مکمل های غذایی با کارنیتین می توانند در افراد بالغ که مقدار کمی اضافه وزن دارند، سوخت وساز چربی را افزایش دهند. البته محققان تاکید میکند که مصرف این نوع مکمل ها فقط برای افرادی توصیه می شود که از لحاظ ورزشی فعال بوده و رژیم غذایی مناسبی را دارند یعنی افرادی که نیاز روزانه بالایی به انرژی دارند.
بدن انسان می تواند کارنیتین یا ال-کارنیتین را از اسیدهای آمینه لیزین و متیونین بسازد واین ماده موجب آزاد سازی انرژی از یاخته‌های چربی میشود. این ماده یک مولکول گیرنده می باشد و موجب انتقال اسیدهای چرب به داخل میتوکندری میشود.کارنیتین در بافت عضلات و کبد ساخته میشود و در برخی مواد غذایی مانند گوشت، گوشت طیور، ماهی، و برخی از فرآورده‌های لبنی وجود دارد. کارنیتین نوعی مکمل غذایی است.
وظیفه اصلی کارنیتین در بدن کمک به سوخت و ساز و تبدیل غذا به انرژی می باشد. کارنیتین این عمل را از طریق انتقال اسیدهای چرب بلند زنجیره به داخل میتوکندری ها جهت بتااکسیداسیون آنها انجام می دهد. از طرف دیگر مصرف چربی‌ها به عنوان منبع انرژی موجب صرفه جویی در مصرف گلیگوژن عضلات گردیده و با حفظ ذخایر گلیکوژن به تأخیر در بروز خستگی ورزش کار می انجامد. میتوکندری را می‌توان موتورخانه یاخته‌های بدن دانست. در واقع انرژی مورد نیاز بدن در این بخش از یاخته‌ها تولید میشود.
برخی از شواهد نشان می‌دهد که میزان نیاز به ال-کارنیتین در دوران کودکی و همچنین در زمان‌های خاصی مانند بارداری و شیردهی که میزان نیاز بدن به انرژی افزایش می‌یابد کمی بالا می‌رود که این افزایش نیاز موجب به افزایش تولید این ماده غذایی از سوی بدن میشود.
همچنین به نظر می‌رسد که وجود ال-کارنیتین برای بهبود کارکرد قلب نیاز است. برای نمونه یک پژوهش نشان داده است میزان کارکرد نا بهنجار و تپش غیرعادی قلب بعد از ۴۵ هفته مصرف ۴ گرم ال-کارنیتین در روز در بیماران دیابتی که علاوه بر فشار خون بالا از ناراحتی‌های قلبی و رگی رنج می‌بردند به میزان زیادی کاهش یافته و بهبود پیدا نموده است.
همچنین پژوهش دیگر نشان داده است که مصرف روزانه ال-کارنیتین در ورزشکاران می‌تواند حتی تا ۲۵٪ میزان توانایی و ظرفیت فعالیت بدنی را بالا ببرد. افرادی که از مکمل‌های ال-کارنیتین استفاده می‌نمایند بعد از انجام فعالیت‌های بدنی به میزان کمتری دچار خستگی و کوفتگی می‌شوند. این بررسی همچنان نشان داد که مصرف ال-کارنیتین دو ساعت پیش و پس از دویدن به مسافت ۲۰ کیلومتر موجب بروز خستگی کمتر و بازیابی سریعتر قوای بدنی گردد.
همچنین بررسی‌ها نشان داده است که مصرف ۱۰۰ میلی گرم ال-کارنیتین به ازای هر کیلو وزن افراد و کودکان تالاسمی ماژور به مدت ۳ ماه موجب کاهش نیاز بدن این افراد به پالایش خون شود.
کمبود کارنیتین در برنامه‌های بدنسازی (تقویت عضلانی ) جلوگیری از کرامپ عضلانی در همودیالیز و کمک به بهبود عملکرد قلب می شود.
به طور متوسط توسط یک رژیم غذایی معمولی از مواد غذایی حیوانی و گیاهی حدود 100 تا 300 میلی گرم کارنیتین جذب بدن شده این در حالی است که از طریق رژیم غذایی گیاه خواری فقط 15 تا 25 درصد این میزان جذب میشود که حدودا 3 تا 10 درصد نیاز روزانه بدن می باشد . سلول‌های بدن برای سنتز کارنیتین به ویتامین‌های C، B۶ و B۳ (نیاسین) نیاز دارند. اما می توان آن را از منابع غذایی حیوانی مانند گوشت قرمز، لبنیات و آواکادو نیز دریافت کرد. غذاهای گیاهی منبع خوبی برای این ماده نمیباشند.L – کارنیتین یک دارو هم می‌باشد و برای درمان بیمارانی به‌کارمی‌رود که بدن آنها به اندازه کافی کارنیتین تولید نمی‌کند. اینک کاربرد آن را به‌عنوان راهی برای پیشگیری از صدماتی بررسی می‌کنند که در اثر کاربرد شیمی‌درمانی به بافت‌ها وارد میشود.
مقدار کل ذخیره شده این ماده در بدن متوسط 20- 25 گرم می باشد که 98 درصد این میزان در عضلات و قلب ذخیره می باشد و به وسیله کلیه ها روزانه 20 میلی گرم از آن از راه ادرار دفع می شود.
میزان این ماده در هر ماده غذایی متفاوت می باشد که در زیر نمونه هایی از این مواد غذایی ذکر شده اند :
L-Carnitin mg/100 g
گوشت گاو 69,7–105 – قارچ 1,3–15 – شیر خشک 1–4,3 – گوشت گراز 18–46 – گوشت پرندگاه 4,3–13,3 – کره 0–1,1 – گوشت 1,2–38,6 – ماهی ها 1,7–13,2 – نان ، برنج و ماکرونی 0,33–0,75 – گوسفند و بز 16,7–190 – پنیر 0,6–12,7 – اجیل 0,02–0,67 – خوک 14,4–24 – شیر و مواد لبنی 2,1–9,7 – صیفی جات 0,05–0,53 – پرندگان جنگلی 3–21,1 حبوبات 1,1–6,1 میوه ها 0,01–0,35
میزان مصرف:
برای فرد ۵۰ کیلویی ۱ تا ۳ گرم در روز همراه غذا، به صورت قرص و شربت هم وجود دارد. مصرف ایزومر D کارنیتین بسیار محدود و فقط تحت نظز پزشک است.
اثرات جانبی مصرف کارنیتین:
مصرف زیاد آن موجب شادی و سرخوشی نسبتا کمی می شود که می تواند گهگاهی برای پیشرفت وضعیت ذهن و فکر ما مفید باشد. از دیگر اثرات جانبی کارنیتین باید گفت، اگراین ماده بیش از ۳۰۰۰ میلی گرم در روز مصرف شود، ممکن است بدن فرد، بوی ماهی بگیرد. حالت تهوع، اسهال، استفراغ و سردرد نیز در برخی افراد دیده شده است.
دکتر فتحی
