378-f2
این مشکل استخوانی در اطفال در سنین پایین قابل درمان است و در صورت مشاهده والدین باید سریعا به پزشک ارتوپد مراجعه کنند

آنچه این روزها درباره مشکلات استخوانی کودکان و نوجوانان می‌شنویم، با گذشته فرق می‌کند، اگر در گذشته تنها مشکل کودکان پای پرانتزی بود حالا به دلیل کم‌تحرکی، استفاده از کوله‌پشتی نامناسب و نشستن غیرمتعارف پشت میز و نیمکت‌ها مشکلات دیگری نیز به گروه اختلال‌های ساختار استخوانی کودکان اضافه شده که در صورت تشخیص دیرهنگام می‌تواند آسیب جسمی و هزینه مالی زیادی را برای بهبود تحمیل کند. دکتر سیروس ملک‌پور، استاد دانشگاه و ارتوپد و فوق‌تخصص جراحی ستون فقرات و دکتر داریوش الیاس‌پور، استادیار دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی و متخصص طب فیزیکی درباره شایع‌ترین مشکلات استخوانی کودکان و نوجوان در حال حاضر و نحوه تشخیص و درمان آنها توضیح می‌دهند.

زانوی ضربدری
در این حالت وقتی زانوها به هم چسبیده‌اند، قوزک پاها بیش از دو سانتی‌متر از هم فاصله دارند. ممکن است تا چهار سالگی زانوها به طور طبیعی حالت ضربدری داشته باشند اما تا شش سالگی برطرف می‌شود.

علت
زانوی ضربدری به علت انحراف در مسیر حرکت کشکک، می‌تواند باعث درد زانو شود. دکتر الیاس‌پور معتقد است که این وضعیت‌ در صورتی که خیلی شدید نبوده یا بیمارگونه تشخیص داده نشود، مشکلی به حساب نمی‌آید.

تشخیص
معاینه و ارزیابی پزشک مهم‌ترین راه تشخیص اولیه است. اما دکتر ملک‌پور عقیده دارد عکسبرداری نیز برای تشخیص میزان زاویه انحراف در موارد شدید لازم است.

درمان
درمان این حالت بستگی به علت آن دارد. در نوع طبیعی احتیاجی به درمان خاصی نیست اما در مواردی که درد زانو ایجاد شود یا موارد شدید از کفش مخصوص یا حتی جراحی برای درمان استفاده می‌شود. دکتر الیاس‌پور می‌گوید: «اگر بعد از سنین رشد زاویه زیاد باشد برای پیشگیری از آرتروز باید جراحی انجام شود و ورزش نمی‌تواند کمک کند.»

زانوی پرانتزی
بدشکلی‌های زاویه‌دار اندام‌های تحتانی در کودکان به طور شایع علت مراجعه والدین کودکان به کلینیک‌های ارتوپدی است.

دکتر ملک‌پور می‌گوید: «این حالت زاویه‌دار شدن استخوان‌های ساق و ران ممکن است در سطح جلویی(به صورت واروس، کم شدن زاویه و والگوس، افزایش زاویه اتفاق بیفتد) یا به صورت زاویه‌دار شدن در جهت جلو و عقب یا ترکیبی از این دو حالت ایجاد شود.» پاهای پرانتزی در دوره نوزادی 15 درجه است و در یک‌سالگی به 10 درجه می‌رسد و در 18 ماهگی تا 24 ماهگی به حد طبیعی می‌رسد.

علت
به طور کلی پرانتزی شدن خفیف و متوسط اندام‌های تحتانی در داخل رحم است و زاویه‌دار شدن و حالت پرانتزی به علت ترکیب چرخش خارجی مفصل ران و چرخش داخلی استخوان ساق است. گاهی اوقات هم اختلالات ساختاری و کمبود ویتامین D یا کلسیم می‌تواند علت بروز این اختلال باشد و به همین دلیل باید بررسی‌های لازم توسط پزشک صورت گیرد.

تشخیص
مهم‌ترین مسئله در بدشکلی‌های زاویه‌دار تشخیص حالت‌های فیزیولوژیک و پاتولوژیک است. دکتر ملک‌پور روش‌های ارزیابی و تاریخچه طبیعی برای انجام درمان مناسب را لازم می‌داند.

درمان
اصولا پاهای پرانتزی تا یک‌سالگی ادامه داشته و فقط خیلی کم با رشد کودک اصلاح می‌شود. بعد از اینکه کودک شروع به راه رفتن می‌کند پاهای پرانتزی خود به خود اصلاح می‌شود. دکتر ملک‌پور می‌گوید: «اصلاح پاهای پرانتزی گاهی اوقات به طور طبیعی تا 24 ماهگی یا بیشتر ممکن است طول بکشد. در برخی موارد پاهای پرانتزی تا سه سالگی ادامه داشته ولی در پنج سالگی بدون هیچ‌گونه درمان خودبه‌خود با رشد کودک اصلاح می‌شود. محققان تخمین می‌زنند تقریبا 95 درصد کودکان با پاهای پرانتزی تا سن بلوغ به حد نرمال می‌رسند و اصولا تا 10الی 13 سالگی هیچ‌گونه درمان جراحی توصیه نمی‌شود.

سیب سبز