همه دنبال روشی می گردند که بهتر بتوانند این درد را تحمل کنند. حتما از شیوه های جدید کاهش درد زایمان طبیعی زیاد شنیده اید و در انتخاب آنها شک دارید. با ما همراه شوید تا از زبان دکتر نیرومنش، متخصص زنان و زایمان و فوق تخصص پریناتولوژی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، پاسخ سوالات تان را در این خصوص بشنوید.
خانم دکتر! اخیرا در مورد شیوه های جدید کاهش درد زایمان طبیعی زیاد می شنویم. لطفا درباره آنها کمی برایمان توضیح بدهید.
ـ از قدیم می گفتند که درد زایمان سخت ترین و شدیدترین دردی است که بشر تجربه کرده است. از ابتدای خلقت و از زمانی که بشر توانست روش هایی را برای کاهش درد پیدا کند به دنبال راه هایی بود که بتواند این درد را هم کاهش دهد. هم اکنون روشی که در بیشتر بیمارستان ها مورد استفاده قرار می گیرد، استفاده از برخی داروهای تزریقی است.
وقتی دهانه رحم حدود ۴ یا ۵ سانتی متر باز می شود، از ترکیباتی مانند پتدین و مورفین و ترکیبات مخدر و آرامبخشی نظیر پرومتازین همراه با آمپول های دیگر برای کاهش درد زایمان استفاده می کنند. این روش، روشی بسیار رایج است که هم اکنون در اکثر بیمارستان ها استفاده می شود. روش دیگر، استفاده از بی حسی اپیدورال است. بسیاری از مادران از این روش راضی هستند.
خطری ندارد؟
ـ این روش در مراحل آخر نیازمند حضور پرسنل باتجربه و تکنسین بیهوشی و کنترل منظم توسط متخصص بیهوشی و شروع کار دقیق است. در این روش باید متخصص بی هوشی که تجربه خوبی داشته باشد، کاتتر را جاگذاری کند. زمان زایمان، مادر باید تحت مراقبت دقیق متخصص یا تکنسین باشد و مراقبت خاصی لازم است. در افرادی که برایشان از این روش استفاده می شود، هنگام خروج جنین ممکن است نیاز به دستگاه های خاصی به نام فورسپس برای خروج جنین باشد و تنها مدت خروج جنین طولانی تر می شود.
آیا با روش های هیپنوتیزم و زایمان در آب می شود درد زایمان را کم کرد؟
ـ درباره زایمان در آب، تبلیغات زیادی شده اما عملا مراکز بسیار محدودی، این کار را انجام می دهند و چند جا هم اقدام به انجام این زایمان کرده اند اما ادامه اش به وقفه افتاده است. واقعیت این است که قرار گرفتن در وان آب موجب می شود مادر کمی آرامش پیدا کند و درد کمی کاهش یابد. اما مراقبت هایی که مادر نیازمند آن است، سخت تر می شود و از طرف دیگر، کنترل قلب جنین مشکل تر خواهد شد. مصرف آب خیلی بالا می رود و وانی که باید تهیه شود، قیمت زیادی دارد.
همچنین در کنترل مراحل زایمان مشکلاتی پیش می آید و می توان گفت که با شرایط کشور ما همخوانی ندارد. اگر چه صحبت های زیادی در مورد آن شده اما عملا مورد استقبال قرار نگرفته است. روش هیپنوتیزم واقعا موثر است اما برای کاهش درد زایمان با این روش لازم است که زن باردار از حدود ۵ ماهگی شناسایی شود و در کلاس آموزشی شرکت کند و با مربی ای که با او هیپنوتیزم کار می کند، مدام ارتباط داشته باشد؛ در جلسات متعدد قبل از شروع زایمان شرکت کند و همراه با مربی شیوه های کنترل درد را تمرین کند. در زمان زایمان هم آن فرد باید حضور داشته باشد. هم اکنون این روش زیاد مورد استفاده قرار نمی گیرد اما فیلم هایی وجود دارد که با دیدن آنها و انجام برخی تمرینات، درد زایمان کمتر خواهد شد.
باور دیگری هم هست مبنی بر اینکه خانم های قدبلند زایمان طبیعی بهتری دارند. آیا این باور، صحیح است؟
ـ اصولا خانم های قدبلند لگن مناسب تری برای زایمان دارند و خطر اینکه تنگی لگن مانع پیشرفت زایمان شان شود، کمتر خواهد بود. تنگی لگن در خانم های قدکوتاه شایع تر است. کلا همه خانم هایی که طی بارداری ورزش هایی مانند پیاده روی دارند، زایمانشان راحت است.