کتوزیس، اصطلاحی است که اگر به دنبال اطلاعاتی در مورد لاغری یا دیابت بروید، حتما آن را خواهید یافت. آیا چیز خوبی است یا بد؟ خب، بستگی دارد.
کتوزیس، یک فرایند متابولیکی نرمال است که بدن شما برای حیاتش آن را انجام می‌دهد. هنگامیکه بدنتان کربوهیدرات کافی از مواد غذایی دریافت نکند تا سلول‌های شما برای تولید انرژی، آنها را بسوزانند، به جای آن، چربی را می‌سوزاند. آنگاه بعنوان بخشی از این فرایند، چیزی ساخته می‌شود بنام کتون.
اگر سالم هستید و یک رژیم غذایی متعادل دارید، بدن شما مقدار سوزاندن چربی کنترل می‌کند، و معمولا کتون ساخته نشده و از آن استفاده نمی‌شود. اما هنگامیکه کالری مصرفی یا مقدار مصرف کربوهیدرات‌تان را کاهش می‌دهید، بدن شما برای تولید انرژی از کتوزیس استفاده می‌کند.
این مسئله، می‌تواند بعد از یک ورزش طولانی یا در طول بارداری نیز اتفاق بیفتد. برای افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده هم، کتوزیس نشانه‌ی عدم استفاده‌ی کافی از انسولین است. هنگامیکه کتون‌ها جمع شوند، کتوزیس می‌تواند خطرناک گردد. سطوح بالای کتون، منجر به کم آبی بدن می‌شود و تعادل مواد شیمیایی خون شما را بر هم می‌زند.
رژیم‌های غذایی کتوژنیک و کم کربو
کتوزیس، یک استراتژی کاهش وزن متداول است. برنامه‌های غذایی کم کربوهیدرات، اولین جزء از رژیم غذایی اتکینز و پالیو هستند که برای سوخت رسانی به بدنتان روی پروتئین تاکید می‌کنند. کتوزیس، علاوه بر اینکه به بدنتان کمک می‌کند چربی بسوزاند، می‌تواند باعث شود که کمتر احساس گرسنگی کنید و همچنین به حفظ عضلاتتان نیز کمک می‌کند.
برای افراد سالمی‌که دیابت ندارند و باردار هم نیستند، کتوزیس معمولا بعد از ۳ یا ۴ روز مصرف کمتر از ۵۰ گرم کربوهیدرات در روز اتفاق می‌افتد. این مقدار در حدود ۳ تکه نان، یک فنجان ماست میوه‌ای کم چرب یا دو موز کوچک است. شما میتوانید با روزه گرفتن نیز کتوزیس را آغاز کنید.
ممکن است پزشکان، کودکان مبتلا به صرع را تحت یک رژیم غذایی کتوژنیک (یک برنامه‌ی غذایی با چربی بسیار بالا، کربوهیدرات و پروتئین بسیار کم) قرار دهند، زیرا ممکن است این رژیم به جلوگیری از تشنج کمک کند. بزرگسالان مبتلا به صرع، گاهی اوقات از رژیم‌های اصلاح شده‌ی اتکینز استفاده می‌کنند.
بعضی از تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم غذایی کتوژنیک می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی کمک کند. مطالعات دیگر نشان می‌دهد که رژیم‌های بسیار کم کربوهیدرات خاص به افراد مبتلا به سندرم متابولیک، مقاوم به انسولین و دیابت نوع ۲ نیز می‌تواند کمک می‌کنند.
محققین مشغول مطالعه در مورد اثرات این رژیم‌های غذایی روی آکنه، سرطان و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCO) و بیماری‌های سیستم عصبی مانند آلزایمر، پارکینسون و بیماری لو گهریگ هم هستند.
کتون‌هایتان را آزمایش کنید
شما میتوانید با آزمایش کتون‌ها در خون یا ادرارتان بفهمید که چقدر کتون دربدنتان درجریان است. لازم نیست به پزشک مراجعه کنید. میتوانید برای بررسی ادرارتان در خانه، نوارهای تست بخرید. بعضی از دستگاههای تست قند خون می‌توانند کتون‌های خون شما را اندازه گیری کنند. اگر نمی‌دانید که چگونه و چه زمانی کتون‌هایتان را آزمایش کنید، با پزشک یا مربی دیابتتان صحبت کنید. مقادیر بالای کتون، خطرناک هستند.
کتواسیدوز
هنگامیکه کتوزیس بیش از اندازه شود، کتواسیدوز اتفاق می‌افتد. کتون‌ها در خون شما جمع می‌شوند، و خون اسیدی می‌گردد. کتواسیدوز می‌تواند باعث کما یا مرگ شود!
هنگامیکه افراد مبتلا به دیابت انسولین کافی دریافت نکنند، می‌توانند دچار کتواسیدوز یا کتواسیدوز دیابتی (DKA) شوند. آنها همچنین می‌توانند هنگامیکه بیمار یا مجروح هستند یا هنگامیکه بخاطر عدم مصرف مایعات کافی کم آب می‌شوند، دچار کتواسیدوز دیابتی شوند.
برخی از افرادی که دیابت ندارند نیز ممکن است دچار کتواسیدوز شوند. این مسئله بخاطر اعتیاد به الکل، گرسنگی یا تیروئید پر کار ایجاد می‌شود. در حالت عادی یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات سالم، نباید باعث بروز مشکلی شود.
اگر این علائم را دارید با پزشکتان تماس بگیرید:
- تشنگی یا خشکی دهان
- ادرار کردن زیاد
- احساس خستگی
- پوست خشک یا برافروخته
- احساس ناراحتی در معده
- استفراغ
- مشکل تنفسی
- گیجی
- نفس با بوی میوه
- احساس درد در شکم
هنگامیکه دیابت دارید، استفراغ می‌تواند بسیار خطرناک باشد. اگرچه کتواسیدوز دیابتی معمولا به آرامی آغاز می‌شود، اما استفراغ می‌تواند به این روند سرعت ببخشد. بطوریکه فقط در عرض چند ساعت اتفاق می‌افتد! اگر بمدت ۲ ساعت است که استفراغ می‌کنید، حتما با پزشکتان تماس بگیرید.
منبع : fitnessmagazine.ir
