البته فراموش نکنید اولویت با چکاپ‌های پزشکی و آزمایشگاهی است که به‌صورت تخصصی انجام می‌شوند و باید همه در فاصله‌های زمانی مشخص آنها را انجام دهند اما به هر حال این معاینه‌ها که در خانه هم قابل انجام است، می‌تواند شما را تا حدودی از بیماری‌هایتان مطلع کند یا زنگ خطر را برایتان به صدا درآورد. درضمن شما احتمالا با انجام برخی از این توصیه‌ها، بالاخره برای ویزیت پزشکی مجاب می‌شوید.
- فشارسنج همراه‌تان باشد
دستگاه فشارسنج را به لوازم منزل‌تان اضافه کنید! وسواس نداشته باشید ولی به‌طور مرتب فشارخونتان را اندازه بگیرید. توصیه پزشکان این است که از 18سالگی، دستگاه‌های خانگی سنجش فشارخون را به لوازمتان اضافه کنید و فشارخونتان را مرتب اندازه بگیرید تا متوجه تغییرات آن شوید و درصورت نیاز به پزشک مراجعه کنید. یادتان باشد که فشارخون نرمال، 12روی 8 است که 12، مقدار فشارخون ماکزیمم و 8، نشانگر فشارخون مینیمم خواهد بود. البته این عدد در افراد مختلف و براساس شرایط سنی، تغذیه‌ای، روانی و خصوصیات ژنتیک و فردی متفاوت است. ضمنا فشارخون در یک فرد در طول شبانه‌روز تغییرات جزئی و ناچیزی خواهد داشت. دستگاه‌های فشارخون دیجیتال هم در بازار موجود است که با قیمت‌های مناسب می‌توان آنها را تهیه کرد.
- حواستان به لک‌های پوست باشد
هرگونه تغییر شکل یا رنگ خال‌ها و پوست و بروز لک‌های قرمز می‌تواند علامت بیماری باشد. بنابراین هر 3 یا 4ماه یک‌بار نگاهی دقیق به پوست دست و سر، نوک انگشتان، اطراف ریشه ناخن و زیربغل خود بیندازید تا از تغییرات احتمالی مطلع شوید. اگر هم تغییر رنگی مشاهده کردید خیلی نگران نشوید ولی حتما به یک پزشک متخصص پوست مراجعه کنید تا اگر نیاز باشد آزمایش تخصصی بدهید. خالی که رنگ یکنواخت ندارد و در بخشی از آن رنگ دیگری مانند قهوه‌ای، برنزه، سیاه، آبی، سفید یا قرمز دیده می‌شود مشکوک است. خال طبیعی معمولا یک رنگ دارد. خالی که در برخی قسمت‌ها روشن‌تر و در قسمت‌های دیگر تیره‌تر است باید توسط پزشک معاینه شود. یادتان باشد که درخصوص بیماری‌های پوستی، با پیشگیری بموقع می‌توان جلوی بیماری‌های خطرناک را گرفت.
- جدی‌گرفتن خستگی بی‌دلیل
اگر معمولا صبح‌ها زنگ ساعت باید بیدارتان کند و بدون آن بیدار نمی‌شوید، بعدازظهرها احساس خستگی مفرط می‌کنید و چرت می‌زنید شک نکنید که دچار کمبود خواب هستید. شب‌ها 8ساعت کامل بخوابید و اگر همچنان چرت زدید و به زنگ ساعت برای بیدار شدن محتاج ماندید، به پزشک مراجعه کنید. البته این خستگی و بی‌خوابی شما می‌تواند عوامل گوناگونی داشته باشد. یکی از مهم‌ترین علت‌ها، تغذیه نامناسب است. همانطور که می‌دانید یکی از بهترین مواد خوراکی انرژی‌زا، قند و شکر، قهوه و مواد کافئین‌دار است اما مسئله اینجاست که بعد از مصرف این مواد غذایی و انرژی‌زایی آنها، یک خستگی شدید و نیز نوسانات قندخون به‌وجود می‌آید، لذا به‌دنبال یک برنامه غذایی سالم باشید؛ یعنی رژیمی حاوی میوه و سبزی و پروتئین‌های خالص و بدون چربی.
- دیابتی‌ها! مراقب پاهایتان باشید
اگر مبتلا به دیابت هستید، مراقب پاهایتان باشید. پوست پاهای افراد مبتلا به دیابت معمولا خشک، پوسته‌پوسته، زخم و عفونی می‌شود. از آنجا که این افراد درد را کمتر حس می‌کنند، لازم است بیشتر مراقب پاهای خود باشند و روزانه به آنها نگاهی بیندازند تا از سلامت ظاهری‌شان، مطمئن شوند. اگر از بیماری دیابت رنج می‌برید، حتما در انتخاب کفش‌تان دقت کنید تا تنگی یا هر عیب دیگر آن باعث ایجاد سایش، زخم، تاول و غیره در پاهایتان نشود. درضمن دستگاه‌های دیجیتال اندازه‌گیری قندخون هم در بازار موجود است که داشتن آن به دیابتی‌ها به‌طور جدی توصیه می‌شود. با داشتن این دستگاه، می‌توان از میزان قندخون مطلع شد و با رژیم غذایی مناسب، آن را کنترل کرد.
