چگونه می توانیم به استعداد فرزندمان پی ببریم و با چه روش هایی این کار امکان پذیر است؟
انسان با توانایی‌های ذاتی بالقوه‌ای به دنیا می‌آید که در طول زندگی و گذر عمر، درصدی از این توانایی‌ها بالفعل و توانایی‌های اکتسابی نیز به آن افزوده می‌شود. وقتی کودک به دنیا می‌آید، کاملا ناتوان است، اما به تدریج هر کودکی علاقه‌مندی‌های خود را در رفتار خود بروز می‌دهد.زن روز می‌نویسد: ممکن است فرزند شما عاشق ورزش کردن باشد یا عاشق تعمیر وسایل خانه یا اینکه هنر فوق‌العاده‌ای در حفظ اشعار تبلیغاتی داشته باشد. تمام این رفتارهاو رفتارهای دیگری که در ادامه درباره آنها صحبت خواهیم کرد، علامت و نشانه‌هایی است که والدین براساس آن می‌توانند استعداد و علایق کودکان خود را کشف کنند و همین کشف استعداد می‌تواند در امور مهم زندگی کودک ازجمله پر کردن اوقات فراغتش، انتخاب رشته تحصیلی مناسب و انتخاب شغل و حرفه به او و والدینش کمک کند .
کودکان برخوردار از تفکر منطقی به بازی‌های اعداد علاقه‌مند هستند. بعضی از آنها فکر می‌کنند که روزی بزرگ‌ترین عدد دنیا را کشف کنند. درس ریاضی برای آنها شیرین‌ترین درس است که بعدها جای خود را به جبر و هندسه می‌دهد. برخی از ویژگی‌های این کودکان در ادامه آورده می‌شود:
۱ – معمولا در مورد نحوه کار ماشین‌آلات و دستگاه‌ها سوال می‌کند.
۲ – واحدهای سنجش مانند میلی‌متر و میکرومتر یا اعداد بزرگ مانند میلیون را به خوبی می شناسد.
۳ – وقتی وسیله‌ای را تعمیر می کنید با علاقه کنار شما می‌ایستد.
۴ – درباره علت حوادث طبیعی مثل رعد و برق، برف و باران و دیگر پدیده های فیزیکی زیاد سوال می‌کند.
5 – از اصطلاحات منطقی مانند بنابراین، علاوه بر این یا این طور نیست زیاد استفاده می‌کند.
6 – به رویدادهای فیزیکی علاقه نشان می‌دهد مثلا چرا لامپ خراب می‌شود؟ چرا لامپ روشنایی می‌دهد؟ و…
7 – طرز کار وسایلی مانند آبمیوه‌گیری، جاروبرقی و دستگاه‌های برقی را به خوبی می‌داند.
ممکن است برخی والدین بگویند که فرزند ما خیلی پرجنب وجوش است و تحرک را دوست دارد، آیا این کار به معنای این است که کودک ما استعداد ورزشی دارد؟ باید گفت کودکی استعداد ورزشی دارد که :
۱ – موفقیت‌های ورزشی او بالاتر ازمیانگین معمول باشد و بتواند در برنامه‌های ورزشی منطبق با جدیدترین استانداردهای علمی ورزش بین‌المللی در گروه نوجوانان کسب موفقیت کند.
۲ – از تعادل جسمی خوبی برخوردار است مثلا خوب بالانس می‌زند یا روی یک پا می ایستد.
۳ – در یک پیاده‌روی می‌تواند مسافت زیادی را طی کند.
4- به یاد گرفتن ورزش‌های جدید علاقه نشان می‌دهد.
۵- حرکات دراز و نشست و حرکات کششی مانند بارفیکس زدن را خوب انجام می‌دهد.
6- دوست دارد در یک تیم ورزشی شرکت کند.
اگر کودکی دارای استعداد فنی باشد کار کردن با آچار و دیگر ابزار برای اوراحت است و مشکلات فنی را می تواند به راحتی برطرف کند. دقت به این موضوع هم مهم است که حتی یک دندانپزشک، یک جراح، یک موسیقیدان، یک معمار و نقاش هم برای موفقیت در کارش باید دست‌های پرتحرک و هنرمندی داشته باشد و نیازمند انگشت‌هایی ماهر و کارکشته است.
برخی ویژگی‌های این کودکان شامل رفتارهای زیر است:
۱ – از کاردستی خوشش می‌آید.
۲ – می‌تواند یک میخ را با چکش بکوبد یا یک پیچ را با آچار سفت کند.
3 – به کار کردن با مواد مختلف مانند پارچه، چوب و کاغذ تمایل دارد.
4 – با ایده‌های شخصی خودش کاردستی می‌سازد.
