فلات قاره، ناحیه ای با شیبی ملایم است که در فاصله بین یک قاره و اعماق اقیانوس قرار گرفته است. در حقیقت فلات قاره قسمتی از خشکی یک قاره است که به زیر اقیانوس رفته است
فلات قاره از سمت قاره به خارج شیب دارد. پس از شیب قاره ای، خیز قاره شروع می شود. این جا جایی است که اعماق اقیانوس شروع می شود. در نهایت هم منطقه بسیار عمیق اقیانوس قرار دارد.
بیشتر فلات قاره ها در طول عصر یخبندان، جزو زمین های خشک بودند. در طول دوره بین دو یخبندان، مثل امروز، این زمین ها زیر آب های نسبتاً کم عمق غرق شدند. پهنای بیشتر فلات قاره ها حدود 80 کیلومتر است و عمق آنها ممکن است بین 30 تا 600 متر باشد این در حالی است که اقیانوس ها می توانند کیلومترها عمق داشته باشند.
بزرگ ترین فلات قاره جهان، فلات قاره سیبری در اقیانوس منجمد شمالی است که 1500 کیلومتر پهنا دارد. فلات قاره بزرگ دیگر در دریای چین جنوبی واقع است و فلات قاره ساندرا نامیده می شود. دریای شمال و خلیج فارس هم فلات قاره دارند. فلات قاره خلیج فارس به دلیل منابع انرژی عظیم موجود در آن از جمله مهم ترین فلات قاره های جهان است.
فلات قاره ها مکان هایی با تنوع زیستی زیادند چراکه نور خورشید به میزان نسبتاً زیادی به آب های کم عمق آنها می رسد. اگر به رسوبات ته نشین شده فلات قاره ها در مدتی طولانی اکسیژن وارد نشود، آنها در نهایت به یک منبع سوخت های فسیلی تبدیل می شوند.
درنتیجه مناطق فلات قاره از لحاظ اقتصادی مهمند. در درجه اول برای این که آب های فلات قاره محل زندگی موجوداتی است که منابع غذاهای دریایی به شمار می روند. گونه های ماهی هایی که ساکن فلات قاره ها هستند به سرعت مورد بهره برداری قرار می گیرند چرا که به آنها راحت تر از گونه های آب های عمیق می توان دسترسی پیدا کرد.
اهمیت اقتصادی مهم دیگر فلات قاره ها این است که این مناطق تأمین کننده انرژی هم در شکل سوخت های فسیلی مانند نفت و گاز و هم منابع انرژی تجدیدپذیرند. از آن جایی که مناطق فلات قاره به خاطر منابع نفت و گازشان باارزشند در نتیجه، کشورها بر آنها ادعاهای حاکمیتی دارند. کنوانسیون مربوط به فلات قاره که به وسیله کمیسیون حقوق بین الملل سازمان ملل متحد در سال 1958 ارایه شد به این موضوع می پردازد.
چنان که گفتیم خلیج فارس از مهم ترین فلات قاره های جهان است. دست کم 16 مرز فلات قاره ای بین 8 کشور خلیج فارس وجود دارد. مرزهای فلات قاره ای ایران با کشورهای دیگر منطقه عبارتند از:
ایران- عربستان سعودی
ایران- بحرین
قطر- ایران
ایران- عمان
ایران- امارات متحده عربی
کویت- ایران
ایران- عراق
از آن جایی که در فلات قاره خلیج فارس حوزه های عظیم نفت قرار دارد، کشورهای حاشیه خلیج فارس با هم در زمینه مرزهای فلات قاره ای و استخراج این منابع اختلاف دارند. همین امر هم زمینه درگیری هایی را ایجاد کرده.
ایران برای برداشت منابع از مرزهای فلات قاره ای خود با کشورهای دیگر قراردادهایی دارد.
شرکت نفت فلات قاره ایران در سایت خود می نویسد: «شرکت نفت فلات قاره ایران یکی از بزرگ ترین شرکت‌های تولید کننده نفت و گاز دریایی جهان است که وظیفه استخراج و بهره برداری از میادین نفتی و گازی کشور در طول بیش از 1200 کیلومتر از گستره آبهای نیلگون خلیج فارس (به استثناء پارس جنوبی و شمالی) و همچنین دریای عمان را با پیشینه نیم قرن تجربه بر عهده دارد.
حوزه اصلی فعالیت شرکت نفت فلات قاره ایران منطقه خلیج فارس است که علاوه بر ایران 7 کشور تولیدکننده عمده نفت جهان (عراق، کویت، عربستان، بحرین، قطر، امارات، عمان) در حاشیه آن قرار دارند.»
منبع :http://020.ir/