شیر و عسل. شاید بد نباشد نگاهی به برخی شیوههای زیبایی مرسوم در دورههای مختلف تاریخ داشته باشیم و بدانیم علم کدام یک از این شیوهها را تایید کرده و کدام یک از آنها را غلط یا خطرناک ارزیابی کرده است.
شیر و عسل
مصر باستان
در مصر باستان زیبایی مسئله مهمی بود و همه ثروتمندان مصر تمام تلاش خود را میکردند که زیباتر جلوه کنند، حتی مردان و زنان طبقه پایین هم سعی میکردند از ماسکهای زیبایی و جوانی استفاده کنند. در مصر باستان زنان اطراف چشم خود را با خاول (سرمه) که از سولفید آهن- زنگ آهن درست میشد- تزئین میکردند. در ترکیب این سرمه که به رنگ سیاه یا خاکستری تیره بود از موادی مثل خاکستر هم استفاده میشد. مردمان مصر باستان معتقد بودند خاول (چشم شیطان) آنها را از صدمه دیدن یا بدشانسی دور نگه میدارد و باعث میشود چشم از آسیب نور خورشید و بیماریهای چشمی حفظ شود.
براساس قوانین کشورهای اروپا و کانادا استفاده از سرمه ساخته شده از زنگ آهن و خاکستر ممنوع است اما حالا شیمیدانها مدادهای چشمی ساختهاند که کاملا بهداشتی هستند و استفاده از آنها جدا از زیبا کردن چشمها، فوایدی هم برای سلامت چشمها دارد. از طرف دیگر زنان مصر باستان برای سفت کردن و جوان نگه داشتن پوست خود از عسل و شیر استفاده میکردند و حتی مشهور است که کلئوپاترا با شیر و عسل حمام میکرده است. مطالعات جدید نشان داده، عسل حاوی مواد ضدباکتری و ضدالتهاب است و میتواند در مقابل روند پیری پوست ایستادگی کند. در ضمن عسل جاذب آب است و گذاشتن آن روی پوست باعث حفظ آب و مرطوب ماندن پوست میشود. کاترین زتاجونز از بازیگران سینمای تجاری اعتراف کرده است به شیوه مصریان باستان برای جوان ماندن، عسل و نمک روی پوست خود میگذارد.
زیبایی با آرد برنج
هند باستان
طب باستانی هند موسوم به «آیورودا» یک تاریخ پنجهزار ساله دارد و ریشههای آن در فرهنگ این کشور است. برخی از دستورات طبی و زیبایی این مکتب هنوز هم طرفدار دارد و به کار گرفته میشود. دکتر بهاراتی ویاس، متخصص طب سنتی هند میگوید: «به نظر من «آیورودا» در حال حاضر محبوبتر از گذشته است و بسیاری از مردم هند و برخی نقاط دیگر جهان از آن پیروی میکنند.» این پزشک هندی دو شیوه زیبایی این مکتب را که امتحان خود را پس دادهاند، مطرح میکند: «یکی ماسک صورت آرد برنج که برای برطرف کردن آکنه و پاکسازی صورت مفید است و دیگری هم کرم زردچوبه.»
برای ساخت ماسک صورت آرد برنج یک قاشق غذاخوری آرد برنج، نصف قاشق غذاخوری عسل و یکچهارم قاشق چایخوری نمک را در ظرفی مخلوط کنید. این معجون را با دستتان مخلوط کرده و سپس بگذارید برای 10 تا 15 دقیقه روی پوستتان بماند بعد از این، مخلوط را با پارچه نرم تمیز با نوک انگشتان خود روی صورت یا روی قفسه سینه بمالید.
