تب مالت را چگونه می توان تشخیص داد و در چه فصلی از سال رواج آن در بین مردم شایع تر است و چگونه می توان آن را درمان کرد!
تب مالت را بیماری هزارچهره می نامند، چون موجب آسیب قسمت های مختلف بدن از جمله چشم، مغز، کلیه و مجاری ادراری، ریه، قلب،مفاصل، دستگاه گوارش می شود.
تب مالت بیماری عفونی ناشی از باکتری بروسلاز و بیماری مشترک بین حیوان و انسان به شمار می رود و گسترش این نوع بیماری در انسانها نشان دهنده رشد این نوع بیماری در حیوانات است و انسان در تماس مستقیم با حیوانات آلوده و با مصرف فرآورده های آنها به این بیماری مبتلا می شود.
بر این اساس بیماری ناشی از باکتری بروسلاز در انسان تب مالت و حیوانات بروسلوز نامیده می شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زنجان به وضعیت بیماری تب مالت در ایران اشاره می کند و می گوید: تعیین میزان شیوع واقعی بیماری تب مالت به دلیل عدم گزارش کامل موارد بیماری مشکل است ولی با وجود نظام مراقبت این بیماری، گزارشات جاری می تواند مبین میزان بروز واقعی این بیماری در کشور باشد.
محمد رضا صائینی می افزاید: با بررسی تعداد و میزان بروز بیماری در کشور شیوع بیماری تب مالت از سال 59 تا سال 68 رو به افزایش بوده و از سال 68 تا 89 نیز با شروع برنامه های اول و دوم توسعه از 170 مورد در صد هزار نفر به حدود 16 در صدهزار نفر رسید.
وی یادآوری می کند: در سال های 89 تا 92 به دلیل کمبود اعتبارات مالی در حوزه دامپزشکی میزان بروز بیماری روند صعودی داشته که در پایان سال 92 این میزان به حدود 25 در صدهزار نفر رسیده است.
** کنترل بیماری تب مالت در زنجان
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان با اشاره به وضعیت بیماری تب مالت در این استان ادامه می دهد: روند افزایش و کاهش موارد بیماری تب مالت در این استان تقریبا منطبق با روند آن در کشور است.
دکتر محمد رضا صائینی می افزاید: میزان بروز این بیماری در استان زنجان از 111 در صد هزار نفر در سال 83 به 23 در صد هزار در سال 89 رسید که این میزان از سال 90 افزایش یافت و به 41 در صد هزار نفر در پایان سال 92 رسید.
وی اضافه کرد: با تامین اعتبارات مورد نیاز دامپزشکی و با اجرای برنامه های آموزشی گسترده ای که توسط معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زنجان در سطح تمامی شهرها و روستاها در حال انجام است، امیدواریم شاهد کاهش این نوع بیماری در سال های آتی باشیم.
**خدابنده بالاترین موارد ابتلا به بیماری تب مالت
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان دامه می دهد: در این استان به علت مجاورت با استان هایی مانند کردستان و همدان، خرید و فروش و ارتباط با دام ها موارد زیادی از بیماری تب مالت مشاهده می شود.
وی اظهار می کند: بر این اساس شهرستان خدابنده به دلیل داشتن مرز جغرافیایی با استان های همدان و کردستان و خرید فروش دام موارد بالایی از بیماری تب مالت مشاهده و ثبت می شود.
صائینی با بیان اینکه در سال گذشته 597 بیمار تب مالت در این استان گزارش ، شناسایی و نسبت به درمان آنها اقدام شد، ادامه داد: این در حالی است که 259 مورد این نوع بیماری در سال 88 گزارش شده بود.
وی یادآوری می کند: بیشترین تعداد موارد بیماری تب مالت این استان در سال 89 گزارش شد که روند افزایشی در سطح این استان وجود داشت.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان شهرستان های خدابنده، ماهنشان ، ایجرود، طارم، زنجان، خرمده و ابهر را به ترتیب بالاترین تعداد موارد گزارش شده بیماری تب مالت به نسبت جمعیت در سطح این استان ذکر کرد.
وی بیان کرد: طی بررسی های انجام شده 85 درصد موارد بیماری تب مالت در این استان در اثر تماس مستیم با دام و 15 درصد باقیمانده نیز براثر مصرف فرآورده های لبنی غیر پاستوریزه بوده است.
این مسوول تشکیل کمبته استانی پیشگیری و کنترل تب مالت در سال گذشته، اجرای برنامه های آموزشی و اطلاع رسانی گسترده در هفته بیماری های مشترک بین انسان و حیوان و اجرای برنامه آموزشی پیشگیری ، کنترل و درمان بیماری تب مالت بر اساس مدل SHEP در تمامی شهرستان های تابعه این استان را از جمله فعالیت های انجام شده در ارتباط با نظام مراقبت بیماری تب مالت بیان کرد.
