چکاب های روتین و به موقع موجب اطلاع بیمار از وضعیت سلامت جسمانی آن ها و ریسک و خطر ابتلای آن ها به انواع بیماری ها است.
اگر به این باور رسیده اید که تنها کسی که در قبال سلامتی شما مسئول است، خودتان هستید پس هرچه زودتر دست به کار شوید و نسبت به انجام چکاپ های دوره ای اقدام کنید تا به جای آن که خدا نکرده، بیماری ها شما را غافلگیر کنند شما با پیشگیری های لازم و اطلاع دقیق از وضع سلامتتان به جنگ آن ها بروید قبل از آن که برای شما مشکل آفرین شوند.
نخستین گام، مراجعه به پزشک برای تجویز آزمایش های غربالگری و تست های مورد نیاز است. در صورتی که دکتر خانوادگی ندارید می توانید در ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه کنید.
پس از دریافت جواب آزمایش ها چنانچه مشکل خاص یا مورد مشکوکی مشاهده شود پزشک مذکور، بسته به شرایط، شما را به متخصصان مربوطه ارجاع خواهد داد.با برخی از این چکاپ ها آشنا شوید.
چه اطلاعاتی به پزشک بدهیم؟
اگر نخستین بار است که برای انجام چکاپ مراجعه می کنید حتما پرونده پزشکی خود را به همراه داشته باشید. علاوه بر این، با ارائه اطلاعات لازم درباره بیماری های قبلی، داروهای مصرفی و وضعیت جسمی خود، پزشک را به طور کامل در جریان سوابق پزشکی تان قرار دهید. حتما سابقه وجود بیماری های مختلف مانند سرطان، دیابت، ناراحتی های قلبی و سکته در میان افراد خانواده خود را به اطلاع پزشک برسانید؛
زیرا این نکته روی آزمایش هایی که تجویز می شوند، تاثیر مستقیم دارد. تست هایی که هر فرد برای چکاپ دوره ای خود باید انجام دهد براساس سن، جنسیت، وضع فعلی سلامت و سوابق خانوادگی متفاوت است. در ادامه به بررسی آزمایش های لازم برای سنین مختلف در میان آقایان و خانم ها می پردازیم.
سنین 20 تا 40 سالگی:
آزمایش کلسترول و چربی های خون: کلسترول نقش مهمی در سلامت قلب انسان ایفا می کند؛ اما بالا بودن سطح کلسترول و چربی های خون می تواند باعث گرفتگی عروق شود و خطر بیماری های قلبی و سکته را در پی داشته باشد. اگر سابقه هیچ گونه ناراحتی قلبی-عروقی ندارید از سن بیست سالگی هر 4 تا 6 سال یک بار با انجام آزمایش خون از طبیعی بودن سطح کلسترول خود مطمئن شوید. چنانچه در میان خانواده یا بستگان نزدیک شما سابقه بیماری های قلبی یا چاقی بیش از حد وجود دارد، بهتر است انجام این آزمایش را از 14 یا 15 سالگی آغاز و با مشورت پزشک، بازه های تکرار آن را کوتاه تر کنید.
فشار خون : عادی بودن سطح فشار خون، از مهم ترین عوامل تضمین کننده سلامت است. فشار خون بالا می تواند باعث سکته مغزی، نارسایی یا سکته قلبی و بیماری های کلیوی شود. هر دو سال یک بار نسبت به اندازه گیری فشار خون خود اقدام کنید. چنانچه فشارخون شما در این سن بالاتر از 8/12 است، چکاپ باید در بازه های زمانی کوتاه تری انجام شود.
چکاپ پوست: نسبت به وضعیت پوست خود حساس باشید. تغییر رنگ خال های بدن و ایجاد ضایعات غیرعادی را جدی بگیرید. درمان سرطان پوست در مراحل اولیه، زمانی که هنوز گسترده نشده است، ساده خواهد بود. هر 3 سال یک بار با مراجعه به پزشک، نسبت به بررسی سلامت پوست خود اقدام کنید. در این سن، معمولا بازه های سه ساله برای انجام چکاپ های پوستی مناسب است.
