برخی از خانواده ها علاقه مند به تهیه آلبوم از جنینشان هستند و دوست دارند از مراحل مختلف رشد وی در طول بارداری فیلم و عکس تهیه کنند.
«متاسفانه بعضی از مردم آگاهانه سونوگرافی بی‌رویه می‌کنند تا از دوره جنینی فرزندشان آلبوم درست کنند.» اینها بخشی از اظهارات ماه گذشته سید حسن قاضی‌زاده‌هاشمی، وزیر بهداشت درمورد مد جدیدی به نام آلبوم جنین است که مدتی است در بین مادران باردار رایج شده است؛ امری که جدا از اینکه هزینه زیادی دربردارد برای سلامتی مادر و جنین نیز خطرناک است. به نظر می‌رسد امروز می‌توانیم با افتخار اعلام کنیم که ما با قدرت از مونوپاد (همان میله‌هایی که با آن عکس می‌گیرند)، سلفی و سه رخ عبور کرده و به عکس سونوگرافی رسیده‌ایم!
تب داغ عکس گرفتن از تمام مراحل زندگی و حین انجام همه کارها باعث شده دوربین عکاسی و فیلمبرداری بعد از رفتن به مراسم ترحیم و عزاداری سر از اتاق عمل و زایمان و این بار دوران جنینی کودک و داخل شکم مادر درآورد؛ کاری که در ظاهر برای عده‌ای عامل فخرفروشی و تظاهر شده و آن را در صفحات شخصی خود در شبکه‌های اجتماعی نمایش می‌دهند. این کار از چند جنبه قابل بررسی است: در درجه اول اثراتی که این رفتارمی‌تواند بر سلامتی جنین و مادر داشته باشد و اینکه بر چه اساسی پزشک مجوز عکسبرداری از جنین را صادر می‌کند. در درجه دوم اثرات اجتماعی و فرهنگ نادرستی که پشت این رفتار نهفته است و میل به خودنمایی که به این شکل خودش را نشان می‌دهد.
می‌خواست برای بچه‌اش سنگ تمام بگذارد
منشی یک مرکز رادیولوژی و سونوگرافی در خیابان ونک تهران با بیان اینکه آلبوم جنین از سال گذشته تا الان به شدت مد شده و خانم‌های باردار زیادی بعد از گرفتن عکس‌های سه بعدی و چهاربعدی دنبال تهیه آلبوم از جنین هستند، به آرمان می‌گوید: از هر 10 خانم بارداری که برای سونوگرافی به ما مراجعه می‌کند 9 نفر آنها می‌خواهند سونوگرافی سه بعدی و چهاربعدی انجام دهند تا ببینند فرزندشان چه شکلی است و به تازگی تعدادی هم برای گرفتن عکس از این صحنه و ثبت آن به ما مراجعه می‌کنند که با دستگاه‌های مخصوص عکسبرداری حین سونوگرافی این کار را انجام می‌دهیم. او در مورد هزینه این کار می‌گوید: از 500 هزار تومان به بالا و بستگی به تعداد عکس‌ها دارد.
اسفند سال گذشته خانمی به ما مراجعه کرد و حدود 200 عکس از جنینی که داخل شکمش بود تا ماه آخر بارداری گرفت یعنی هر ماه 20 عکس و ما مانده بودیم این همه عکس از صورت جنینی که اصلا شکلی ندارد(چون همه جنین‌ها شبیه هم هستند و بعد از تولد و یک ماهگی ظاهرشان شکل می‌گیرد) برای چیست؟ بعدها فهمیدیم این خانم بسیار ثروتمند است و این بچه بعد از سال‌ها نذر و نیاز به دنیا آمده و آنها می‌خواستند از این طریق سنگ تمام بگذارند.
او با خنده اینها را می‌گوید و به سوالی که من می‌خواستم از او در مورد ضررهای جسمی این کار بپرسم خودش پاسخ می‌دهد: البته که سونوگرافی برای همه آدم‌های عادی هم خطرناک است چه رسد به جنین. ما وقتی خودمان می‌خواهیم سونوگرافی یا ماموگرافی انجام دهیم تا جای ممکن دستگاه را روشن کرده و از اتاق خارج می‌شویم زیرا اشعه مضری است که به بدن تابانده می‌شود و اثراتی دارد چه رسد به جنین که به شدت حساس است.
پزشکم اجازه داد
بیتا، خانم جوانی که سه ماه از تولد فرزندش می‌گذرد، یکی از افرادی است که به گفته خودش سال گذشته سه میلیون تومان برای تهیه آلبوم جنینی دخترش هزینه کرده است. وقتی با خوشحالی این آلبوم را به من نشان می‌دهد نمی‌توانم جلوی خنده‌ام را بگیرم چرا که همه عکس‌ها شبیه همان عکس‌هایی است که از همه جنین‌ها دیده‌ایم وهیچ ویژگی خاصی ندارد: سیاه و سفید در یک فضای سیاه شبیه همه عکس‌های رادیولوژی!
