بهتر است سالمندان در این دوره سنی بیشتر به ورزش کردن اهمیت دهند و بخاطر حفظ سلامتی و تندرستی شان ورزش کنند.
هرچه به سمت سالمندی می‌رویم به دلایل مختلفی احتمال سقوط (افتادن) و زمین خوردگی بیشتر می‌شود به طوری که مشاهده می‌شود سالانه از هر3 سالمند 65 سال به بالا، یک نفر زمین می‌خورد!اما نکته قابل تأمل این است که از کنار سقوط و زمین خوردن یک سالمند نباید براحتی گذشت!! زیرا آمار نشان می‌دهد در یک سوم چنین حوادثی با جراحت و در ده درصد موارد همراه با جراحت با شکستگی استخوان‌های بازو، مچ دست، لگن یا ران مواجه خواهیم بود.
پروفسور «کامران آزما»-متخصص طب فیزیکی نوشت: پروفسور «کامران آزما» در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید: موضوع پیشگیری از سقوط یا زمین خوردن سالمندان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در حقیقت فارغ از هزینه‌های گزاف درمانی چنین حوادثی، گاهی عوارض ناشی ازآسیب‌های جدی حاصل از سقوط می‌تواند به قیمت جان سالمند تمام شود. او در ادامه می‌افزاید: بسیاری از سالمندانی که دچار سقوط و زمین خوردگی می‌شوند به دلیل کاهش اعتماد به نفس و ترس از سقوط مجدد، میزان تحرک و فعالیت خود را کمتر کرده و حتی از انجام بعضی از کارهای روزمره مانند خرید، ابا دارند.
بهتر است بدانیم کاهش فعالیت‌های روزمره در این سنین می‌تواند به ضعف بیشتر عضلات و خشکی مفاصل منجر شود و این امر می‌تواند خطر سقوط و آسیب دیدگی مجدد را افزایش دهد.
تحقیقات نشان می‌دهد، احتمال سقوط مجدد طی یک سال اول تا پنجاه درصد است به عبارت دیگر نیمی از سالمندانی که دچار زمین خوردگی می‌شوند طی یک سال آینده مجدداً دچار حادثه زمین خوردگی می‌شوند. در حقیقت یکی از عوامل و ریسک فاکتور‌های سقوط و افتادن سابقه سقوط قبلی و همین ترس از سقوط دوباره است!!
این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، علل افزایش خطر سقوط را در دو دسته عوامل داخلی که عوامل مربوط به سالمندی و بیماری است و عوامل خارجی یا محیطی عنوان می‌کند. او معتقد است هنگامی که سالمندی دچار زمین خوردگی می‌شود باید تمام عوامل را بررسی کرد و اقدامات مداخله‌ای را در رفع آن انجام داد.
پروفسور آزما تصریح می‌کند: از میان اقدامات درمانی مؤثر برای بهبود عوارض ناشی از عوامل داخلی می‌توان به ورزش درمانی اشاره کرد. زیرا تعادل و بالانس و همچنین ضعف عضلانی ناشی از سالمندی و بی‌حرکتی جزو شایعترین عللی هستند که با انجام حرکات ورزشی قابل اصلاح وقابل تعدیل هستند.
از این‌رو بهتر است کلیه سالمندانی که در ارزیابی اولیه، تعادل و راه رفتن آنها دچار اختلال است یا بیش از یک بار زمین خوردگی را تجربه کرده‌اند برای دریافت یک برنامه ورزشی و درمان‌های فیزیکی مکمل به متخصص مراجعه کنند. این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی می‌گوید: تجویز برنامه ورزشی مناسب می‌تواند ریسک افتادن را طی یک دوره 9 ماهه بیش از پنجاه درصدکاهش دهد.
مطالعات نشان داده‌اند برنامه‌های ورزشی علاوه بر کاهش خطر سقوط، به میزان قابل توجهی بر کیفیت زندگی سالمندان نیز تأثیر‌گذار است.
نکته قابل توجه دیگر اینکه اگر چه برای دیدن اثرات پیشگیری‌کننده ورزش در سقوط سالمندان انجام حداقل سه ماه یا پنجاه ساعت برنامه ورزشی لازم است ولی هیچ برنامه ثابتی را از نظر شدت و مدت و مقدار ورزش نباید تجویز کرد و برنامه‌های ورزشی زمانی مفیدتر خواهد بود که تجویزآن به‌صورت فردی و متناسب با میزان آمادگی و بیماری‌های همراه صورت گیرد. وی با اشاره به اهمیت نظم و ترتیب در ورزش می‌گوید: به منظور رسیدن به سطحی از قدرت عضلانی و تعادل که بتواند از سقوط جلوگیری کند نیازمند برنامه ورزشی مناسبی است که به طور مرتب و منظم انجام شده و تواتر آن حداقل دو بار در هفته و ترجیحاً سه بار در هفته انجام شود.
دومین نکته قابل تأمل، نوع ورزش و میزان تأثیر آن در افراد مختلف است به طور مثال باید گفت اگرچه ورزش‌هایی مثل تای چی می‌تواند مانع سقوط و زمین خوردن سالمندان برای بار اول باشد ولی برای پیشگیری از سقوط‌های مکرر در افرادی که اختلال تعادل زیادی دارند و ریسک سقوط مجدد در آنها زیاد است تأثیر کمتری خواهد داشت.
این متخصص طب فیزیکی انجام برنامه‌های ورزشی عمومی را نیز بسیار اثربخش می‌داند و می‌افزاید: فعالیت‌هایی مثل پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا هم در کاهش احتمال سقوط و هم در کاهش عوارض ناشی از آن مؤثر خواهد بود. حتی انجام حرکات موزون به دلیل افزایش سرعت گام برداشتن و همچنین کاهش زمان عکس‌العمل در پیشگیری از سقوط مؤثر است. دکتر آزما در خاتمه توصیه می‌کند: برای کاهش خطرات ناشی از سقوط و زمین خوردگی سالمندانی که مشکلات واضح تری دارند، باید برنامه‌های ورزشی تخصصی‌تر و با تمرکز بر علت اصلی سقوط، انجام شود.
روزنامه ایران
