برخی علائم به شما می گویند که شیرتان کم است و برای نوزادتان کفایت نمی کند بهتر است با آنان آشنا شوید.
تولید شیر معمولا سومین روز بعد از زایمان اتفاق می افتد اما در مورد بعضی از مادران، این روند با تاخیر صورت می گیرد.
اولین شیری که نوزاد بعد از تولد می نوشد، آغوز نام دارد. آغوز غلیظ است و مقدار کمی از آن تولید می شود، به همین علت باعث نمی شود که شما احساس پر بودن سینه هایتان را داشته باشید. تبدیل آغوز به شیر باعث خواهد شد شما طی چند روز احساس پرشدن سینه هایتان را داشته باشید. پر شدن سینه ها از شیر معمولا سومین روز بعد از زایمان اتفاق می افتد اما در مورد بعضی از مادران، این روند با تاخیر صورت می گیرد.
علل تاخیر در شروع تولید شیر
فرزند اول: معمولا در زایمان اول احتمال تاخیر در تولید شیر وجود دارد. تولید شیر و پر شدن سینه ها برای مادرانی که اولین فرزند خود را به دنیا آورده اند، می تواند تا ۵ روز بعد از زایمان طول بکشد. در زایمان های بعدی شیر مادر زودتر تولید خواهد شد.
زایمان سخت: زایمان طولانی به همراه استرس و یا تجربه ناخوشایند تولد با استفاده از بیهوشی، پیتوکین و یا تزریق زیاد مایعات داخل وریدی می تواند روند تولید شیر را با تاخیر مواجه کند.
ناتوانی نوزاد در مکیدن: هرگونه اشکال در توانایی نوزاد برای مکیدن سینه ها می تواند با شروع تولید شیر تداخل پیدا کند. مشکلاتی از قبیل گره خوردگی زبان، کام شکری و یا مسائل مرتبط با اعصاب می تواند باعث عدم توانایی نوزاد در مکیدن به شکل مناسب شود. علاوه بر این، ممکن است نوک سینه های شما صاف، فرورفته و یا بسیار بزرگ باشد که هر کدام از این ویژگی ها می توانند باعث دشواری در شیر دادن به نوزاد شوند.
دیابت: در مادرانی که به دیابت مبتلا هستند، ممکن است شروع تولید شیر با تاخیر صورت گیرد. این مسئله می تواند ناشی از علل چندگانه مانند مشکلات هورمونی، نرخ بالای زایمان سزارین در مادران دیابتی، زایمان زودرس و جدایی مادر و نوزاد بعد از تولد باشد.
زایمان زودرس: بدن شما قادر است در پایان سه ماهه دوم بارداری شیر تولید کند اما زایمان زودرس و استرس ناشی از آن و ناتوانی در شیردادن به نوزاد نارس بلافاصله بعد از تولد می تواند تولید شیر را به تعویق بیندازد.
سزارین: جراحی، استرس، درد و عوامل هیجانی و عاطفی مرتبط با زایمان سزارین می تواند باعث تاخیر در تولید شیر شود.
اختلالات دیگر هورمونی: شروع تولید شیر در مادرانی که دچار کم کاری تیروئید یا سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند نیز با تاخیر صورت می گیرد.
کیست تک لوتئین: این کیست های تخمدان که هورمون تستسترون تولید می کنند، می توانند باعث تاخیر در شروع تولید شیر شوند. این کیست ها به طور طبیعی چند هفته بعد از تولد نوزاد از بین می روند. از بین رفتن این کیست ها منجر به کاهش میزان هورمون تستسترون در بدن و شروع تولید شیر می شود.
چاقی: اضافه وزن پیش از بارداری و یا چاق شدن بیش از حد در دوران بارداری می تواند با تولید شیر بعد از زایمان و تولد نوزاد داخل ایجاد کند و آن را به تعویق بیندازد.
باقی ماندن جفت در رحم: در صورتی که مقداری از جفت بعد از تولد نوزاد در رحم باقی بماند، می تواند منجر به جلوگیری از تغییرات هورمونی لازم برای شروع تولید شیر در بدن شما شود.
نشانه های تاخیر در شروع تولید شیر در نوزاد
وجود علائم گرسنگی بعد از شیر خوردن
مکیدن طولانی مدت سینه ها
گریه کردن
کلافگی
کج خلقی
خیس کردن کمتر از ۶ پوشک در ۲۴ ساعت
کاهش دفعات دفع
زردی
کاهش وزن
اسهال
زمانی که شیر شما به دلیل تاخیر در شروع تولید شیر کم است، احتمالا نوزاد شما همیشه گرسنه و کلافه به نظر می رسد. اگر این تاخیر جزئی باشد، لزوما مشکلی ایجاد نخواهد کرد. هر چه شروع تولید شیر در بدن شما بیشتر طول بکشد، نوزاد در معرض خطر بیشتری قرار دارد. اگر نوزاد علائمی مانند کم آبی بدن، زردی و یا کاهش وزن شدید دارد، به سرعت با پزشک تماس بگیرید. این نشانه ها جدی هستند و باید هر چه سریعتر درمان شوند.