اما اینکه این عکس‌ها با فتوشاپ شبیه عکس‌های آتلیه‌ای شده شاید تنها وجه تمایز آن با پاکتی باشد که از عکس و آزمایش به ما می‌دهند و داخلش پر از این عکس‌هاست که فقط به درد خود پزشکان می‌خورد. در صفحاتی از آن قسمتی از عکس صورت بچه را با ادیت کردن جدا کرده و با بزرگنمایی آن را نمایش داده‌اند. اما جنین کاملا چشم‌هایش بسته است و بقیه اجزای صورت هم حتی با آن چیزی که الان از بچه می‌بینم تفاوت دارد و هنوز کامل فرم نگرفته است. او که وضع مالی متوسطی دارد و این مقدار پول چندان هم برایش کم و بی‌ارزش نیست در مورد انگیزه‌اش از این کار به آرمان می‌گوید:
عکس گرفتن در هر حالتی باعث ثبت خاطراتی می‌شود که تکرار نخواهد شد و دیدن عکس‌های این دوران در آینده به طور قطع برای دخترم جالب خواهد بود. او در مورد اینکه آیا می‌داند این کار ضررهایی دارد، می‌گوید: پزشکم اجازه این کار را داد و او پزشک مطرحی است. اگر ضرر داشت او این کار را نمی‌کرد.
زنان ایرانی با خوشحالی هر ماه سونوگرافی می‌کنند
یک متخصص زنان و زایمان در این زمینه به آرمان می‌گوید: سونوگرافی‌های سه بعدی به جنین آسیب می‌رساند زیرا از تمام جهت به جنین اشعه تابانده می‌شود و حالت گرمازایی در جنین ایجاد می‌کند و انجام آن توصیه نمی‌شود. همچنین این روش در انجام سونوگرافی‌های چهار بعدی هم اثرگذار است و در سنین پایین بارداری انجام آن اصلا توصیه نمی‌شود؛ چون سبب داغ شدن قلب جنین خواهد شد یا اینکه حالت گرمازایی ممکن است با یکی از سلول‌های در حال رشد جنین درگیر شود و حالت ناهنجاری در جنین پیش آید.
ناهید صفایی می‌افزاید: متاسفانه به علت چشم و هم‌چشمی بین فامیل و دوستان و عدم آگاهی مادران باردار سونوگرافی‌های مکرر تبدیل به آلبوم جنین دوران نوزادی شده است که بدعتی است که سلامت جنین را به خطر می‌اندازد. او در جواب سوالی مبنی بر تجویز کل دفعات سونوگرافی در ایام بارداری می‌گوید: در شرایطی که مادر و جنین سالم هستند بیش از چهار مرتبه جایز نیست.
سونوگرافی در هفته ۳۲ بارداری برای بررسی اندام‌های مغزی است و اینکه رشد جنین در حد طبیعی است یا خیر؟ بعد از آن دیگر معمولا نیازی به سونوگرافی نیست مگر اواخر بارداری با توجه به اینکه سر جنین به سمت لگن برگشته است. در این مرحله سونوگرافی مشخص می‌کند مادر شرایط زایمان طبیعی دارد یا سزارین؟ آن هم به شرط اینکه این تشخیص با معاینه مشخص نشود. کاری که الان در کشور ما مد شده و انجام می‌شود در هیچ جای دنیا باب نیست. حتی سونوگرافی سه بعدی هم فقط در مواردی که پزشک شک دارد جنین معلولیتی داشته باشدانجام می‌شود در حالی که، زنان ایرانی هر ماه سونوگرافی سه بعدی می‌کنند و به تازگی با خوشحالی از آن آلبوم هم درست می‌کنند. به نظر من باید پزشکانی که مجوز این کار را صادر می‌کنند توبیخ شوند.
وقتی تکنولوژی بلای جانمان شد
یک کارشناس مسائل اجتماعی و استاد دانشگاه در مورد تهیه آلبوم از جنین به آرمان می‌گوید: این کار دو حالت دارد: یا مادران آگاهانه و با علم به ضررهایی که اشعه برای سلامتی خودشان و جنین دارد این کار را می‌کنند یا ناآگاهانه است. محمد زاهدی اصل ادامه می‌دهد: در صورتی که آگاهانه باشد بیشتر شبیه خودآزاری، دیگرآزاری و حتی کودک‌آزاری است. در دنیایی که علم اثرات مخرب همه اشعه‌ها را به اثبات رسانده همه می‌دانند حتی امواج موبایل برای جنین خطراتی دارد چه رسد به استفاده زیاد و دائمی از امواج رادیولوژی که استفاده از آن جز در موارد ضرورت از سوی پزشکان منصف توصیه نمی‌شود.
او ادامه می‌دهد: اما اگر ناآگاهانه مادران این کار را که هزینه سنگینی را هم به خانوار تحمیل می‌کند انجام می‌دهند باید گفت رسانه‌ها و به ویژه صدا و سیما هستند که در این مورد باید شفاف‌سازی بیشتری کنند تا افراد به اشتباه خود پی ببرند و نخواهند با به رخ کشیدن آن در برابر دیگران به این عمل نادرست خود افتخار کنند. این استاد دانشگاه عنوان می‌کند: این کار از هر لحاظ نادرست است و ریشه آن در میل به نمایش دادن خود و دارایی‌هاست که در برخی زنان جوان وجود دارد. نداشتن علم و آگاهی باعث شده در کشورهای جهان سوم ابزارهای تکنولوژی به دلیل فقدان فرهنگ مصرف درست، کارکردهای نادرست و گاهاً تجملاتی داشته باشد که این هم یکی از آنهاست.
روزنامه آرمان:
