تب روماتیسمی چه علائمی در کودکان دارد و با چه نشانه هایی خود را بروز می دهد و چه راههای درمانی دارد؟
تب روماتیسمی سه‌چهارم مبتلایان را دچار گرفتاری‌های مفصلی و نیمی از آنها را به مشکلات قلبی دچار می‌کند. تورم مفاصل، گرفتاری‌های قلبی، توده‌های زیرجلدی و بثورات صورتی رنگ معیارهای اصلی این اختلال هستند.
سیدرضا نجفی‌زاده در پاسخ به سوال شهروندی 63 ساله که از کودکی به تب روماتیسمی مبتلا و متعاقب آن دچار روماتیسم قلبی شده است، اظهار داشت: شیوع تب روماتیسمی در سنین 5 تا 15 سالگی بیشتر است، ابتلا به این اختلال زیر 5 سالگی نادر و شکل ابتلاء به آن بالای 15 سالگی نیز متفاوت و شیوع این اختلال در دختران و پسران یکسان است.
این فوق‌تخصص روماتولوژی با بیان اینکه شایع‌ترین علامت ابتلا به روماتیسم قلبی تب، تورم و درد مفاصل است، گفت: فرد مبتلا پس از گلودرد چرکی استرتپوکوکی بدون درمان، در صورتی که زمینه ژنتیکی مناسبی داشته باشد، به مدت یک تا 4 هفته در دوره نهفتگی به سر می‌برد که این دوره بدون علامت است، پس از این دوره، فرد دچار تب بالای 38.5 و تورم دردناک مفاصل می‌شود که شایع‌ترین مفاصل در این اختلال مچ پاها و دست‌ها، آرنج و زانوها است.
* الگوی درد مفاصل مهاجر است
وی افزود: همچنین الگوی درد مفاصل به شکل مهاجر است که طی آن مفصلی گرفتار می‌شود، ظرف 2 تا 3 روز به حداکثر درد رسیده و پس از آن درد و ورم کمتر می‌شود. در این حالت مفصلی دیگر شروع به درد می‌کند و این رویه ادامه دارد، همچنین این گرفتاری بیش از 35 روز طول نمی‌کشد بنابراین اگر گرفتاری مفصلی بیش از 35 روز باشد روماتیسم نیست.
نجفی‌زاده گفت: سه چهارم مبتلایان دچار گرفتاری‌های مفصلی و 50 درصد مبتلایان نیز به مشکلات قلبی گرفتار می‌شوند در گرفتاری قلبی پرده داخلی، عضله و محافظ قلب گرفتار می‌شود بنابراین هر سه لایه آندوکارد، میوکارد و پریکارد گرفتار می‌شود.
این فوق تخصص روماتولوژی اظهار داشت: روماتیسم قلبی به شکل طیف است که یک سر آن بدون علامت و سر دیگر آن می‌تواند آنقدر شدید باشد که فرد به دلیل آریتمی فوت شود.
* تشخیص روماتیسم قلبی
نجفی‌زاده با بیان اینکه فرد مبتلا به روماتیسم قلبی با تب و تورم و درد مفاصل با الگوی مهاجر مراجعه می‌کند، گفت: فرد مبتلا حتماً باید بستری شود تا شرح حال و معاینه بالینی، اکوکاردیوگرافی و آزمایش‌های لازم برای او انجام شود.
* معیارهای تشخیص تب روماتیسمی
این فوق تخصص روماتولوژی تصریح کرد: علاوه بر تورم مفاصل و گرفتاری‌های قلبی، توده‌های زیرجلدی که از نیم تا 2 سانتی‌متر و روی برجستگی‌های استخوانی، استخوان‌های پس سری، اطراف آرنج و روی ساعد ایجاد می‌شوندجزو معیارهای تشخیص تب روماتیسمی هستند، همچنین بثورات جلدی صورتی‌رنگ روی تنه و اندام‌ها که آرام آرام از محیط گسترش پیدا می‌کند و وسط آنها سفید می‌شود جزو دیگر علائم تشخیص تب روماتیسمی است.
وی افزود: «کره سیدنهام» یکی دیگر از علائم تب روماتیسمی است که طی آن کودک دچار حرکات غیرعادی در اندام‌های دست، پا و صورت می‌شود، این حرکات شبیه حرکات موزون است همچنین علائم هیجانی و عاطفی با گریه و خنده بی‌جهت تجلی می‌یابد. یکی دیگر از علائمی که باید به آن توجه کرد بدخطی کودک است.
* درمان روماتیسم قلبی
این فوق تخصص روماتولوژی گفت: برای درمان روماتیسم قلبی باید ابتدا تشخیص افتراقی بین این اختلال و اختلالاتی مانند لوپوس، آرتریت روماتوئید جوانان، عفونت‌های دور قلب و بدخیمی‌ها داده شود. بیمار ابتدا باید بستری شود و در صورت عدم گرفتاری قلب داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی تجویز شود. در صورتی که قلب مبتلا گرفتار شده است داروهای استروئیدی توصیه می‌شود، همچنین تجویز پنی‌سیلین برای از بین بردن باقی‌مانده میکروب لازم است و بسته به فرد و میزان گرفتاری او به این اختلال، پنی‌سیلین برای چندین سال به صورت ماهانه یک عدد تجویز می‌شود.
وی افزود: مثلا چنانچه روماتیسم قلبی دریچه میترال را گرفتار کرده باشد پنی‌سیلین باید تا 45 سالگی و گاهی برای تمام عمر تجویز شود، زیرا این دارو مانع عود بیماری می‌شود و در صورتی که بیمار پنی‌سیلین مصرف نکند چنانچه گلودرد بگیرد، بیماری تب روماتیسمی‌اش عود می‌کند.
* تشخیص تب روماتیسمی
نجفی‌زاده خاطر نشان کرد: برای تشخیص تب روماتیسمی یک معیار اصلی و دو معیار فرعی یا دو معیار اصلی لازم است، معیارهای اصلی تورم مفاصل، گرفتاری‌های قلبی، توده‌های زیرجلدی، بثورات صورتی رنگ روی تنه و اندام‌ها و کره سیدنهام است و معیارهای فردی نیز تب، درد مفاصل بدون تورم، سابقه تب روماتیسمی و غیره در نظر گرفته می‌شود.
فارس،