برای ساخت کرم زردچوبه هم یکچهارم قاشق چایخوری زردچوبه، یکچهارم قاشق چایخوری نمک، یک قاشق چایخوری دارچین و یک قاشق مرباخوری عسل کاملا مایع را مخلوط کرده، سپس با یک پارچه یا یک گوشپاککن آن را روی جوش یا ناحیه دچار مشکل پوستی بمالید. اگر این محلول روی پوست مالیده شود، میتواند آکنه را بهبود بخشد یا مانع از تشکیل جوشهای جدید شود اما یادتان باشد این کرم به دلیل وجود دارچین میتواند باعث تغییر رنگ پوست شود پس آنها را در محل غیرآکنه استفاده نکنید.
هدیهای به نام روغن زیتون
روم باستان
رومیان باستان عاشق روغن زیتون بودند، البته نه فقط برای غذا خوردن، آنها از روغن زیتون روی پوست صورت و نیز برای ماساژ استفاده میکردند. حتی برخی از آنها روغن زیتون را کاملا روی پوست بدن خود میزدند سپس با یک پارچه زبر آن را پاک میکردند تا لایههای پوست را بردارند. در روم باستان این اعتقاد هم وجود داشت که با گذاشتن ناخنها در روغن زیتون میتوانید به قدرت و زیبایی آنها اضافه کنید.
مطالعات جدید نشان میدهد روغن زیتون غنی از ویتامینها و آنتیاکسیدانهاست، ازجمله ویتامین E و برای همین است که تاثیرات زیبایی روی پوست، مو و ناخنها دارد. سوفیا لورن، بازیگر مشهور یکی از کسانی بود که همیشه از شیوههای روم باستان برای جوان ماندن استفاده میکرد. اگر شما هم میخواهید از شیوه زیبایی رومی استفاده کنید، میتوانید چند قطره روغن زیتون را در آب وان بریزید و در آن دراز بکشید یا آنکه روغن زیتون را مستقیم به پوستتان بمالید. این روغن را میتوانید بیشتر در نقاط خشک پوست مثلا پاشنه پا استفاده کنید. یک راه دیگر هم این است که چند قاشق روغن زیتون را کمی گرم کرده، سپس با آن موهایتان را چرب کنید.
کشف تاثیرات سفیده تخممرغ
ایتالیایی دوران رنسانس
جکی اسپاسیر، متخصص تاریخ هنر در دانشگاه ادینبورو میگوید: «در ایتالیای دوران رنسانس رنگ صورت پریده، گونهها و لبهای سرخ، چشمهای کشیده و سیاه شده و موهای لخت بلند، نشانههای زیبایی بودند» اما این زیباییها چگونه حاصل میشدند؟ دکتر اسپاسیر میگوید: «زنان ایتالیایی آن دوران از تخممرغ بهعنوان سفیدکننده پوست استفاده میکردند یعنی سفیده تخممرغ را روی پوست خود میزدند تا پوستشان سفیدتر و شفافتر جلوه کند و آنها همینطور از آبلیموی تازه برای طلایی شدن موهایشان استفاده میکردند و یک شیوه دیگر هم برای طلایی کردن موهای خود داشتند؛ آنها کلاههای بزرگی داشتند که قسمت وسط آن خالی بود، آن را بر سر میگذاشتند و موهای خود را از آن رد میکردند و زیر آفتاب مینشستند و اینگونه همه نقاط بدن خود را بهجز موها از معرض آفتاب دور نگه میداشتند.»
دکتر اسپاسیر میگوید که هنوز بعضی از این شیوهها بهعنوان شیوههای زیبایی در جهان به کار گرفته میشود، برای مثال یکی از معجزههای پوستی ایتالیایی آن دوران، مخلوط سفیده تخممرغ و آرد سفید بود که این مخلوط را در سرکه قرار میدادند و میگذاشتند تا دو روز بماند، سپس آن را روی پوست میمالیدند که اگر همین حالا هم از آن استفاده کنید، اثرات خوب آن را در پوستتان خواهید دید.
