نارسایی عادی
۱- تکرار کردن تمام کلمات: «سگی را – سگی را – سگی را دیدم.»
۲- مکث با اشاراتی چون اوم، آه و اوه: «سگی را «اوم، اوم، اوم دیدم.»
۳- تکرار اولین صدا فقط یک بار: «سگی را – دیدم.»
نارسایی خطرناک
۱- تکرار اولین صدا یا اولین بخش از یک کلمه: «سگ را د – د – د – دیدم.»
۲- مکث کردن برای بیش از یک ثانیه: «سگ را دیـ – دم.»
۳- اولین صوت تکرار نشود ولی کشیده شود: «سگی را د د د د دیدم.»
تجربه ی نارسایی عادی گفتار، معمولاً برای کودکان ناآگاهانه است و نشانی از فشار روحی ندارد زمانی که آنان به مسائل گفتاری واکنش نشان می دهند (معمولاً این مسئله نشأت گرفته از اطرافیان می باشد) عمل لکنت زبان به عنوان یک عادت دایمی شکل می پذیرد.
۱- در مراحل اولیه، لکنت زبان را نادیده بگیرد
کودکان در سنین پایین هیچ گونه آگاهی نسبت به نارسایی گفتار خود ندارند. اگر زمانی که لکنت شروع می شود توجهی به آن نکنید، کودک شانس بیشتری برای پشت سر گذاشتن آن دارد.
۲- آرام رفتار کنید
یک خانواده ی آرام به کودکانشان فرصت بیشتری برای صحبت کردن بدون وارد آمدن فشار روانی می دهند.
این مسئله زمانی را در اختیار هر فرد قرار می دهد تا بدون برخورد با گفتار دیگری، حرفش را بزند. برنامه های شتابزده کودکان را مجبور می سازد که افکارشان را سریعتر به کلمات تبدیل نموده و در نتیجه سریعتر صحبت نمایند که این امر سبب تقویت لکنت زبان در آنان می شود.
۳- زمانی که کودکانتان صحبت می کنند به آنان کاملاً گوش دهید
هر زمانی که ممکن است به آنان نگاه و توجه کنید. این کار باعث می شود از انجام حرکاتی که نشان دهنده ی این است که گرفتارید و وقت کافی برای آنان ندارید، بپرهیزید. حرف آنان را تا آخر گوش کنید، این نشان می دهد که شما به مطلبی که گفته می شود، توجه دارید نه به نحوه ادای آن.
۴- الگوهای ساده و آرام گفتار را سرمشق کودک قرار دهید
به آرامی و با جمله های کوتاه صحبت کنید. گاه و بیگاه بین جمله ها مکث کنید و از لغات ساده یا مناسب سن کودکان ، استفاده نمایید. از صحبت کردن خودتان به عنوان یک نمونه استفاده کنید و به کودکانتان نشان دهید که لزومی ندارد شتابزده یا پیچیده صحبت کنند.
در برخورد با لکنت زبان از چه کارهایی باید پرهیز کنیم؟
۱- صحبت آنان را قطع نکنید
بگذارید کودکانتان بدون کمک شما و تصحیح شدن یا بدون این که حرفشان قطع شود کلمات را با لکنت ادا کنند. اگر شما به این موضوع بیش از حد توجه نشان دهید، احتمالاً لکنت با شدت و به دفعات بیشتری تکرار می شود.
۲- به کودکانتان نگوید که چگونه لکنت زبان را متوقف کنند
بیان نصایحی از قبیل این که «آرام صحبت کنید، نفس عمیق بکشید یا قبل از صحبت کردن فکر کنید»، مشکل کودکانی را که لکنت دارند حل نخواهد کرد و فقط به آنان می گوید که اشتباه می کنند و درست صحبت نمی کنند.
۳- نگرانی به خود راه ندهید
همان طور که در زمان به راه افتادن کودکتان افتادن او را برروی زمین بدون نگرانی نادیده می گرفتید، پس لغزش آنان را نیز در صحبت کردن نادیده بگیرید. هرگز فریاد نزنید، سرزنش نکنید و نگویید: «دیگه بسه»، همچنین مواظب حرکات خود باشید. اگر زمانی که کودکتان با لکنت صحبت می کند، به چشمان او نگاه نکنید یا دایماً به این طرف و آن طرف نگاه کنید یا خود را مشغول کار نشان دهید، در واقع ناراحتی و اضطراب را به کودک خود منتقل خواهید کرد.
۴- کودکتان را مجبور به صحبت نکنید
سعی کنید او را در موقعیتهایی قرار ندهید که در حضور دیگران مجبور به صحبت کردن شود. کودکانی که دایماً به واسطه ی گفتارشان خجالت زده می گردند، ممکن است به کلی از صحبت کردن خودداری کنند.
۵- انتظار تداوم نداشته باشید
کودکان ممکن است پس از یک دوره ی طولانی روانی گفتار، به طور غیرمترقبه ای دوباره به لکنت زبان بازگردند. لکنت زبان ممکن است سالها متوقف شده باشد اما دوباره شروع شود. روانی گفتار کودکان همیشه بدین معنی نیست که آنان کاملاً بر این مشکل فائق آمده اند و اگر این عادت دوباره بروز کند، به دلیل تنبل شدن یا لجاجت آنها نیست. ناپیوستگی یکی از مشخصه های استاندارد نارساییهای اولیه ی گفتاری است.