5 – از انجام تعمیرات کوچک و کارهای فنی لذت می‌برد. به کارهای فنی یا تعویض گلدان و… علاقه‌مند است.
6 – ایده‌های ابتکاری برای تزیین اتاقش دارد.
7 – وسایل به دردنخور را به قصد تعمیر یا استفاده از قطعاتش نگه می‌دارد.
8 – با علاقه به کارهای ساختمانی نگاه می‌کند.
9 – برای تعمیر وسایل مثلا یک اسباب بازی خراب ایده‌های جالبی دارد.
منظور از تجسم فضایی توانایی تصور سه بعدی اجسام و اشکال در ذهن و همچنین تجسم نقش‌ها و طرح‌های پیچیده در ذهن و ترسیم مجدد آنهاست. کودکانی که مهارت تجسم فضایی دارند می‌توانند در مشاغلی مانند برنامه‌ریزی شهری، معماری، طراحی داخلی، ترسیم یا مدل تصویری مانند نقشه‌کشی، مهندسی ساختمان یا مهندسی الکترونیک موفق شوند. این مهارت‌ها با رفتارهای زیر شناخته می‌شود:
۱ – فاصله‌ها را خوب تخمین می‌زند.
۲ – با نقشه و مقیاس خوب کار می‌کند.
۳ – رابطه بین فاصله و بزرگی اجسام را درک می‌کند.
۴ – در یک اتاق تاریک با چشمان بسته به خوبی می‌تواند مسیر خود را انتخاب کند.
۵ – می‌تواند یک نقشه از آپارتمان یا خانه‌تان را رسم کند.
۶ – اشیاء موجود در اتاق را می‌تواند از حفظ رسم کند.
7 – می‌تواند تصویر یک مکعب یا اجسام سه بعدی را به خوبی رسم کند.
8 – می‌تواند با رعایت نسبت و مقیاس چیزی را نقاشی کند.
9 – از کلماتی که رابطه مکانی اشیاء را نسبت به هم نشان می‌دهد مانند زیر، بالا، کنار و روبه‌رو به درستی استفاده می‌کند.
منظور از توانمندی‌های اجتماعی و تعامل در جامعه، شناخت روحیه و احساسات درونی خود و دیگران و برخورد صحیح و متناسب با آن است. این کودکان در مشاغلی که به خدمات اجتماعی مربوط می‌شود مانند معلمی که به خوبی می‌تواند مشکلات کودکان را حل کند و آنها را هنگام مشاجرات آرام کند، مشاوره، مددکاری اجتماعی و… می‌توانند موفق باشند. برخی از رفتارهای زیر نشانه‌ای از این مهارت در کودکان است:
۱ – تعدادی دوستان خوب در مدرسه دارد.
۲ – صلح طلب و مسالمت‌جو است. اغلب از درگیر شدن پرهیز می‌کند.
۳ – بازی های دسته‌جمعی و تکالیف گروهی را دوست دارد.
۴ – تلاش می‌کند دوستانی را که با هم دعوا کرده‌اند آشتی دهد.
۵ – با حیوانات و گیاهان همدردی می‌کند.
۶ – با دیگر انسان‌ها احساس تفاهم و همدلی دارد.
۷ – اسباب‌بازی‌هایش را با رغبت با دیگران تقسیم می‌کند.
۸ – از هدیه دادن لذت می‌برد.
این دسته از کودکان مطالعه و صحبت کردن را دوست دارند، کاربرد کلمات را به خوبی می‌دانند، زبان‌های بیگانه را نسبتا راحت‌تر یاد می‌گیرند. احتمالا این افراد در مشاغلی مانند مشاوره ، روزنامه‌نگاری، نویسندگی، مجری گری برنامه و میزگردها، فروشندگی و… موفق خواهند شد. برخی از رفتارهایی که این ویژگی را نشان می‌دهد به شرح زیر است:
۱ – به داستان پردازی علاقه‌مند است.
۲ – به قصه‌گویی با بیان تجربیات خودش علاقه دارد.
۳ – به استفاده از کلمات جدید علاقه دارد.
۴ – معنی کلماتی را که نمی‌داند می‌پرسد.
5 – با کلمات بازی می‌کند و سعی می‌کند ترکیب‌های متفاوتی از کلمات بسازد. مثلا به جای آبگرمکن می‌‌گوید گرماب!
6 – دیکته‌اش به نسبت سنش خوب است.
7 – به نسبت سن خود گیاهان و حیوانات را می‌شناسد و می‌تواند آنها را توصیف کند.
8 – می‌تواند موضوعات پیچیده را خوب توضیح دهد.
9 – برای خود دفتر خاطرات دارد یا برای روزنامه مدرسه مطلب می‌نویسد.
