهم در شکل‌گیری فرهنگ جوانی در جامعه ایران خانواده و نظام خانوادگی است زیرا بخش مهمی از جامعه‌پذیری اولیه فرد در داخل خانواده اتفاق می‌افتد و این نظام ارزشی و هنجاری خانواده در شکل‌گیری فرهنگ جوان نقش دارد مؤلفه‌های فرهنگ جوانی تحت تأثیر عوامل بیرونی مانند نهاد‌های آموزشی و فرهنگ مدرسه قرار دارند عامل دیگر تأثیر‌گذار گروه همسالان است که تأثیر بسیار زیادی روی فرهنگ جوانان باقی می‌گذارد گاهی اوقات آموزه‌های نظام خانوادگی و آموزشی را تکمیل و زمانی هم در تقابل با نهاد خانواده و آموزشی است علاوه بر سه عنصر خانواده، نهاد آموزشی و دوستان می‌توان به تأثیر رسانه‌ها هم در دنیای امروز و عصر اطلاعات اشاره کرد.
هر نسلی لزوماً با نسل قبل از خود یا بعد از خود متفاوت است؟
محققان در شکل‌گیری رفتار‌های دوران جوانی طبقات اجتماعی را بسیار مهم می‌دانند دیدگاه دیگر موقعیت سنی را ملاک قرار می‌دهد که تعیین‌کننده تجربیات فرد است. درهرجامعه ما شاهد پیدایش نسل‌های مختلفی هستیم و مسأله مهم نوع ارتباط بین نسل‌ها است برخی از محققان اعتقاد دارند نوع رابطه نسل‌ها از نوع رابطه توافقی است یعنی نسل‌ها در استمرار هم هستند و بین‌شان در زمینه‌های مختلف توافق وجود دارد و به نوعی ادامه دهنده یکدیگرند اما عده‌ای دیگر معتقد هستند در جامعه شاهد یک نوع رابطه ای تفاوتی هستیم نه توافقی به عبارت دیگر هر نسلی بنا به شرایط خاص خودش دارای یک نوع نظام ارزشی، رفتاری خاص است که با هم متفاوت هستند و بعضی دیگر الگوی خاصی را مطرح می‌کنند و از آن به عنوان رابطه‌ای تضامنی نام می‌برند که نه تنها نسل‌ها با هم متفاوت هستند بلکه در بسیاری از موارد نسل‌ها در مقابل هم قرار می‌گیرند و به تقابل با هم می‌پردازند و اینجاست که تضاد نسلی شکل می‌گیرد و ما نمی‌توانیم به حالت مطلق باشیم و در حوزه‌های مختلف و موقعیت‌های مختلف تفاوتی، توافقی و تضامنی امکان بروز پیدا کنند.
جوانان ایرانی در حال حاضر با چه مشکلاتی روبه‌رو هستند؟
در حال حاضر در حوزه جوانان با مشکل هویت و شکل‌گیری روبه‌رو هستیم. بحران هویت در دنیای امروز مشکلات زیادی برای جوانان به وجود آورده است یکی از سؤالات مهمی که فراروی هر جوان است این که من کیستم و هویت من از چه مؤلفه‌های تشکیل شده و کدام‌یک از این مؤلفه‌ها نسبت به دیگری برتری نسبی دارد اما جدا از این مسأله که بیشتر در درون فرد اتفاق می‌افتد در دنیای واقعی و زندگی روز مره عمده مشکلاتی که جوانان ما دارند بحث مربوط به اشتغال است ایفای نقش‌های شغلی و دریافتن یک فرصت شغلی است امروزه اغلب جوانان با چالش‌های جدی روبه‌رو هستند باوجودی که به تحصیلات بالایی دست پیدا کرده‌اند سرمایه‌گذاری زیادی را در امر آموزش انجام داده‌اند بتوانند فرصت شغلی خوبی پیدا کنند یا بتوانند در شغلی که پیدا کرده‌اند به ارتقای شغلی دست پیدا کنند دچار مشکل هستند و این یک مشکل جهانی است و فقط مختص ایران نیست بلکه بیکاری جوانان از موضوعاتی است که در سطح جهانی مطرح است ولی شدت و نوع این مشکل در کشور‌های دیگر متفاوت است و بالطبع به‌دنبال مشکلاتی که در عرضه اشتغال به‌وجود می‌آید شاهد این هستیم که جوانان در عرضه ازدواج هم با مشکل مواجه هستند که تجلی آن در بالا رفتن سن ازدواج است.
بیتا مهدوی/ روزنامه ایران
