روزه داری در هر سن و هر قشری از جامعه نیاز به رعایت اصول و ضوابطی برای سلامتی آنان دارد که در این مطلب به انواع آنان اشاره ای داریم.
همه افراد در مقابل ساعت‌های طولانی روزه‌داری مقاومت بدنی یکسانی ندارند. شاید شما هم جزو افرادی هستید که در روزهای اول ماه رمضان بدون هیچ مشکلی روزه می‌گیرید اما وقتی به روزهای پایانی نزدیک می‌شوید بیماری‌ها سراغ‌تان می‌آیند و سرما می‌خورید یا به مشکلات دیگری دچار می‌شوید که ادامه روزه‌داری را برای‌تان دشوار می‌کند. در این صورت بهتر است بدانید احتمال دارد مشکل مربوط به رژیم غذایی‌تان باشد و کمبود بعضی از ویتامین‌ها شما را به دردسر انداخته است. برای پیشگیری از بروز این مشکل میتوانید از مکمل‌ها استفاده کنید. شاید در گذشته بعضی از افراد به این موضوع بی‌توجه بودند اما زندگی در دنیای مدرن به شما کمک می‌کند برای پیشگیری از کمبود ویتامین دست روی دست نگذارید و با توجه به شرایط راهی برای حل این مشکل پیدا کنید.
روزه و کمبود ویتامین‌ها
در ماه رمضان عادت‌های غذایی و زمان غذا خوردن افراد تغییر می‌کند و شاید به دلیل مصرف بیش از حد مواد پرحجم و مضر، ریزمغذی‌های لازم به بدن نرسد. در نتیجه کمبود ویتامین پیش می‌آید که می‌تواند بیماری‌ها و مشکلاتی را ایجاد کند. از این رو اگر برنامه غذایی کاملی ندارید و از گروه‌های اصلی غذایی مانند میوه و سبزیجات تازه، گوشت و پروتئین، هیدرات‌های کربن، حبوبات و غلات در رژیم غذایی‌تان استفاده نمی کنید با مشورت پزشک مصرف مکمل‌های غذایی را شروع کنید. به هر حال در ماه رمضان برنامه غذایی ما تغییر می‌کند و ممکن است در رژیم غذایی خلأ‌هایی به وجود بیاید که باید از طریق مصرف مکمل‌های غذایی برطرف شود تا بدین ترتیب از کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی پیشگیری شود.
مولتی‌ویتامین خوب است
گاهی دیده می‌شود که در دهه آخر ماه رمضان بعضی از روزه‌داران ضعیف می‌شوند و سرما می‌خورند. این مشکل به ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن ارتباط دارد چون ویتامین‌هایی مانند ویتامین C و مواد معدنی کافی به بدن‌شان نمی‌رسد. از سوی دیگر در ماه رمضان گروهی از افراد با عجله سحری ضعیفی می‌خورند و به کامل بودن برنامه غذایی‌شان چندان توجهی نمی‌کنند بنابراین به این افراد توصیه می‌شود هنگام سحر و افطار یک ترکیب «مولتی ویتامین» مصرف کنند. این مولتی‌ویتامین باید کیفیت خوبی داشته باشد تا ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن تامین شود. اگر در طول ماه رمضان روزی یک یا دو عدد مولتی‌ویتامین مصرف شود، در این صورت از نظر کمبود ویتامین در ماه رمضان مشکلی ایجاد نمی‌شود.
عوارض مصرف زیاد مکمل‌ها
زیاده‌روی در هر کاری نه‌تنها مفید نیست بلکه ضرر هم دارد. در مورد مصرف مکمل‌ها هم این نکته صدق می‌کند. ویتامین‌های محلول در چربی به‌سادگی از بدن دفع نمی‌شوند در نتیجه ممکن است پس از مصرف زیاد این مکمل‌ها علائمی مانند حالت تهوع و استفراغ، گیجی و تاری‌دید به وجود بیاید. مصرف ویتامین C به مقدار خیلی زیاد در درازمدت بر کلیه‌ها اثر می‌گذارد. بهترین کار این است که مصرف ویتامین و مکمل‌ها با نظر مشاور تغذیه و پزشک متخصص صورت گیرد تا چنین عوارضی به وجود نیاید.