به گفته صائینی همکاری مناسب اداره کل دامپزشکی این استان موجب شده برنامه ها و اقدامات پیشگیرانه در ارتباط با بیماری تب مالت شتاب بیشتری داشته باشد.
**تب مالت ، تب مواج
یک متخصص بیماریهای عفونی بیمارستان ولی عصر(عج) استان زنجان نیز با بیان اینکه تب مالت را تب مواج نیز نامگذاری کرده اند، می گوید: این نوع بیماری به دلیل آنکه گاهی چند هفته شدید و چند هفته آرام تر می گردد، طی روزها حال بیماران بهتر بوده و هنگام غروب و شبها تب بیماران بالاتر می رود و گاهی شدیدا عرق می کنند.
وی آلودگی دامها به بروسلوز و تماس انسان را از علل مهم شیوع این بیماری و انتقال آن ذکر کرد.
افسانه کرمی با بیان اینکه بیماری تب مالت با دوره نهفتگی همراه است اضافه می کند: وقتی که برخورد با منبع عفونت مستمر باشد چه از راه نوشیدن شیرخام و یا تماس با محیط و دام آلوده ،تعیین زمان دقیق آلودگی و دوره نهفتگی مشکل خواهد بود، اما در مواردی که عفونت به دنبال یک تماس مشخص باشد دوره نهفتگی اغلب بین یک تا سه هفته طول می کشد ولی گاهی اوقات بین شش تا 17 ماه هم گزارش می شود.
وی به علایم بیماری تب مالت اشاره کرده می افزاید: علائم بیماری تا حد زیاد وابسته به نوع بروسلاز است و بر اساس شدت بیماری به اشکال حاد، تحت حاد، مزمن و موضعی بروز می کند.
این متخصص بیماریهای عفونی بیمارستان ولی عصر(ع) ادامه می دهد: نوع حاد این نوع بیماری، بیمار گرفتار لرز ناگهانی، درد عمومی بدن به خصوص در پشت بوده و عرق شدیدی دارد و بیمار اشتهای خود را از دست داده و از ضعف و سستی شکایت دارد.
وی یادآوری می کند: در نوع تحت حاد نیز اغلب اوقات حالت تب دار اولیه وجود نداشته و آغاز بی نشانی دارد و شکایت اصلی بیمار از ضعف و خستگی است.
کرمی می افزاید: نوع مزمن این بیماری غالبا بعد از یک دوره تب دار برای سالها باقی می ماند.
این متخصص بیماری های عفونی بیمارستان ولی عصر(ع) خاطر نشان می کند: نوع لوکالیزه (موضعی) باکتری های بروسلوز می توانند در اعضای مختلف بدن ایجاد عفونت موضعی کند و شایع ترین اعضای مبتلا شامل استخوان ها، مفاصل، سیستم اعصاب مرکزی، قلب ، ریه، طحال، کبد، کیسه صفرا، کلیه ها، پروستات و پوست می باشد و ممکن است عفونت موضعی به صورت همزمان در چند محل ایجاد شود.
وی اظهار می کند: موضوعی که باید به آن توجه داشت این است که مصرف لبنیات آلوده به باکتری بروسلاز این بیماری را افزایش می دهد که از راههای گوناگونی مانند پنیر تازه و شیر نجوشیده منتقل می شود.
کرمی می افزاید: بستنی سنتی، گوشت خام و نیم پز به ندرت می تواند انتقال دهنده بیماری تب مالت در افراد باشد و علاوه بر آن از راههای تنفسی و قرار گرفتن در اصبطل ها نیز منتقل می شود.
وی یادآوری کرد: این نوع بیماری از جمله بیماری مشترک بین انسان و حیوان محسوب می شود که در فصل تابستان شیوع بیشتری دارد و منشا بروز آن باکتری است.
مدیر کل دامپزشکی استان زنجان نیز پیش از این در گفت و گو با ایرنا، ریشه کنی بیماری دامی ‘ بروسلوز ‘ را نیازمند تامین اعتبار و همکاری همه دستگاه های متولی و دامداران استان عنوان کرده و گفته بود: مهار بیماری بروسلوز در سطح این استان منوط به همکاری دامداران، دهیاران، بخشداران، فرماندارن و شوراهای اسلامی شهر و روستا است و عدم همکاری در واکسیناسیون دام ها موجب می شود همه دام ها تحت پوشش این طرح قرار نگیرند و با تعداد کم نیروهای دامپزشکی مراجعه چندین دفعه به روستا مقرون به صرفه و مقدور نیست.
6085/7320
