بهتر است قبل از رفتن به استخر در مورد عوارض و آسیب هایی که ممکن است به شما وارد کند نکاتی را بدانید.
با شروع فصل گرما، استخرهای عمومی پررفت و آمد می‌شوند و به رسیدگی بهداشتی بیشتری نیاز دارند. استخرها، به‌خصوص آنهایی که سرپوشیده هستند، محیط مناسبی برای رشد انواع باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها محسوب می‌شوند.
آب استخر راکد است، به همین دلیل نه‌تنها باید تمیز باشد، بلکه باید توانایی ضدعفونی کردن هم داشته باشد تا هرگونه میکروبی که از بیرون وارد آن می‌شود، از بین برود.
به تازگی خبری در مورد ترکیب کلرامین که در اثر واکنش مواد آرایشی با کلر به وجود می‌آید و می‌تواند عامل ابتلا به آسم و آلرژی‌های پوستی شناگران باشد، منتشر شده است.
با دکتر بهروز باریک‌بین، متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی درباره همین موضوع گفت‌وگو کرده‌ایم.
چرا برای ضدعفونی کردن آب استخر از کلر استفاده می‌کنند؟
کلر ارزان است و در عین کاربری ساده، قدرت ضدعفونی زیادی دارد. البته برای موثر بودن باید PH آب خنثی و میزان مشخصی از کلر در آب وجود داشته باشد. در صورتی که PH آب متغیر باشد، کلر درست عمل نمی‌کند.
میزان کلر موجود در آب را به کمک تراشه‌های رنگی می‌سنجند.
البته فقط کلر عامل تمیزی آب نیست و درون استخرها دستگاه‌های تصفیه و صافی‌هایی وجود دارد که مرتب آب را تصفیه می‌کند. برای حفظ پاکیزگی، فیلترها باید هفتگی تمیز شوند.
محیط استخر و کف زمین نیز باید روزانه با مواد شوینده شسته شود و آب‌کشی، لازم و ضروری است تا از بروز هر نوع بیماری پوستی به‌خصوص در ناحیه کف پا پیشگیری شود.
محیط استخر مرطوب است و از آنجا که رفت و آمد در آن زیاد است، احتمال رشد قارچ و انتقال آن و بروز بیماری‌های قارچی افزایش می‌یابد. چگونه می‌شود از این مشکل پیشگیری کرد؟
تنها راه پیشگیری از رشد قارچ و باکتری در استخر، رعایت بهداشت است. برای بررسی این مسئله، مرتب مسئولان نمونه‌هایی از مناطق مختلف استخر تهیه و به آزمایشگاه ارسال می‌کنند، اما غیر از بهداشت محیط استخر، بهداشت افرادی که در آن کار می‌کنند و شناگران نیز مهم است.
از کجا متوجه‌شویم این مسائل در استخر رعایت می‌شود و آب آن آلوده نیست؟
زیاد بودن بوی تند کلر و التهاب و قرمزی چشم به‌دلیل بالا بودن میزان کلرامین، نشانه آلودگی آب است.
وقتی کلر به آب اضافه می‌شود، چند محصول شیمیایی به‌وجود می‌آید که کلرامین یکی از آنهاست.
در واقع مقداری از کلری که به آب اضافه می‌شود، با از بین بردن باکتری‌ها آب را ضدعفونی می‌کند، ولی ترکیب کلرامین را نیز به‌وجود می‌آورد. باقی کلر موجود در آب، آن را به ماده‌ای ضدعفونی‌کننده تبدیل می‌کند.
کلر آزاد این قابلیت را دارد که با آمونیاک ترکیب شود و کلرامین ایجاد کند. عوارض کلرامین بیش از کلر آزاد است و نباید میزان آن از 0.6 میلی‌گرم در لیتر بالاتر رود.
برای از بین بردن کلرامین آب معمولا به آن کلر آزاد اضافه می‌کنند، به عبارتی طی چهار مرحله اول به آب کلر اضافه می‌کنند، بعد کلرامین ایجاد می‌شود. دوباره با اضافه کردن کلر و ایجاد شوک، کلرامین را از بین می‌برند و دوباره کلر آزاد اضافه می‌کنند.
اگر این روند درست اجرا نشود، میزان کلرامین بالا می‌رود و آب آلوده، فضای مناسبی را برای رشد باکتری‌ها ایجاد می کند.
قرمزی چشم بعد از شنا در استخر
دکتر نگار برومند، چشم پزشک با بیان این مطلب که قرمزی و سوزش چشم بعد از شنا کردن در استخر مسئله نگران کننده ای نیست و سبب آسیب درازمدت چشم نمی شود، اظهار می دارد:
«کلر که برای ضدعفونی کردن و از بین بردن باکتری ها به آب استخر اضافه می شود، بخودی خود مشکل ساز نیست.
مشکل زمانی رخ می دهد که کلر در مجاورت نیتروژن یا آمونیاک موجود در آب قرار می گیرد و از ترکیب اینها کلرامین تشکیل می شود.