یکی، دوتا کافی است
شرکت‌های تولیدکننده مولتی‌ویتامین‌ها به‌طور معمول مقدار ترکیبات این محصولات را طوری تنظیم می‌کنند که مصرف روزانه یک یا دو عدد کافی باشد. در شرایط عادی که کمبود ویتامینی وجود ندارد، افراد می‌توانند برای پیشگیری از کمبود ویتامین هر روز یکی از این قرص‌ها را مصرف کنند. حتما لازم نیست مکمل‌ها را همراه غذا بخورید. به گفته متخصصان این محصولات ترکیباتی دارند که روی معده و دستگاه گوارش تاثیر بدی برجا نمی‌گذارد و از این نظر جای نگرانی نیست.
قرص یا شربت؟
مکمل‌های مختلف و مولتی‌ویتامین‌ها به صورت قرص یا شربت در داروخانه موجودند. شاید این سوال برای‌تان پیش بیاید که کدام را انتخاب کنید؟ به گفته متخصصان این موضوع تا حدودی سلیقه‌ای است و بستگی به گروه مصرف‌کننده دارد. به‌طور مثال مکمل‌های نوزادان به صورت قطره تولید می‌شود تا در حجم کم بتواند نیاز نوزاد را برطرف کند. برای کودکان نوپا شربت بهتر است چون طعم لذت‌بخشی دارد. افراد بزرگسالی که می‌خواهند مکمل‌ها را در مقدار بیشتر به بدن شان برسانند یا کسانی که برای درمان کمبود ویتامین سراغ مکمل‌ها می‌روند بهتر است قرص‌ها را انتخاب کنند چون فشرده‌تر هستند و میزان ویتامین بیشتری دارند.
وقت‌شناس باشید
وقتی قرار است مکملی را روزی یک‌بار مصرف کنید بهتر است که در زمان مشخصی از روز باشد. بدین ترتیب بدن نسبت به زمان مصرف ویتامین شرطی می‌شود البته بیشتر به این دلیل که برای هر ترکیبی مکانیسم جذب خاصی وجود دارد. اگر هر روز سر ساعت مشخصی ناهار بخورید و یک روز زمان غذا خوردن‌تان تغییر کند، بدن در همان ساعت احساس گرسنگی می‌کند. در مورد مصرف مولتی‌ویتامین‌ها هم همین‌طور است. اگر در ساعت مشخصی مصرف شود بدن یاد می‌گیرد که مکانسیم‌های جذب را آماده کند و در این صورت مولتی‌ویتامین‌ها عملکرد بهتری برجا می‌گذارند.
چطور مولتی‌ویتامین مناسبی بخریم؟
همه مولتی‌ویتامین‌های استاندارد برچسبی دارند که روی آن نوشته شده شامل چه ترکیباتی هستند. شرکت‌های مختلف، مولتی‌ویتامین‌های گوناگونی را روانه بازار کرده‌اند که با توجه به جوامع مختلف و نیازشان ترکیبات متفاوتی دارند. یک مولتی‌ویتامین خوب باید ویتامین‌های محلول در آب (مانند B و C) و ویتامین‌های محلول در چربی (E، D، K، A) را به میزان مناسبی داشته باشد. ترکیبات دیگری مانند جینسینگ، آنتی‌اکسیدان‌ها و. . . هم در برخی از مولتی‌ویتامین‌ها وجود دارد که هر کدام برای موارد خاصی به‌کار می‌رود و بنابر تجویز پزشک یا متخصص تغذیه برحسب شرایط افراد تجویز می‌شود. مهم‌ترین نکته در مورد خرید این محصولات این است که از مراجع قانونی وارد شده و برچسب اصالت داشته باشند. از طریق این برچسب و با ارسال اس‌ام اس میتوانید از بابت ورود قانونی این محصولات مطمئن شوید. به هر حال قبل از خرید مشورت با پزشک را فراموش نکنید.