دهان و دندان: یکی از عادات عجیب ما ایرانیان، بی توجهی به سلامت دندان هایمان است، به طوری که نه تنها به فکر پیشگیری از پوسیدگی دندان و بیماری های لثه خود نیستیم که حتی با وجود ابتلا به دردهای دندانی شدید از مراجعه به دندانپزشک خودداری می کنیم. باید بدانید که با تشخیص به موقع پوسیدگی های سطحی، از شرِ درمان ریشه و تحمل دردها و هزینه های سنگین آن خلاص خواهید شد.
علاوه بر این، بیشتر مردم نمی دانند که زخم ها و عفونت های لثه می تواند زمینه ساز بیماری های قلبی شود. پس ترس از دندانپزشک و سهل انگاری در مراقبت از دندان های خود را کنار بگذارید و همین امروز برای چکاپ و یا درمان، وارد عمل شوید.
بهترین تناوب زمانی برای بررسی سلامت دهان و دندان هر 6 ماه یک بار است.
سنین ۵۰-۴۰ سالگی
قندخون: با آغاز 45 سالگی بهتر است به فکر انجام آزمایش قندخون باشید. قندخون بالا موجب بیماری دیابت می شود و آثار جبران ناپذیری مانند نارسایی کلیوی، بیماری های قلبی-عروقی و در موارد حادتر نابینایی و آسیب های عصبی منجر به قطع نخاع را به همراه دارد. در این سن بهتر است هر 3 سال یک بار قندخون خود را چک کنید.
تست بینایی و سلامت چشم ها: این تست به منظور تشخیص بیماری های آب مروارید، آب سیاه و بررسی فشار چشم ها انجام می شود. آب سیاه در حالت پیشرفته باعث نابینایی می شود، اما درمان به موقع آن می تواند شدت آسیب به چشم ها را تا حد زیادی کنترل کند.
هر دو سال یک بار برای انجام تست بینایی به چشم پزشک مراجعه کنید.
کلسترول و چربی های خون: هر دو سال یک بار
فشار خون : هر سال یک بار
چکاپ پوست: هر سال یک بار
دهان و دندان: هر 6 ماه یک بار
سنین پس از 50 سالگی:
تست سرطان روده بزرگ: سرطان روده یکی از انواع کشنده سرطان هاست که با انجام آزمایش های لازم و تشخیص در مراحل اولیه، به راحتی قابل درمان است. با انجام آزمایش خون مخفی در مدفوع می توان از ابتلا به سرطان روده بزرگ پیشگیری کرد. اما آزمایش دقیق تر دیگری که برای بررسی سلامت روده بزرگ وجود دارد، کولونوسکپی است. به کمک این آزمایش پولیپ های موجود در روده نیز به راحتی تشخیص داده شده و قبل از تبدیل به تومورهای سرطانی برداشته می شود. با وارد شدن به ششمین دهه زندگی خود هر 5 سال یک بار این آزمایش ها را انجام دهید.
تست تراکم استخوان: با انجام این تست، پزشک قادر به تشخیص پوکی استخوان خواهد بود. افراد با سنین بالاتر بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند، هم چنین این بیماری در خانم ها بسیار شایع تر است. به همین علت برای خانم ها از سن 65-60 سالگی و برای آقایان از سن 70 سالگی انجام تست تراکم استخوان ضروری است. در صورت ابتلا به پوکی استخوان این تست هر دو سال یک بار و در صورت نرمال بودن نتیجه آزمایش، هر 5 سال یک بار تکرار می شود.
کلسترول و چربی های خون: هر سال یک بار
فشار خون: هر سال یک بار
قند خون : هر سال یک بار
دهان و دندان: هر 6 ماه یک بار
چکاپ پوست: هر سال یک بار
تست بینایی و سلامت چشم ها: هر سال یک بار
روزنامه خراسان
