می خواهیم در این مطلب از زبان متخصصین جراحی سینه درمورد انواع توده های خوش خیم و بی خطر سینه سوالاتی بپرسیم با ما همراه باشید.
اگرچه سرطان سینه یکی از شایع ترین سرطان ها در زنان است و باید مورد توجه بسیاری قرار گیرد، اما همه توده هایی که در پستان ایجاد یا توسط خانم ها احساس می شود، لزوما سرطان نیست و جای هیچ دلهره و نگرانی ندارد. البته باید گفت که اگر این توده ها سرطانی هم باشد، با تشخیص زودرس و اقدام سریع، درمان پذیر خواهدبود. اما بسیاری از خانم ها با مشاهده توده در سینه بسیار نگران و مضطرب می شوند و حتی از مراجعه به پزشک هراس دارند، در حالی که همان طور که گفتیم بسیاری از توده ها سرطانی نبوده و خوش خیم است، اما این به معنی آن نیست که بدون پیگیری و مشورت با پزشک رها شود. با معاینه و مشاوره با متخصص زنان یا جراحی می توان از بی خطر بودن این توده ها مطمئن شد.
معرفی توده های سینه
توده هایی که در سینه یافت می شود، انواع مختلف دارد اما شایع ترین آن ها که بسیاری از خانم ها با آن رو به رو می شوند عبارتند از: فیبرو آدنوم ها، کیست ها، توده های ناشی از التهاب و عفونت، بیماری فیبروکیستیک سینه، نکروز چربی و برخی توده های اختصاصی دیگر که به طور مختصر با علائم و درمان این توده ها آشنا می شویم.
کیست های سینه
کیسه های کوچکی است که دیواره ظریفی دارد و درون آن ها مایع جمع شده است. کیست ها بسیار شایع بوده و تعداد زیادی از خانم ها ممکن است دارای یک یا چند کیست در یک یا هر دو سینه خود باشند. این کیست ها علت خاصی ندارد اما به نظر می رسد که با وضعیت هورمونی فرد در ارتباط باشد اما وجود کیست لزوما به معنای اختلال هورمونی در یک خانم نیست. برای درمان این کیست ها اگر با درد همراه باشد، می توان از داروهای خوراکی استفاده کرد. اگر کیست بزرگ باشد یا پزشک برای تشخیص دقیق تر لازم بداند، اقدام به تخلیه آن با سوزن ظریف خواهدکرد که کار بسیار راحت و بدون دردی است و به صورت سرپایی انجام می شود. در اغلب موارد اقدامات فوق برای درمان کیست کافی است اما به ندرت عمل جراحی نیز لازم می شود. مثلا در کیست هایی که مانع داخل آن خونی باشد یا در کنار آن ها توده ای نیز دیده شود.
فیبرو آدنوم ها
فیبرو آدنوم ها شایع ترین تومورهای خوش خیم سینه است که بیشتر در زنان 20 تا 35 ساله دیده می شود. اما در نوجوانان هم ممکن است دیده شود. قبل از 25 سالگی فیبرو آدنوم های پستان از کیست ها شایعتر است و موجب اضطراب و هراس در این گروه از بانوان می شود. این توده ها ممکن است دوطرفه (در هر دو سینه) باشد و گاهی تعداد آن ها به چند عدد در هر سینه می رسد. معمولا در صورتی که تشخیص فیبروم آدنوم برای پزشک مسجل باشد، نیازی به عمل جراحی وچود ندارد اما اگر توده رو به رشد باشد یا اندازه آن در حدی بزرگ باشد که خارج کردن آن ترجیح داشته باشد اقدام جراحی لازم می شود که عمل ساده و بی خطری است و از نظر زیبایی نیز مشکل خاصی در سینه ایجاد نمی کند چون با یک برش بسیار کوچک انجام می شود و با بخیه ظریف و قابل جذب ترمیم می شود.
توده های عفونی و التهابی
توده های التهابی در اثر عواملی نظیر عفونت ایجاد می شود. التهاب ایجاد شده در بافت سینه سبب می شود، توده یا سفت شدگی در سینه لمس شود و حتی گاهی با به داخل کشیدن پوست یا نوک سینه علائم سرطان را تقلید می کند. عفونت های بافت پستان اغلب در خانم های شیرده اتفاق می افتد، اما گاهی در افراد دیگر نیز مشاهده می شود. درمان اولیه این توده ها استفاده از آنتی بیوتیک است که باید سریعا به پزشک مراجعه کنند و دارو را دریافت کنند؛ چرا که این التهاب ممکن است تبدیل به آبسه شود و در آن صورت نیاز به تخلیه یا عمل جراحی پیدا می کند. برخی اوقات عفونت های قارچی و سلی در سینه ایجاد التهاب می کند که در این موارد نیاز به درمان با داروهای خاص دارد. گاهی نیز علت التهاب ناشناخته است و میکروب خاصی را نمی توان در کشت های انجام شده یافت که در این مورد نیز درمان های خاصی وجود دارد که به خوبی بیماری را کنترل می کنند.
تغییرات فیبروکیستیک سینه
فیبروکیستیک سینه در حقیقت یک بیماری محسوب نمی شود بلکه بروز تغییراتی در سینه خانم ها است که با درد و تورم سینه ها قبل از عادت ماهیانه و بهبود نسبی آن بعد از اتمام عادت ماهیانه همراه است. تقریبا 80درصد از خانم ها در دوره ای از زندگی خود این حالت را تجربه می کنند اما شدت آن در افراد مختلف یکسان نیست. در مواردی که درد خفیف است، تجویز ویتامین ها و پرهیز از مواد محرکی چون قهوه، چای غلیظ، نسکافه و کاکائو در تسکین درد این افراد موثر است اما اگر درد شدید و آزاردهنده باشد داروهای دیگری تجویز خواهد شد.
نکروز چربی
اغلب در سینه های بزرگ در اثر وارد آمدن ضربه و آسیب به نسوج چربی ایجاد شده و به صورت توده ای بدون درد احساس می شود. این ضایعه نیاز به درمان خاصی ندارد و اغلب خود به خود از بین می رود اما در بعضی از موارد چون با ضایع بدخیم از نظر ظاهری قابل افتراق نیست نیاز به نمونه برداری و خارج کردن دارد. باید توجه داشت که هر توده ای که بعد از ضربه ایجاد می شود نکروز چربی نیست، گاهی ضربه عاملی برای دقت خانم ها به سینه و کشف توده هایی می شود که از قبل وجود داشته اما به دلیل اینکه درد نداشته از نظر پنهان مانده، بنابراین توده هایی که بعد از ضربه کشف می شود، باید تحت بررسی کامل قرار گیرد.
مطلبی که در مورد تمام توده های خوش خیم باید تاکید کرد این است که تشخیص خوش خیم یا بدخیم بودن توده با پزشک متخصص است و اگر برای تشخیص دقیق نمونه برداری یا عمل جراحی را توصیه کرد، باید در اولین فرصت انجام شود؛ چون ضرر یک نمونه برداری ساده، بسیار کمتر از تشخیص ندادن و به تعویق انداختن درمان یک توده ی بدخیم (سرطانی) است. به یاد داشته باشیم که سرطان سینه قابل درمان است، اگر در تشخیص و درمان آن اهمال نکنیم.
دکتر نسرین السادات علوی، جراح و متخصص بیماری های پستان
باشگاه خبرنگاران جوان
