چه عواملی در ایجاد ترس در سنین پایین تاثیرگذارند و چگونه می توان آنان را ازمیان برد؟
به طور کلی وجود ترس در انسان امری طبیعی است و چنانچه در فردی وجود نداشته باشد، باید او را غیرطبیعی دانست. ترسهایی وجود دارند که تمام افراد نسبت به آنها هراس دارند اما ترسهایی نیز وجود دارند که تنها برخی از افراد از آن دچار ترس میشوند.
شیرین کسرایی کارشناس روانشناسی نوشت: ترس گاهی طبیعی است مانند ترس از درندگان. در واقع این ترسها در اثر احساس یک خطر واقعی پدید میآید و وجودش در انسان عاقلانه است اما ترس گاهی غیرطبیعی است که معمولاً ناشی از وجود اختلالی در افراد است مثل ترسهای ناشی از خیال این گونه ترسها معمولاً دلیل پزشکی یا روانی دارند و به گونهای باید درمان شوند. البته ترسها گاهی بهصورت هراس هستند که مربوط به مراحلی از رشد میشود.
در ترسهای روانی کودک از همه چیز میترسد مثلاً از هر حادثه قریب الوقوع. برخی از ترسها برای افراد و کودک قابل تحمل نیست و باید مورد درمان قرار گیرند. ترس معمولاً با آشفتگیهای جسمانی، همراه است و گاهی وضعی برای کودک پدید میآورد که برای سلامت او خطرناک است. همچنین به این نکته مهم باید توجه کرد که ترسهای دوران کودکی گاهی در دوران بلوغ برای کودک زنده میشود و زمینه را برای نگرانی او فراهم میکند. باید توجه داشت که ترس امری واگیردار است و چنانچه تحت کنترل قرار نگیرد، دیگران را هم مبتلا میسازد. شناسایی علل به وجود آورنده ترس در کودکان بسیار اهمیت دارد. در واقع ترس در کودکان میتواند به یک یا چند دلیل به وجود آید مثل علل پزشکی. برخی از ترسها در کودکان علل پزشکی دارند مثلاً کودکانی که تبشان بالا میرود یا دچار صرع هستند ممکن است دچار ترس شوند.
ناامنی در کودک
یکی از عواملی که میتواند تعادل کودک را بر هم زند و آرامش را از او بگیرد و باعث ایجاد ناامنی در کودک شود احساس ناامنی است. برخی از ترسها در کودکان ناشی از تربیت غلط هستند مثال دیگر این است که پدر و مادر کودکی را که شیطنت میکند، به وسیله حیوانات مورد تهدید قرار میدهند. بر هم خوردن عادات، ممکن است ترس کودک ناشی از بر هم خوردن عاداتی باشد که در طول زندگی به دست آورده و با آن خو گرفته است.
تخیل
گاهی ترس کودک ناشی از تخیلات اوست. نداشتن شناخت، بسیاری از ترسها بدان دلیل است که واقعیتها برای کودکان مشخص نیست یا ترسهای خیال انگیز بدان خاطر است که ذهن کودک پر از مسائل ابهام آور و اضطراب انگیز است.
محبت نکردن کافی
ممکن است علت ترس کودک، برخوردار نبودن از محبت کافی باشد. گاهی هم ترسها از اختلالات روانی سرچشمه میگیرند. کودکان سریعتر تحت تأثیر اختلالات روانی قرار میگیرند. ترس در کودکان میتواند علل دیگری نیز داشته باشد که عبارتند از تغذیه نامناسب، نبود نظافت، پرورش نادرست کودک، چگونگی ابراز خشم والدین و تجارب منفی زندگی کودک، است.
برای درمان ترس در کودکان میتوان از روشهایی استفاده کرد. میتوان با محبت کردن، نوازش و مهربانی کردن، ترس را از او دور کرد. نکته مهمی که در ترس کودکان باید توجه کرد این است که هرگز کودکان را به خاطر ترسی که دارند تحقیر و سرزنش یا تنبیه نکنیم. هر چند دلیل ترس از نظر والدین کاملاً نامعقول باشد. برای از بین بردن ترس در کودک میتوان محیط وی را تغییر داد مثلاً اتاق کودک را جابهجا کرد. مطلع کردن کودک یکی دیگر از روش هاست. اگر بتوانیم نشان دهیم که ترس وی بیمورد است، میتوانیم از ترس وی بکاهیم به طور مثال اتاق تاریکی را که کودک از آن میترسد، روشن نماییم تا او ببیند خطری وی را تهدید نمیکند. هنگامی که کودک از چیزی میترسد بهترین راه این است که بهصورت تدریجی او را با آن مواجه کرد تا با آن خو بگیرد.
روزنامه ایران