مکمل‌ها در روزهای غیر از ماه رمضان
افراد مختلف برحسب گروه سنی، جنسیت، سبک زندگی و. . . به انواع مختلفی از ویتامین‌ها نیاز دارند. به‌طور مثال نیاز بدنی مردان و زنان در مورد برخی از ویتامین‌ها با هم فرق می‌کند. خانم‌ها به دلیل عادت ماهانه به‌طور معمول دچار کمبود آهن می‌شوند. در دوران بلوغ و زمان یائسگی هم نیاز بدن به برخی از ویتامین‌ها متفاوت است. به همین دلیل در شرایطی غیر از ماه رمضان هم ممکن است مکمل‌ها به دلایل مختلف مصرف شوند. گروه‌هایی که باید نسبت به مصرف مکمل‌ها حساس باشند در چند دسته قرار می‌گیرند:
زنان شیرده: زنان قبل از دوران شیردهی به مکمل‌های کلسیم نیاز دارند. پیش از این دوران بدن به استخوان‌ها به عنوان منبع کلسیم نگاه می‌کند؛ به همین دلیل مادر باید از لحاظ کلسیم و ویتامین D در وضعیت خوبی قرار داشته باشد تا در دوران شیردهی با کمبود این ویتامین‌ها روبه‌رو نشود. به خانم‌هایی که قصد بارداری دارند توصیه می‌شود به این نکته توجه کنند.
زنان یائسه: پس از یائسگی هم خانم‌ها به ترکیباتی نیاز دارند که بتوانند علائم یائسگی را تحمل کنند. به‌طور کلی میزان کلسیم مورد نیاز بدن تحت تاثیر هورمون‌های استروژن و پروژسترون قرار دارد. اگر بدن‌شان دچار کمبود کلسیم و ویتامین D شود این کمبود بر پوکی استخوان تاثیر می‌گذارد. خانم‌ها پس از یائسگی باید حواس‌شان به پوکی استخوان باشد و در صورتی که نشانه‌هایی در بدن‌شان ظاهر شد، بهتر است برای درمان این کمبود ویتامین از مکمل‌ها کمک بگیرند.
افرادی که تحمل شیر را ندارند: گروهی از افراد هم هستند که نمی‌توانند مصرف لبنیات را تحمل کنند و با مصرف شیر علائمی مانند اسهال یا یبوست سراغ‌شان می‌آید. برای این افراد مکمل‌هایی وجود دارد که به رفع اختلالات آنزیمی کمک می‌کند. بدین ترتیب این افراد هم می‌توانند باخیال راحت شیر بخورند و در ماه رمضان تغذیه کامل‌تری داشته باشند.
دختران نوجوان: از زمانی که عادت ماهانه‌شان شروع می‌شود باید مراقب کم‌خونی باشند و نسبت به تامین ویتامین D و آهن بدن‌شان حساس شوند. علاوه بر این از آنجا که در سن رشد هستند و در این دوران استخوان‌سازی با حجم و سرعت زیاد انجام می‌شود باید به مقدار کافی کلسیم و ویتامین D دریافت کنند.
بی‌خواب نشوید
بعضی از مولتی‌ویتامین‌ها ترکیباتی مانند جینسینگ دارند که بر میزان هوشیاری تاثیر دارد. از این رو توصیه می‌شود این مکمل‌ها را شب‌ها مصرف نکنید چون سبب بی‌خوابی می‌شود.
نصفه‌نیمه ممنوع!
شرکت‌های تولیدکننده، این قرص‌ها را طوری ساخته‌اند که باید یک قرص کامل را مصرف کنید تا ویتامین‌ها براساس درصدی که روی برچسب نوشته شده به بدن‌تان برسد. علاوه بر این مکمل‌ها مانند برخی از دارو‌ها نیستند که لازم باشد همراه‌شان آب زیادی بنوشید پس در حد معمولی آب بنوشید و قرص‌ها را نصف نکنید.
مجله زندگی ایده آل
