کولییک چه علائمی دارد و والدین نوززادانی که به این عارضه دچارند چه درمان هایی باید پیش بگیرند؟
مرضیه نوروزی: اگر به تازگی صاحب فرزندی شدهاید و با تاریک شدن هوا، گریههای بیوقفه و بیتابیهای شیرخواران شروع میشود و هر کاری که میکنید، آرام نمیشود، بد نیست برای گریههای غیر قابل کنترل او که از سایر جهات سالم است، احتمال ابتلا به کولیک را در شیرخوارتان بدهید.کولیک شیرخوارگی شایعترین بیماریای است که در شیرخواران دیده میشود و معمولاً از حدود سن بیست روزگی یعنی هفته سوم تولد علایم آن شروع میشود.
دکتر علی ناصح، فوقتخصص شیرخواران و نوزادان در اینباره به خبرنگار پایگاه خبری سلامانه میگوید: «کولیک، حرکت تلسکوپی روده است که باعث نفخ و احتباس گاز داخل روده میشود و در پی آن لوپهای روده به طور گذرا و موقت داخل هم فرو میروند و این مساله باعث احتباس گاز و نفخ در روده شیرخوار و به دنبال آن ایجاد دلدرد و بیقراری میشود.»
وی با اشاره به اینکه کولیک اغلب در عصر رخ میدهد، گفت: «عموماً علایم این بیماری از حوالی عصر به بعد شروع و در نیمهشب تشدید میشود. در واقع در طول روز شیرخوار معمولاً مشکل خاصی ندارد و والدین عصر و شبها، شاهد گریههای بیوقفه و بیقراری شیرخوار هستند. کودک مبتلا به کولیک، علاوه بر گریههای ممتد، کاملاً ناآرام و ناراحت است و ممکن است به طور متناوب پاهایش را جمع و دراز کند و دفع گاز داشته باشد.»
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بهشتی با بیان اینکه نوع تغذیه مادر میتواند در بروز کولیک مؤثر باشد، توضیح داد: «یکی از شاخصترین مواردی که ایجاد کولیک در شیرخواران میکند، نوع تغذیه مادر است. به عبارت سادهتر، گاهی اوقات شیرخوارانی که شیر مادر مصرف میکنند، به علت وجود یک ماده خاص در غذای مادرشان مبتلا به کولیک میشوند. مصرف پروتئینهای گاوی و فرآوردههای گاوی مثل شیر، گوشت گاو، ماست، پنیر، خامه، دوغ و حتی تمام موادخوراکیای که در ترکیب آن شیرگاو وجود دارد مثل کلوچه و بیسکوییت، میتواند باعث کولیک در شیرخوار شود. در چنین شرایطی برای اطمینان از این مساله، امتناع از خوردن این خوراکیها به مدت 10 روز تا 2 هفته هم میتواند جنبه تشخیصی و هم درمانی داشته باشد. در صورتی که بعد از نخوردن این خوراکیها توسط مادر، کودک آرام شود، توصیه بر این است که تا دورهای که علایم کولیک فروکش نشده، مادر از محصولات جایگزین برای تأمین کلسیم و در صورت نیاز به تشخیص پزشک از مکمل استفاده کند.»
ناصح با اشاره به اینکه کولیک خودبهخود و با بزرگتر شدن نوزاد برطرف میشود و برخی اقدامات به آرامش و راحتی بیشتر کودک و مادر کمک میکند، گفت: «در شیرخواران مبتلا به کولیک توصیههای مختلفی برای تسکین درد میشود مثلاً گاهی توصیه میشود زمانی که شیرخوار دفع مدفوع دارد، مقعد او را به آهستگی تحریک و دفع انجام شود. معمولاً به طور گذرا با این روش درد دل شیرخوار هم کمتر میشود. ورزش دادن پای کودک، ماساژ و گرم کردن شکم هم از دیگر راههای تسکین درد و علایم کولیک در نوزادان است. ضمن اینکه استفاده از ترکیبات ضدنفخی هم که در بازار با عنوان ترکیبات ضدکولیک وجود دارد، کمککننده خواهد بود. البته در صورت ضرورت و صلاحدید باید با نظر پزشک معالج از این داروها استفاده شود.»
وی همچنین گفت: «گاهی بیتابی و گریههای کودک به قدری شدید است که استفاده از استامینوفن بدون اینکه نیاز به تجویز پزشک یا تهیه نسخه باشد، توصیه میشود. البته در صورتی که بیقراری و درد شیرخوار واقعاً به دلیل ابتلا به کولیک باشد و این مشکل نیز در مراجعههای اولیه به متخصص اطفال تشخیص داده شده باشد. «
این فوقتخصص نوزادان و شیرخواران در نهایت با یادآوری این مساله که علایم کولیک حدوداً بین سه تا چهار ماهگی از بین میرود، خاطرنشان کرد: «بیشتر والدین با شنیدن صدای گریههای کودک برای ساعتها دچار پریشانی و آشفتگی میشوند و بیقراریهای شیرخوار آنها را نگران میکند درحالی که این مساله گذراست و اقدامهای درمانی در حدی که باعث تسکین علایم شود و درد فروکش پیدا کند، کفایت میکند.»