در حقیقت علت اصلی قرمزی چشم ، کلرامین است. رگ های خونی روی سفیدی چشم بر اثر تماس با کلرامین ملتهب شده و چشم قرمز می شود.
کلرامین همچنین لایه موقتی روی قرنیه چشم ایجاد می کند که سبب التهاب، حساسیت، خشکی و قرمزی چشم می شود. به این وضعیت کراتیت می گویند.
بر خلاف اعتقاد بسیاری از افراد که فکر می کنند درمان این وضعیت، استفاده از قطره هایی است که قرمزی چشم را کم می کنند، باید گفت درمان صحیح این مشکل استفاده از ترکیباتی نظیر اشک مصنوعی است.
اشک مصنوعی لایه ای روی قرنیه ایجاد کرده و به آن فرصت می دهد التیام یابد.
مکانیسم اثر ترکیباتی که قرمزی چشم را کم می کنند، تنگ کردن رگ های خونی است و قطع این داروها سبب شدیدتر شدن مشکل خواهد شد.
اگر قرمزی و سوزش چشم شدید باشد و یا به دفعات تکرار شود، یک راه دیگر استفاده از عینک شنا است.
در صورتی که قرمزی بعد از شنا در استخر از حد یک التهاب خفیف فرا تر رفته و با ترشح همراه باشد، بهتر است به چشم پزشک مراجعه کنید.
برای جلوگیری از مشکلات چشمی ناشی از شنا در استخر باید بلافاصله پس از بیرون آمدن از آب دوش بگیرد. دوش گرفتن سبب می شود کلرامین از پوست، مو و چشم شما شسته شود.
همچنین بلافاصله پس از شنا، از قطره های اشک مصنوعی استفاده کنید و از عینک شنا استفاده نمایید.»
قبل از وارد شدن به استخر شنا چه باید کنیم؟
افرادی که برای شنا به استخر می‌روند باید قبل از داخل شدن به آب استخر، سر و بدن خود را کاملا بشویند و آرایش خود را پاک کنند، زیرا ورود به استخر بدون دوش گرفتن به معنی ترکیب مواد مختلفی از بدن مانند مولکول‌های عرق، ادرار، بزاق، ترکیبات آرایشی و حتی دئودورانت‌ها با کلر موجود در آب استخر است که سبب ایجاد ترکیبی به نام کلرامین می‌شود.
بررسی‌های انجام شده نشان می دهد که کلرامین باعث افزایش حساسیت بدن به آلرژن‌ها می‌شود و احتمالا ابتلا به عفونت‌های تنفسی مانند آسم و آلرژی را افزایش می‌دهد.
به گفته محققان طبق تحقیقی که در ایتالیا روی 1136 شناگر بالغ انجام شده است، احتمال ابتلا به آسم با افزایش ساعت‌هایی که فرد در استخر سپری می‌کند مرتبط است و بعد از حضور 500 ساعته در استخر، احتمال ابتلا به آسم حتی بدون پیش‌زمینه خانوادگی سه برابر می‌شود.
لذا متخصصان توصیه می‌کنند قبل از ورود به استخر، بدن و سر خود را بشویید و از بردن کودکان به استخر خودداری کنید، زیرا احتمال برونشیولیت در آنها افزایش می‌یابد.
اگر به استخر خصوصی می‌روید، از مقدار استاندارد کلر در آب مطمئن شوید و اگر مبتلا به آلرژی هستید، وارد استخر نشوید.
بعد از بیرون آمدن از استخر شنا چه باید کنیم؟
بعد از خروج از استخر، شستن سر و بدن با شامپو الزامی است. این کار باعث پاک‌شدن ترکیب‌ها کلر از روی پوست می‌شود.
در صورتی که دوش نگیرید، این ترکیب‌ها روی پوستتان می‌ماند و پوست را مستعد خشکی و اگزما می‌کند.
برای از بین رفتن بوی کلر میتوانید از شامپوهای خوشبوکننده استفاده کنید.
خشک کردن مو و بدن بعد از حمام الزامی است ، زیرا قارچ‌ها در محیط خیس سریع‌تر رشد می‌کنند.
فراموش نکنید حتما پاها و لای انگشتان‌تان را نیز خشک کنید و مایو خیس را حتما درآورید و در کیسه‌ای گذاشته و به محض رسیدن به خانه بشویید و خشک کنید.
بعد از دوش گرفتن و قبل از خارج شدن از محیط استخر، باید به پوستتان کرم مرطوب‌کننده و ضدآفتاب بزنید.
خشک کردن کامل موها هم اهمیت زیادی دارد. میتوانید اجازه دهید موها در هوای آزاد خشک شوند، اما اگر فرصت کافی ندارید از سشوار استفاده کنید. هرگز موها را برای مدت طولانی در حوله نپیچید و خیس نگه ندارید.
