کودکان چگونه و با چه شرایطی می توانند روزه بگیرند و در چه صورتی روزه گرفتن برای آن ها مضرخواهد بود.
با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان بسیاری از والدین درباره روزه گرفتن فرزندانشان دچار تردید میشوند. آنها میخواهند بدانند که آیا روزه گرفتن و تحمل گرسنگی و تشنگی زیاد در فصل تابستان برای کودک قابل تحمل است یا ممکن است باعث بروز مشکلاتی در سلامت او شود. در مطلب اول درباره روزه اولیها چگونه روزه میگیرند و تشنگی روزهداری صحبت شد. در بخش دوم این مطلب درباره روزهداری در بچههای چاق و سفره افطار و سحر کودکان مطالبی آورده شده است. در ادامه نظر دکتر اکبر کوشانفر را درباره روزه داران کوچک می خوانیم:
دکتر اکبر کوشانفر
شرایط روزهداری در کودکان
از نظر پزشکی روزه برای کودکان منافع زیادی دارد و سوختوساز بدن را تنظیم میکند. چنانچه کودکی از نظر تغذیهای و جسمی سالم بوده و رشد مناسبی داشته باشد، میتواند روزه بگیرد. البته شرط آن این است که سه وعده غذای اصلی خود را بین افطار تا سحر میل کند. توصیه میشود کودکان سحری کامل مانند یک صبحانه کامل بخورند. آنها میتوانند یک غذای سبک و یک لیوان شیر و یک روز در میان یک عدد تخممرغ کامل را برای وعده سحر بخورند. برای افطار نیز از آنجا که ساعتهای طولانی گرسنه بودهاند، باید غذای کامل بخورند. در بین ۲ وعده افطار و سحر هم باید از میوهها، شیر یا کیک استفاده شود تا مقدار انرژی و مواد قندی کافی در طول این ۲۴ ساعت به بدنشان برسد.
فعالیتهای بدنی و تشنگی روزهای روزهداری
بچهها در این سنین فعالیتهای شدیدی دارند، به عنوان مثال ورزشهای سنگین یا فوتبال انجام میدهند. در این صورت به دلیل آنکه انرژی زیادی مصرف میکنند، ممکن است میزان قند خونشان پایین بیاید و مشکلاتی برایشان ایجاد شود. به همین دلیل در دوران روزه گرفتن به کودکان توصیه میشود ورزشهای سنگین انجام ندهند. از آنجا که در تابستان هوا بسیار گرم است کودکانی که روزه میگیرند نباید در هوای گرم بازی کنند و اگر کودک امتحانهای سخت و شدید داشته باشد توصیه میشود روزه نگیرد، زیرا با افت قند خون مواجه خواهد شد و بر حافظهاش تاثیر میگذارد. کودکان نباید ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر در مقابل آفتاب قرار بگیرند و ورزشهای سنگین انجام دهند.
اگر سرش گیج رفت، چه کار باید کرد؟
چنانچه هنگام روزه گرفتن مشکلاتی برای کودک پیش بیاید مانند سرگیجه، سردرد یا بیحالی از آنجا که امکان دارد قند خونش پایین افتاده باشد به والدین توصیه میشود از یک لیوان آب قند استفاده کنند و آن روز را مانع از روزه گرفتن کودک شوند. بیشترین قسمتی که از روزه گرفتن متاثر میشود مغز و خونی است که فاقد قند کافی است. اگر کودک رشد خوبی نداشته باشد وزنش کم باشد و در بدنش چربی برای سوختوساز نداشته باشد، زودتر گرسنه میشود. بنابراین باید تحت شرایط خاص غذای مقوی بخورد.
چه کودکانی نباید روزه بگیرند؟
کودکان دیابتی: توصیه میشود برخی کودکان روزه نگیرند از جمله کودکان دیابتی. این کودکان ممکن است به دلیل پرخوری یا نخوردن قند، قند خونشان افت پیدا کرده و حالت بیحالی پیدا کنند. در این حالت این کودکان از روزه گرفتن منع میشوند، زیرا ممکن است خطرات زیادی بر اثر افت قند خون آنها را تهدید کند که یکی از آنها بیهوشی است.
کودکان با بیماریهای عفونی مانند تب مالت و حصبه نیز از جمله دیگر کودکانی هستند که نباید تا بهبود کامل روزه بگیرند.
کودکان چاق: کودکان چاق در عین چاق بودن ممکن است اختلالات تغذیهای داشته باشند چون فعالیت این کودکان به دلیل چاق بودن کم است باید موارد زیادی را حین روزهداری رعایت کنند. والدین باید بدانند کودکشان با روزهداری وزن کم نمیکند و چه بسا به دلیل پرخوری زمان افطار و سحر چاقتر نیز بشود. غذاهایی که کودک چاق هنگام سحر و افطار میخورد نباید حاوی چربی زیاد باشد.
کودکان مبتلا به بیماریهای خونی: کودکانی که مبتلا به تالاسمی هستند یا سرطان خون دارند از جمله افرادی هستند که نمیتوانند روزه بگیرند. آنها به دلیل شرایط خاصی که دارند، بهتر است روزه نگیرند.
کودکان مبتلا به آنفلوآنزا و سرماخوردگی: وقتی کودک سرما میخورد اگر بیماریاش همراه با تب بالا و سرفههای مکرر باشد و پزشک برایش آنتیبیوتیک تجویز کند، از آنجا که باید آنتیبیوتیک را در ساعت مشخصی مصرف کند، نباید روزه بگیرد.