با اصول و قوانین صحیح نگهداری از زخم آشنا شوید و به طور صحیح و بهداشتی از زخم در بدنتان مراقبت کنید.
بسیاری از ما جای بخیه یا زخم‌هایی را روی بدنمان به یادگار داریم. یادگارهایی که گاهی یادآور خاطره‌ای خوش از کودکی و بازی‌های آن دورانند و گاهی خاطره‌ای تلخ را زنده می‌کنند.
با دکتر زهره تهرانچی، متخصص پوست درباره روشهای مراقبت از زخم و بخیه و درمان جای زخم و جوشگاه گفت‌وگو کرده‌ایم.
برای بسیاری از افراد، مخصوصا خانم‌ها، وجود جای زخم‌ها ناراحت‌کننده است، اما علم پزشکی در حال حاضر به قدری پیشرفت کرده که نه‌تنها می‌توان از بروز جای زخم پیشگیری کرد بلکه می‌توان حتی جای زخم‌های قدیمی را تا حد زیادی محو کرد.
* جای کدام زخم‌ها باقی می‌ماند؟
**بیشتر زخم‌ها، مثلا زخم‌هایی که در اثر برش جراحی به‌وجود آمده‌اند، در صورتی که مراقبت‌های لازم انجام نشود، احتمال باقی‌ماندن جایشان وجود دارد.
*مثلا چه مراقبت‌هایی لازم است؟
**در مورد برش‌های جراحی باید مراقب بود زخم عفونت نکند و بخیه تحت کشش نباشد، بین لبه‌های زخم فاصله نباشد و زیر زخم خون تجمع نکرده باشد؛ چون معمولا لبه‌های زخم‌های ناخواسته نامنظم است و دچار له‌شدگی هستند و نسج آنها از بین رفته، باید بسیار مراقب بود. اگر زخم به بخیه نیاز دارد و به لایه‌های سوم و چهارم زیرپوستی رسیده است، باید مطمئن شد جسم خارجی در آن باقی نمانده است. زخم را باید کاملا شست و ضدعفونی کرد بعد در صورت نیاز بخیه زد یا لبه‌ها را به هم آورد و از چسب استفاده کرد تا جوش بخورد. در این نوع زخم مصرف آنتی‌بیوتیک ضرورت دارد و درمان سخت‌تر و کند‌تر است.
*اگر این نکته‌ها رعایت شود، جای زخم و بخیه یا جوشگاه به جا نمی‌ماند؟
**معمولا این‌طور است اما برخی افراد مستعد ابتلا به کلویید یا گوشت اضافه هستند. این افراد پوست تیره‌تری دارند و جای زخم‌هایی که در ناحیه گردن، شانه، بازو یا سینه و پشتشان ایجاد می‌شود به جا می‌ماند. کلویید در جوانان هم شایع‌تر است.
*آیا در مورد زخم‌های عمیق، به جای بخیه می‌توان از چسب‌های مخصوص استفاده کرد تا جای بخیه باقی نماند؟
**بله، البته فقط در اندام‌هایی که تحرک زیادی ندارند.
*جای زخم را می‌توان رفع کرد؟
**اگر جای بخیه باقی بماند، معمولا 6 ماه فرصت می‌دهند تا خود به خود رفع شود اما اگر بعد از 6 ماه گودی یا برجستگی به جای بماند، باید اقدام‌های درمانی انجام شود. کلویید یا گوشت اضافه ناشی از زخم را هم با تزریق استرویید و فریز کردن یا با استفاده از لیزر PDL از بین می‌برند. جراحی احتمال عود کلویید را بیشتر می‌کند. در مورد جای زخم گود نیز استفاده از لیزر مفید است. البته نتیجه هرگز صددرصد نیست اما تا 70 -60 درصد امکان دارد جای زخم از بین برود.
*جای زخم‌های قدیمی را هم می‌توان با همین روش‌ها رفع کرد؟
**بله، فقط ممکن است درمان طولانی‌تر شود.
*استفاده از ضدآفتاب در نقاطی که جای زخم رو به بهبود است، لازم است؟
**محل زخم همیشه کمی تیره‌تر می‌شود اما جای نگرانی نیست. بهتر است روی زخم را ضدآفتاب بزنید تا از تیره شدن بیش از حد جای آن پیشگیری شود. معمولا لک زخم خود به خود رفع می‌شود.
*در افراد دیابتی چطور؟ جای زخم باقی می‌ماند؟
**افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده به‌ویژه در ناحیه پا دچار زخم می‌شوند. بهبود در این افراد به سختی اتفاق می‌افتد و می‌تواند کشنده باشد.
جام جم آنلاین