- ضربان قلب را بررسی کنید
راه ساده بررسی وضعیت قلب، شمردن نبض است. نبض در جاهایی که یک شریان بزرگ از زیرپوست عبور می‌کند، حس می‌شود. نبض شریانی در داخل مچ، درست زیرشست به‌خوبی قابل لمس است. فراموش نکنید برای گرفتن نبض، از انگشت شست‌تان استفاده نکنید چون این انگشت، خودش نبض دارد. هر ضربه نبض، ناشی از انقباض یا فشرده‌شدن قلب شماست. با شمارش تعداد نبض در یک دقیقه میتوانید تعداد ضربان‌های قلب را اندازه بگیرید. هنگامی که در حال استراحت هستید احتمالا قلبتان بین 70تا 100بار می‌تپد. زمانی که فردی ضربان قلبش را احساس کند تپش قلب معنا می‌گیرد. البته یادتان باشد تپش قلب در اکثر اوقات مانند زمان بروز هیجانات، طبیعی است. در واقع افرادی که ضربان قلبشان یک‌مرتبه تند می‌شود (بالاتر از 150ضربه در دقیقه) یا کند می‌شود (کمتر از 40ضربه در دقیقه)، به‌عنوان دارای مشکل ضربان قلب غیرطبیعی تلقی می‌شوند.
- رنگ ادرار و تشخیص سلامتی
به رنگ ادرار توجه کنید. روشن‌بودن ادرار به معنی سلامتی است اما مصرف ویتامین B موجود در مکمل‌های غذایی یا مولتی ویتامین‌ها می‌تواند رنگ ادرار را به زرد روشن تغییر دهد که جای نگرانی نیست. اگر ادرار، تیره یا بدبو شد به این معنی است که شما به اندازه کافی آب نمی‌نوشید. اگر بعد از نوشیدن مقدار کافی آب، رنگ تیره و بوی بد ادرار باقی بود، لازم است با پزشک مشورت کنید. اگر رنگ ادرارتان قهوه‌ای یا صورتی مایل به قرمز بود نیاز است که فورا به پزشک مراجعه کنید تا آزمایش‌های اولیه روی شما انجام شود. البته باز هم جای نگرانی نیست و ممکن است نوع تغذیه شما این مشکل را ایجاد کرده باشد. کف کردن ادرار هم ممکن است به این علت باشد که پروتئین بیش از حد مصرف کرده باشید. یادتان باشد که تغییر رنگ ادرار معمولا به‌دلیل مصرف مواد غذایی خاص، داروها یا رنگ‌های خوراکی است.
- اندازه‌گیری میزان ضربان نبض
میزان ضربان نبض هم در وضعیت سلامتی بدن تأثیرگذار است. پیشنهاد ما این است که حتما بعد از ورزش، میزان نبض خود را بررسی کنید تا از اوضاع بدن‌تان مطلع شوید. چطوری؟ تا به حال نام «تست ورزش» به گوشتان خورده است؟ این کار معمولا در مراکز درمانی انجام می‌شود اما تست ورزش را در خانه هم می‌شود انجام داد؛ فقط لازم است گرفتن نبض و جمع و تفریق بلد باشید. بدین‌ترتیب که 20دقیقه تند پیاده‌روی کنید یا بدوید و تعداد نبضتان را 15ثانیه بعد از متوقف‌کردن فعالیت، یادداشت کنید. عدد به‌دست آمده به علاوه 4، تعداد ضربان قلبتان را نشان می‌دهد. بعد از آن، 2دقیقه استراحت کنید و دوباره نبض خود را بشمارید و آن را با 4جمع کنید. عدد به‌دست آمده دوم را از عدد اول کم کنید و اگر عدد جدید، کمتر از 55بود، چاره‌ای نیست جز رفتن به مطب پزشک.
- سالم زندگی کنید
چه کارهایی برای سلامتی شما بسیار مفید است
یادتان باشد که برخی از کارها مثل یک معجزه برای سلامتی شما خواهند بود؛ یعنی باعث می‌شوند که شما گرفتار بیماری و تخت بیمارستان و بستر مریضی نشوید. اینجا با چند توصیه اصلی در این زمینه آشنا شوید.
میوه و سبزی سالم و تازه بخورید. این مواد غذایی جلوی بسیاری از بیمارها را می‌گیرند و بسیاری از ویتامین‌های مورد نیاز بدن را تأمین می‌کنند.
به اندازه و مرتب ورزش کنید و استراحت را از یاد نبرید. استراحت کافی نداشتن، مخصوصا در زندگی‌های شهری، علت بسیاری از بیماری‌هاست.
تغذیه درست، استراحت کافی و اکسیژن‌رسانی به بدن ۳ کلید طول عمر هستند. معمولا کسانی که در روستاها زندگی می‌کنند و عمر طولانی دارند، از این ۳ کلید بهره می‌برند. فقط مراقب باشید تمامی گنج‌های به‌دست آمده به کمک این ۳ کلید را با مصرف زیاد شکلات، سیگار کشیدن یا نوشیدن مشروبات الکلی به خطر نیندازید.
- چند معاینه دیگر در خانه
اگر سنتان کمتر از 50 است که هیچ اما بعد از 50سالگی هر سال یک‌بار قد خود را اندازه بگیرید. این کار به‌ویژه به بانوان توصیه می‌شود تا از ابتلا به ناراحتی‌های ماهیچه‌ای- اسکلتی مثل پوکی‌استخوان جلوگیری کنند چون کوتاه‌شدن قد، نشانه کمبود موادمعدنی در استخوان‌هاست. درضمن افزایش ریزش مو، با نگاه به شانه یا اطراف جایی که موهایتان را شانه می‌کشید کاملا قابل رؤیت است. اگر ریزش مویتان زیادشده به‌احتمال زیاد به فقر آهن دچار شده‌اید. البته کم‌کاری تیروئید هم می‌تواند دلیل افزایش ریزش مو باشد.
