ایجاد و برانگیختن و علاقه و اشتیاق و انگیزه از مهم ترین ارکان تقویت قوای تمرکز ذهن و فکر و نیز فراگیری بشمار می رود . لذا باید در مراحل و مراتب یاد گیری نخستین گام از ابتدای ترین ساده ترین و جزیی ترین مطلب کار هوشمندانه آغاز کرد زیرا کسب موفقیت در امور تحصیل کار و زندگی حتی در مقطع بسیار کوچک و جزیی در رشد تقویت تمرکز و اعتماد بنفس مفید بودخه و از طرفی می تواند زمینه ساز موقعیت در کارهای خطیر در آینده باشد .
این توصیف در آموزش و تقویت و ارتقا تمرکز بستگی به میزان و درجه اشتیاق انگیزه و کنجکاوی شدید و نیز اراده راسخ و پشتکار مستمر فرد دارد به عبارت دیگر معیار تمرکز حواس و ذهن به میزان اشتیاق و خوشایند شما نسبت به نوع موضوع مشخص با میزان کمی و کیفی اطلاعات مربوط به آن دارد ، لذا هر چه اطلاعات کسب کنید طبعا به همان اندازه علاقه به آن موضوع بیشتر شده و میزان تمرکز ذهن شما هم برای یادگیری ارتقا می یابد . جوانی که به شدت علاقه مند به ورزش فوتبال است آنقدر ذهن و فکر خود را نسبت به موضوع متمرکز و معطوف می سازد که تاریخچه بازیکنان داخلی و خارجی را مطالعه کرده و بخاطر سپارد لکن نام استاد فلسفه خود را نمی داند . این امر بخاطر این است که بل علاقگی او نسبت به رشته فلسفه و استادش بوده است .
39- یکی از علت های فراموشی و عدم تمرکز حواس ، این است که از یاد آوری آنچه مورد نظر است یک احساس ناخوشایند تولم با اکراه وجود دارد . به همین دلیل درجه تمرکز فکر و حافظه دچار ضعف و تشتت می گردد ، مثلا اگر فردی از شخص مورد نظر خوشش نیاید طبعا نام او را بخوبی بخاطر نمی سپلرد و در نتیجه زود فراموش می کند و برعکس اگر به هر شدتی که علاقه مند باشد به همان اندازه نام و جزئیات شخص محبوب خویش را بخوبی بخاطر می سپارد .
لذا یکی از دلاایل ایجاد عدم تمرکز فکر این است که شخص به انجام کاری با اجبار و اکراه وادار می شود که علاقه زیادی به آن ندارد و در نتیجه شکست و انفعال به او دست می دهد و این امر غالبا از دوران کودکی و توجتونی آغاز می شود که والدین بدون شناخت و کشف استعداد ذایقه و علاقه به فرزندان خود آن ها را برای تعیین رشته تحصیلی و یا تصدی انجام کاری مجبور می کنند . یعنی اگر فرزندی به ادبیات علاقه داشته باشد او را به مجبور به انتخاب رشته پزکی و جراحی تشویق کرده اصرار می ورزند .
برای انسجام فکر و تمرکز ذهن کلیه کارهایی را که می خواهید انجام دهید براساس الویت بندی در دفترچه یادداشت و فهرست کرده و با تمعق به آن متمرکز شده ومرور کنید و هنگامی که کار مورد نظر را انجام دادید آن را هم یادداشت کنید .
با افار مزاحمی که از بیرون و دزون وارد شبکه ذهن ما می شود و ما را از انجام کار محوله که در الویت اول قرار دارد باز می دارد ، شدیدا مبارزه میکنیم تا بدین وسیله ذهن خود را از هم ریختگی خارج و آزاد کرده و برای انجام کار مهمتری که در الویت بعدی است تخابه نگه می داریم .