چغندر زیبایی میآورد
انگلستان دوره ویکتوریا
در انگلستان دوره ویکتوریا اخلاقیات بسیار سختگیرانه بود، اما مراقبتهای پوستی و زیبایی در آن دوران بسیار اهمیت داشت. در آن دوران صورتهای رنگپریده اما با آرایش چشمها و گونهها، بسیار محبوب بود. دکتر رتیا راکوس، متخصص پوست و زیبایی در دانشگاه کینز بورد میگوید: «نقاشیهایی از آن دوران در دسترس است که در آن نشان میدهد، زنان 70 یا 80 ساله حتی یک چین و چروک روی صورتشان نداشتند.» امروزه همه ما چینوچروکهای صورت را ناشی از بالا رفتن سن میدانیم، اما واقعیت این است که نور خورشید و برخی مسائل دیگر باعث به وجود آمدن این چینوچروکها میشود، زنان درآن دوران با مراقبتهای ساده نمیگذاشتند حتی یک چینوچروک روی صورتهایشان ظاهر شود.
این دوران نخستین دورههایی بود که در آن کرمهای زیبایی و کرمهای مخصوص پوست به بازار آمدند. در سال 1864 کرم زیبایی پاوند که ترکیبی از روغن زیتون، صمغ درختان آمریکایی و ادویه بود به بازار عرضه شد و پس از آن هم کرمها و پودرهای دیگری به بازار وارد شد؛ یکی از کرمهای محبوب آن زمان از پوست و عصاره چغندر درست میشد که علم فواید آن را ثابت کرده است.
زیبایی تجربی
اروپای زمان جنگ جهانی اول
در دوران پس از جنگ جهانی اول استفاده از وسایل آرایشی و زیبایی طبیعی رواج بسیار یافت. در این دوران استفاده از پوست خیار که به آن نمک و آبلیمو زده باشند بهعنوان ماسک صورت و استفاده از مخلوط روغن زیتون، استخوانهای خرد شده و نمک برای تقویت ناخنها رواج یافت. در اروپای شرقی هم از چربی پوست حیوانات برای تمیز کردن پوست استفاده میشد. در آن دوران بسیاری از مردم از محصولات غذایی و گیاهان برای پوست صورت، دستها و پاهای خود استفاده میکردند تا پوستی جوانتر و شفافتر داشته باشند.
دکتر ملیدا فانسلون از دانشگاه وستبیستر میگوید: «بسیاری از کرمها و مواد زیبایی که امروزه استفاده میشوند در آن دوران کشف شدند، درواقع مردم آن روزگار مواد مختلف را روی پوست، دست، پا و ناخنهای خود امتحان میکردند و وقتی از یکی از آنها نتیجه میگرفتند آن مورد محبوب میشد، حالا بسیاری از همان مواد در ساخت وسایل زیبایی و بهداشتی به کار میرود.»
از این روشهای تاریخی هرگز استفاده نکنید
موادی بودهاند که در طول تاریخ بهعنوان مواد زیباکننده و آرایشی استفاده شدهاند اما علم نشان داده که اصلا نباید به آنها فکر کرد. اینها موارد اصلی هستند:
سرب سفید: در قرون وسطا زنان اروپا از سرب سفید برای سفید کردن پوست استفاده میکردند اما این ماده باعث آسیب رساندن به پوست، ایجاد سردرد، تهوع، استفراغ و سرگیجه میشود، حتی گاهی میتواند باعث مرگ شود.
جیوه: صدها سال جیوه بهعنوان ترکیب سرمهها و کرمهای مخصوص زیبایی گونه و دور چشمها به کار گرفته میشد اما جیوه بسیار سمی است و تماس با آن میتواند به ریهها، کلیهها و حتی مغز انسان اثرات و صدمات غیرقابل برگشت بزند.
سود سوزآور: بیکربنات سدیم را در قدیم به شکل صابون درمیآوردند. از این صابون برای برداشتن موهای زائد استفاده میشد اما این ماده قلیایی بهشدت پوست را میسوزاند و حتی میتواند پوست را زخم کند.
چربیهای حیوانی: در اروپای قرون وسطا از چربیهای حیوانی برای برطرف کردن طاسی استفاده میشد اما این چربیها بهشدت برای پوست مضر هستند.