42- افاد بی توجه و یا پر توقع که بدون اطلاع بدون هماهنگی بدون اجازه وارد حریم خصوصی می خواهد بشوند با قاطعیت و رعایت احترام از خود دور کنید تا تمرکز ذهن آرامش شما برای انجام کار در الویت مهیا و ثبت شود .
مزاحمت های تلفنی از عوامل مهم بر هم زدن تمرکز است که باید مهار شود .
در مواقع عبادت مطالعه مراقبه استراحت صرف غذا ملاقات با افراد زنگ تلفن را قطع کنید و دستگاه پیام گیر متصل نمایید . در صورت اعتیاد به پاسخ گویی به تلفن آن هم با حالت شتابان و هراس زده قطعا بایستی این حساسیت ترک شود .
برای حراست از تمرکز ذهن و آرامش فکری هرگز نباید مغز و اندیشه خود را مانند اسفنج در برابر انواع بیماران انواع تبلیغات رسانه ی ماهواره قرار دهیم ، زیرا ناخود آگاه مسومات آنرا جذب می کینم .
اهداف سالم شما اعم از مالی و کسب و کار تفریحات و ورزش روابط فردی و اجتماعی را الویت بندی زمانی کنید . هر کاری را کی خواهید انجام دهید ذهن و فکر خود را فقط به همان کار معطوف و متمرکز شازید تا با ایجاد نظم و تمرکز ذهنی بتوانید تعادلی میان اهداف خویش برقرار سازید .
هر ماه یک روز را باید جهت بررسی و محاسبه کارهای خود از لحاظ کمی و کیفی روند تحولات اختصاص دهید تا ببینید چند درصد از اهداف خویش را با آرامش روحی و تمرکز ذهنی تحقق بخشیده اید . البته در جهت تقویت تمرکز ذهنی بطرحی واضح مقتضی و متناسب مبتنی بر الویت بندی زمانی در دست داشته باشد تا کارها محقق گردد.
غالبا ترک عادات گذشته موجب تشتت ذهنی و سلب آرامش روحی می شود . لذا برای جلوگیری از این معضل بهتر است یک عادت جدید مطلوب را با هئشیاری جانشین عادت نامناسب قبلی کرده و ذهن خود را به آن متمرکز کنیم .
در جهت تخلیه بار متراکم و تقویت آن ، باید کارها و اهداف را بر اساس الویت به صورت روزانه هفتگی ماهانه سالانه از جز به کل زمان بندی کرده و پس از برنامه ریزی یادداشت نموره و سپس با اندیشیدن و تمرکز به اهم اهداف مقطعی و کوتاه مدت و اتخاذ تصمیم قاطع مورد اجرا قرار دهیم .
در زندگی خود اهداف بلند مدت بلند نظر امین و مثبت اندیش را مثبت اندیش را انتخاب کنید و از افراد حسود منفی نگر و منفی گو اجتناب کنید زیرا اینها دایما فرصت طلبانه دهان باز می کنند تا همه زباله های ذهن خویش را به سفره شما تخلیه کنند و موجبات پریشانی شما ر افراهم آورند .
ترس ها و نگرانی ها یکی از عوامل مهم در ایجااد تشتت فکریو برهم زدن تمرکز ذهنی شما بشمار می رود لذا تقویت اعتقاد باطنی عزم راس تهور خطر پذیری و پذیرش کارهای مفید و سازنده مورد علاقه سبب تحکم اعتماد بنفس خواهد شد و اتین امر از رموز اصلی موفقیت در غلبه بر تردید ها و تر سها می باشد .
یکی از عوامل مهم رفع تشتت و ضعف تمرکز ذهنی رهایی کامل از بار سنگین مسایل ناکامی گذشته است ابتدا باید از والدین و اعضای خانواده و آموزگاران و یا هر فردی که موجب تضعیف روحیه می وشد آغاز کنیم . سپس خودمان را ببخشیم تا با تخلیه بار متراکم و سنگین درونی به رهایی آزادی از تعلقات آرامش باطنی و تمرکز ذهنی قوی نائل شویم .